Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gdańsku

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 31 marca 2023 r.

Powód M. Z. pozwem (k, 324) skierowanym przeciwko Spółdzielni (...) w G. domaga się zasądzenia na swoją rzecz równowartości dwukrotnego wynagrodzenia, które byłoby należne powodowi za udzielenie pozwanemu zgody na korzystanie z utworu w postaci dokumentacji projektowej dla inwestycji:

1)  (...) – kwota 1 310 236 zł. (projekt koncepcyjny, projekt budowalny i wykonawczy oraz utwory nieobjęte umową z dni 30 kwietnia 2014 r., tj. projekt zewnętrznej sieci (...) wodno-kanalizacyjno-deszczowej, projekt budowy chodnika wraz z poszerzeniem jezdni poza działką (...) oraz dokumentacja sprzedażowa),

2)  (...) (działka (...)) - kwota 602 704 zł. (projekt koncepcyjny, projekt budowalny i wykonawczy),

3)  „(...)(działka (...)) – kwota 277 745 (dokumentacja projektowa dla inwestycji).

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że zawarł z pozwanym umowy (pisemne oraz ustne) na wykonanie dokumentacji projektowej. Pozwany nie zapłacił mu umówionego wynagrodzenia.

Pozwany wykorzystała projekt osiedla (...) autorstwa powoda i w oparciu o niego realizował budowę, uzyskując uprzednio pozwolenie budowlane. Ponadto zlecił projektantce D. P. wykonanie projektu zamiennego konstrukcji, bez zwrócenia się o zgodę do powoda. Wykonany przez D. P.projekt nie zawierał oznaczenia autorstwa powoda. Wykonanie projektu zamiennego bez uwzględnienia pierwotnego autorstwa powoda naruszyło integralność utworu.

Powód na podstawie umowy ustnej wykonał projekt Skrzydła z Zachodniego osiedla (...) dla działki (...) (której pozwany nie był jeszcze właścicielem). Na podstawie tej umowy powód wykonał i przekazał pozwanej projekty dodatkowych 16 budynków. W sierpniu 2014 r. pozwana wezwała powoda do przekazania projektu dla całego osiedla (...) tj. 71 budynków dla Skrzydła Południowego i Północnego powiększonych o 16 budynków dla Skrzydła Zachodniego (na działce (...)).

Pozwana na podstawie przekazanej przez powoda dokumentacji dla inwestycji „(...) oraz dla (...) zleciła architektowi Z. P.wykonanie dokumentacji projektowej w celu uzyskania pozwolenia na budowę dla inwestycji (...)(działka (...)) oraz(...)(dz. (...)). Pozwana ani Z. P. nie zwrócili się do powoda o zgodę o wykorzystanie jego dokumentacji dla tych inwestycji. Dokumentacja sporządzona przez Z. P. nie zawiera oznaczenia pierwotnego autorstwa powoda.

Ponadto pozwany wykorzystał projekt podstawowy Skrzydła Zachodniego (...) dla działki (...) w celach komercyjnych oferując na podstawie wykonanych rysunków powoda budynki na sprzedaż oraz zawierając umowy rezerwacyjne. W przypadku domów szeregowych istotne znaczenie ma Projekt Zagospodarowania Terenu, który decyduje o ilości domów na jednym obszarze.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł od oddalenie powództwa. Pozwany podkreślił, że zapłacił powodowi za wszelkie koncepcje architektoniczne, opracowane, przekazane i zaakceptowane przez pozwanego w wykonaniu umowy z 22 lutego 2013 r. , która dotyczyła trzech projektów koncepcyjnych: (...) ((...)), (...) ((...) – budynek wielorodzinny) oraz (...)((...)). Wykonywanie tej umowy zakończyło się na etapie wykonania koncepcji. Pozwany zatem nabył prawa autorskie do projektów koncepcyjnych.

Pozwany przyznał, że umowa z 22 lutego 2013 r. została zastąpiona umową z dnia 30 kwietnia 2014 r. Umowa dotyczyła tych samych lokalizacji zabudowy. Przedmiot umowy obejmował wykonanie kompleksowej wielobranżowej dokumentacji projektowej. Dokumentacja projektowo-budowalna oraz wykonawcza na podstawie kolejnej umowy tj. z 30 kwietnia 2014 r. zostały wykonane wadliwie i nieterminowo, toteż pozwany odstąpił od umowy.

Mimo, że pozwany otrzymał pozwolenie na budowę na podstawie tej dokumentacji, projekt nadal zawierał błędy wymagające usunięcia. Pozwany był zmuszony do zawarcia umowy z innym projektantem w celu sporządzenia projektu zamiennego, podstawą poprawek miałby projekt budowalny autorstwa powoda.

Pozwany zaprzeczył, aby zawierał jakiekolwiek umowy ustne lub też zlecał prace dodatkowe w ramach umowy z 30 kwietnia 2014 r. Ustalenia robocze w tym zakresie nie mogą być traktowane jako zlecenie odpłatnych prac dodatkowych, gdyż zgodnie z umową wymagało to formy pisemnej. Wykonanie projektu sieci zewnętrznej (...) było objęte umową z dnia 30 kwietnia 2014 r. Zdaniem pozwanego tzw. projekty branżowe nie stanowią utworu i nie korzystają z ochrony prawno-autorskiej. Poza tym twórcą tego projektu była G. D.. Pozwany podkreślił, że nigdy nie otrzymał od powoda projektu wykonawczego dot. inwestycji (...).

Pozwany zaprzeczył, aby zlecał i otrzymał wykonanie projektu budowy chodnika wraz poszerzeniem jezdni poza działką (...). Projekt drogi i chodnika wchodził w skład projektu zagospodarowania terenu objętego przedmiotem umowy z 30 kwietnia 2014 r.

Pozwany zaprzeczył także, aby otrzymał od pozwanego projekt budowalny i projekt wykonawczy osiedla (...). Pozwany umową z 20 października 2015 r. zleciłł wykonanie kompletnej dokumentacji projektowej w formule „zaprojektuj i wybuduj” konsorcjum dwóch firm (...) i (...). Prace projektowe zostały przydzielone przez wykonawców inż. Z. P.. Przekazany pozwanej projekt został zatwierdzony decyzją o pozwoleniu na budowę wydaną 15 lipca 2016 r.

Pozwany zaprzeczył zawarciu umowy ustnej. Pozwany zaprzeczył, aby kiedykolwiek powód przekazał mu projekt dotyczący zabudowy działki (...). Pozwany w tamtym okresie nie posiadał uprawnień do dysponowania tą działką na cele budowlane. Pozwany przyznał, że plan zagospodarowania terenu został przez pozwanego opracowany zarówno dla nieruchomości pozwanej, jak i dla działki (...). (...) obejmujący także działkę (...) został bez zgody pozwanej złożony przez powoda wraz z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę. Wydane 13 marca 2015 r. pozwolenie na budowę nie obejmowało działki (...). Pozwana nigdy nie odebrała od powoda jakiegokolwiek projektu dotyczącego działki (...).

Po odstąpieniu od umowy z 30 kwietnia 2014r. pozwany zlecił projekt zabudowy działki (...) innemu architektowi tj. Z. P.. Kolejny architekt miał swobodę co do wyboru koncepcji. W zakresie dokumentacji dot. działki (...) pozwany kwestionuje swoja legitymację.

Zdaniem pozwanego powód nawet nie sprecyzował jakich utworów miałoby dotyczyć naruszenie Zgłoszone przez powoda roszczenia dotyczą naruszenia praw majątkowych. W związku z tym nie mają znaczenia jakiekolwiek okoliczności co do ewentualnego naruszenia praw niemajątkowych. Łączne wynagrodzenie powoda miało wynosić 1.428 534 zł. brutto. Powód zgłasza w innych postępowaniach cywilnych żądania zapłaty na blisko dwukrotność tej sumy.

W piśmie przygotowawczym z 21 kwietnia 2022 r. powód odnosząc się do zarzutów podniesionych w odpowiedzi na pozew zwrócił uwagę na zapisy umowy z 30 kwietnia 2014 r. dotyczące momentu przejścia na pozwaną autorskich praw majątkowych do utworu będących przedmiotem umowy. Zdaniem powoda w świetle treści § 6 umowy wobec braku zapłaty wynagrodzenia na pozwaną nie przeszły majątkowe prawa autorskie do dokumentacji projektowej wykonanej przez powoda. Taka sytuacja nastąpi dopiero po wykonaniu przez pozwanego wyroku sądu zasądzającego należne powodowi na podstawie umowy wynagrodzenie.

Odnosząc się do kwestii legitymacji biernej pozwanego co do naruszenia prawa do dokumentacji projektowej do osiedla (...), powód uzasadniał tę legitymację:

- faktem wykorzystania projektu powoda i realizowania w oparciu o przekazaną dokumentację inwestycji

- zleceniem wykonaniaD. P.Projektu zamiennego i dostarczenie w ramach tego zlecenia projektu powoda

- brakiem ujawnienia autorstwa powoda na projekcie sporządzonym przez D. P..

Z kolei w odniesieniu do Inwestycji (...) (działka (...)) i (...)(budynki na działce (...)) powód dopatruje się naruszenia jego autorskich praw majątkowych przez pozwanego w przekazaniu projektantowi Z. P.dokumentacji projektowej wykonanej przez powoda, co do której na pozwanego nie przeszły autorskie prawa majątkowe, a to:

- mapy dla celów projektowych,

- egzemplarz projektu drogowego inż. M S. z rysunkiem planu sytuacyjnego (uzgodniony z (...)) z zagospodarowaniem terenu projektowanego osiedla zespołu domów szeregowych (...) łącznie ze Skrzydłem zachodnim (na działce (...)),

- koncepcja techniczno- architektoniczna ( tj. koncepcja centralnego budynku wielorodzinnego (...), wraz z zagospodarowaniem terenu, rzutem garażu i 5 kondygnacji naziemnych, 6 wizualizacji) – załącznik nr 2 do umowy z Z. P.

- katalog mieszkań dla budynku wielorodzinnego z logo i nazwą (...) – załącznik nr 2 do umowy ze Z. P..

Dokumenty przekazane jako załącznik Nr 2 nie zawierały oznaczenia autorstwa powoda.

Powód generalnie wskazuje, że pozwana naruszyła prawa autorskie powoda, jak również podjęła działania umożliwiające naruszenie praw przez D. P.i Z. P..

Pierwszy wniosek o udzielenie zabezpieczenia został prawomocnie oddalony postanowieniem Sadu Okręgowego w Gdańsku z dnia 31 marca 2022 r. (XVII GWZ 2/22).

Powód pismem z 30 listopada 2022 r. złożył ponownie wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego o zapłatę kwoty 2 190 685 zł. przez ustanowienie hipoteki przymusowej łącznej na pięciu nieruchomościach pozwanego, ewentualnie pięciu hipotek w kwotach po ok. 556 140 zł. odpowiednio na poszczególnych nieruchomościach.

Postanowieniem z dnia 3 stycznia 2023 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia. Sąd zasadniczo zwrócił uwagę na to, że jak wynika zarówno z twierdzeń powoda, jak i z dostępnego materiału procesowego doszło do przekazania przez powoda pozwanemu dokumentacji projektowej – w wykonaniu umowy pisemnej oraz umowy ustnej. Tym samym na podstawie art. 61 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych pozwany nabył prawa autorskie majątkowe do przekazanych utworów w postaci dokumentacji projektowej (projektu architektonicznego). Sąd zwrócił uwagę, że dokumentacja sprzedażowa, o ile w ogóle jest utworem, to zgodnie z umową miała zostać wykonana bezpłatnie. Z kolei projekty branżowe zostały zakwestionowane przez pozwanego jako utwory, przy czym projekt (...) nie był wynikiem pracy powoda. Co do naruszenia praw autorskich powoda przez zlecenie wykonania projektu zamiennego D. P. sąd uznał, że pozwany nie posiada legitymacji biernej, która to legitymację posiada sama D. P.. Podobnie za naruszenie autorstwa powoda w odniesieniu do dokumentacji projektowej dla działki (...) – ((...)) może odpowiadać jedynieZ. P.. Sąd uznał również brak legitymacji pozwanej co do ewentualnych naruszeń praw autorskich co do projektu (...). Pozwany bowiem zawarł umowę o prace projektowe i budowlane osiedla (...) w dniu 20 października 2015 r. z Konsorcjum (...) sp. z o o.o. oraz (...). Umowa ta zawierała stosowne oświadczenia o tym, że wykonawcy będą przysługiwały autorskie prawa majątkowe. Sąd uznał, że wyroki skazujące D. P. oraz G. H. nie mają znaczenia dla odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego. Zdaniem sądu sytuacja majątkowa pozwanego nie usprawiedliwia interesu prawnego powoda w udzieleniu zabezpieczenia.

Powód w zażaleniu na to postanowienia domagał się jego zmiany. Powód kwestionował stanowisko sądu I instancji co do kwestii uprawdopodobnienia żądania objętego wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia. W szczególności powód zwrócił uwagę, że w świetle postanowień § 6 umów z dnia 30 kwietnia 2014 r. nie można przyjąć, że wraz z nabycie przez pozwanego egzemplarzy dokumentacji projektowej uzyskał on uprawnienia do korzystania z tego utworu. Powód rozwinął także argumentację i dotychczasowe twierdzenia co do tego, z czym wiąże odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanej w odniesieniu do dokumentacji projektowej autorstwa powoda. Mianowicie powód podniósł, że pozwana skorzystała z opracowania utworu powoda. Jakkolwiek nie wynika to wprost z treści uzasadnienia zażalenia, za opracowanie powód uważa projekt zamienny wykonany przezD. P.oraz dokumentację projektową arch. Z. P.. Powód powołał się na postępowania karne.

W ocenie sądu odwoławczego zażalenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie.

Kluczową kwestią pozostaje weryfikacja wstępnej oceny roszczeń pozwanego w świetle przesłanki ich uprawdopodobnienia niezbędnej dla udzielenia zabezpieczenia.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że na tle dotychczasowego stanowiska powoda dość trudno jest jednoznacznie ustalić, z jakimi zrachowaniami pozwanego łączy on odpowiedzialność odszkodowawczą za naruszenie jego praw.

Powód jako podstawę odpowiedzialności pozwanego wskazuje art. 79 ust. 1 pkt 1) lit. b) ust. prawo autorskie, który to przepis odnosi się do roszczeń z tytułu naruszenia praw autorskich o charakterze majątkowym. Tymczasem powód wielokrotnie akcentuje kwestie naruszenia autorstwa i integralności utworu: poprzez pominięcie przez D. P. wskazania pierwotnego autora w projekcie zamiennym, przez wykonanie przez Z. P. projektów architektonicznych naśladujących projekty powoda oraz udział pozwanego w tych naruszeniach polegający na udostępnieniu dokumentacji projektowej autorstwa powoda. Podkreślić należy, że opisane działania D. P. oraz Z. P. mogą zostać zakwalifikowane jako naruszenie autorskich praw osobistych (czego sąd w tej sprawie oczywiście nie przesądza) opisanych w art. 16 ust. pr. aut. Zatem ocena ewentualnego współudziału pozwanego w postaci pomocnictwa, podżegania, względnie skorzystania z naruszenia (art. 422 k.c ) mogłaby być jedynie rozpatrywana również na gruncie odpowiedzialności za naruszenie praw osobistych. Naruszenie osobistych praw autorskich również może być źródłem roszczeń odszkodowawczych z art. 78 ust. 1 ust. pr aut. Tych jednak powód w tej sprawie nie dochodzi. W żadnym razie odszkodowanie tzw. ryczałtowe tj. wyrażające się w obowiązku zapłaty podwójnego wynagrodzenia z art. 79 ust. 1 ) pkt 3. lit b pr aut. nie służy zadośćuczynieniu za naruszenie autorskich praw osobistych.

Powód łączy odpowiedzialność pozwanego za naruszenie jego autorskich praw majątkowych do szeroko pojętej dokumentacji projektowej z wykorzystaniem przez pozwanego tej dokumentacji (w różny sposób) przed przejściem na niego autorskich praw majątkowych w myśl postanowień § 6 umowy z 30 kwietnia 2014 r. względnie analogicznej umowy ustnej dotyczącej dokumentacji nie objętej umową pisemną.

Rozstrzygnięcie zakresu uprawnień pozwanego do otrzymanej dokumentacji projektowej wymaga dokonania wykładni art. 61 ust. pr. oraz oceny zawartej przez strony umowy w zakresie jej postanowień dotyczących przeniesienia autorskich praw majątkowych.

Uprzedzając dalsze rozważania sąd podkreśla, że dokonana ocena ma charakter wstępny i nie jest wiążąca dla sądu rozstrzygającego merytorycznie sprawę.

Skrażący w zażaleniu nie kwestionował ustaleń sądu I instancji co do przekazania dokumentacji projektowej pozwanemu. Podkreślić jednak należy, że dokumentacja ta miała różnorodny charakter i w różny sposób została wykorzystana przez pozwanego. I tak w odniesieniu do inwestycji (...)powód przekazał pozwanej pełną dokumentację, niezbędną do uzyskania pozwolenia na budowę (protokoły przekazania k. 952 – 957). W zakresie inwestycji (...) (działka (...)) i (...) (budynki na działce (...)) były to co najmniej:

- mapy dla celów projektowych,

- egzemplarz projektu drogowego inż. M S. z rysunkiem planu sytuacyjnego (uzgodniony z (...)) z zagospodarowaniem terenu projektowanego osiedla zespołu domów szeregowych (...) łącznie ze Skrzydłem zachodnim (na działce (...)),

- koncepcja techniczno-architektoniczna ( tj. koncepcja centralnego budynku wielorodzinnego (...), wraz z zagospodarowaniem terenu, rzutem garażu i 5 kondygnacji naziemnych, 6 wizualizacji) – załącznik nr 2 do umowy ze Z. P.

- katalog mieszkań dla budynku wielorodzinnego z logo i nazwą (...) – załącznik nr 2 do umowy z Z. P.

(Vide twierdzenia powoda z pisma z dnia 21 kwietnia 202 r. k. 1257)

Zdaniem powoda w związku z treścią § 6 umowy z 30 kwietnia 2014 r. pozwany nie był uprawniony ani do prowadzenia budowy na podstawie dokumentacji projektowej (...), ani do zlecenia wykonania projektu zamiennego, ani do udostępnienia pozostałej dokumentacji dotyczącej (...) (działka (...)) i (...) ((...)) celem wykonania projektu architektoniczno-budowlanego oraz pozostałej dokumentacji niezbędnej do uzyskania pozwolenia na budowę i wybudowania obiektów.

W ocenie sądu odwoławczego sąd I instancji trafnie powołał się na dyspozycję art. 61 ust. pr. autorskie. Zgodnie z tym przepisem jeżeli umowa nie stanowi inaczej, nabycie od twórcy egzemplarza projektu architektonicznego lub architektoniczno-urbanistycznego obejmuje prawo zastosowania go do tylko jednej budowy.

Przepis ten konstytuuje instytucję prawa nabywcy do urzeczywistnienia projektu architektonicznego. 1

Ma on charakter dyspozytywny w tym sensie, że prawo do urzeczywistnienia projektu architektonicznego przysługuje nabywcy egzemplarza projektu, jeżeli nabywcy nie łączy z twórcą (lub innym podmiotem uprawnionym) umowa regulująca eksploatację utworu w postaci projektu architektonicznego lub jeżeli taka umowa jest, lecz strony nie wyłączyły w niej stosowania art. 61 pr. aut.

Prawo do urzeczywistniania projektu architektonicznego stanowi prawo sui generis o charakterze majątkowym. Jest odrębnym prawem od innych autorskich praw majątkowych opisanych w art. 17 pr. aut. tj. zwielokrotniania i rozpowszechniania a także prawa do zezwalania na wykonywanie praw zależnych. Zasadniczym uprawnieniem wchodzącym w skład prawa do urzeczywistniania projektu architektonicznego jest możliwość zwielokrotniania utworu architektonicznego w zakresie ograniczonym do realizacji jednej budowy, a finalną postacią zwielokrotnienia jest właśnie obiekt budowlany. Na etapie realizacji budowy wiąże się z rozpowszechnianiem projektu w postaci umożliwiającej percepcję innym podmiotom niż twórca (makiety, dalsze projekty niezbędne do realizacji procesu budowlanego) . W skład tego prawa wchodzi również uprawnienie do sporządzania modyfikacji i opracowań utworu i wyrażania zgody na wykonywanie praw zależnych. Analizowane prawo jest ograniczone ramami wskazanymi a art. 61 pr. aut. tj. tylko w odniesieniu do jednej budowy.

Uprawnienia nabywcy egzemplarza nie powstają jednak w wyniku wyodrębnienia z treści praw autorskich przysługujących twórcy z at. 17 pr. aut. wiązki uprawnień i ich przeniesienia przez twórcę na rzecz nabywcy. Źródłem tego prawa nie jest umowa o przeniesienie praw autorskich, lecz przepis ustawy (art. 61 pr. aut.). Nabycie egzemplarza projektu architektonicznego jest natomiast w świetle ustawy zdarzeniem, z którym ustawa łączy powstanie tego prawa. Uprawnienia nabywcy egzemplarza do urzeczywistnienia projektu architektonicznego powstaje po jego stronie w sposób pierwotny, a nie pochodny. Z chwilą powstania po stronie nabywcy egzemplarza prawa do urzeczywistnienia projektu architektonicznego nie dochodzi do uszczuplenia treści praw autorskich twórcy.

Mając na uwadze przytoczoną charakterystykę prawa do urzeczywistnienia projektu architektonicznego należy ocenić, czy treść łączącej strony umowy, a w szczególności jej § 6 wyłączał powstanie po stronie pozwanego tak rozumianego prawa do urzeczywistnienia projektu architektonicznego.

Lektura treści umowy oraz dostępny materiał procesowy nie pozwalają na stwierdzenie, że zgodnym zamiarem stron było wyłączenie możliwości realizacji prawa do urzeczywistnienia projektu architektonicznego Wprawdzie powód deklaruje, że jego zamieram (zgodnie z zaleceniami stowarzyszeń architektów) było zabezpieczenie swoich praw autorskich i uniemożliwienie korzystania z nich przed otrzymaniem pełnego wynagrodzenia. Jednak, jak wynika z treści umowy obejmowała ona szereg obowiązków tj. nie tylko sporządzenie dokumentacji projektowej, ale także np. uzyskanie uzgodnień, nadzór autorski. Dokumentacja miała być przekazywana etapami, a wynagrodzenie miało być także uiszczane etapami, co wynikało z załącznika nr 1 do umowy. Nie mogło to więc oznaczać, że zamawiający tj. pozwany nie byłby uprawniony do realizacji obiektu czyli realizacji uprawnień do urzeczywistnienia projektu po otrzymaniu jego egzemplarza i pozwolenia na budowę aż do czasu zapłaty całego wynagrodzenia z umowy (w tym także np. z nadzór autorski).

Zasadniczo więc, zdaniem sądu odwoławczego, w związku z nabyciem egzemplarzy projektów architektonicznych, pozwany w świetle treści umowy i art. 61 pr. aut. był uprawniony do prowadzenia budowy oraz zlecenia sporządzenia projektu zamiennego. Tym samym nie można mówić o wkroczeniu w monopol prawno-autorski powoda stanowiący naruszenie prawa, o jaki mowa w art. 79 ust. 1 pr. aut.

Jeżeli chodzi o projekty (utwory) które zostały wykorzystane przez pozwanego poprzez ich udostępnienie dokumentacji inwestycji(...) (dz. (...)) projektantowi celem wykonania projektu architektonicznego, to dostępny materiał procesowy pozwala przyjąć, że były to koncepcje architektoniczne, co do których wynagrodzenie zostało uiszczone.

Jeżeli chodzi o dokumentację(...)(działka (...)) to brak jest w tym zakresie umowy pisemnej. Tym bardziej więc wydanie egzemplarza projektu architektonicznego (czy nawet tylko koncepcji architektonicznej) uzasadnia powstanie po stronie pozwanego prawa do urzeczywistnienia utworu z art. 61 pr. aut.

Podkreślić należy, na co zwraca uwagę pozwany, że powód w związku z autorstwem projektów będących przedmiotem tego postępowania dochodzi szeregu roszczeń od różnych podmiotów. W tej sprawie, niezależnie od powyższych rozważań, istotne mogą okazać się rozstrzygnięcia sądów co do należnego powodowi wynagrodzenia w związku w wykonaniem umowy z 30 kwietnia 2014 r. Roszczenie odszkodowawcze, w tym także za naruszanie prawa jest powiązane ze szkodą (niezależnie od winy sprawcy). Skoro zatem na wskutek wyroków sądów powód może uzyska należne mu z umowy wynagrodzenie powstanie po jego stronie szkody nie będzie aktualne.

Wysokość roszczeń dochodzonych przez powoda jest kwestionowana. Ich wskazana wysokość odpowiada (według twierdzeń powoda) podwójnemu wynagrodzeniu wynikającemu z umowy. Tymczasem wskazywany przez powoda zakres naruszeń nie dotyczy pełnej dokumentacji do wszystkich trzech realizacji. Dokumentacja przekazana Z. P. nie obejmowała np. pełnego zakresu dokumentacji architektonicznej opisanego w § 1 pkt 3 umowy. Ewentualne odszkodowanie ryczałtowe musiałoby więc zostać wyliczono z uwzględnieniem tej okoliczności.

Wątpliwości na tle kwalifikacji zachowań, z którymi powód łączy odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego, powołana wykładnia art. 61 pr. aut. oraz treść umowy, a także niepewność co zaktualizowania się przesłanki wystąpienia szkody – powodują, że roszczeń powoda nie można uznać za dostatecznie uprawdopodobnione dla udzielenia zabezpieczenia.

Sąd podziela stanowisko sądu I instancji co uprawdopodobnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Poza tym, jak wynika z twierdzeń powoda jego roszczenia pieniężne wynikające z umowy zostały zabezpieczone. Wobec wskazywanego powiązania kwestii szkody (stanowiącej o zasadności roszczeń odszkodowawczych) z zaspokojeniem powoda co do roszczenia o wynagrodzenie, interes prawny w ustanawianiu kolejnych hipotek jest zdaniem sądu wątpliwy.

Mając powyższe na uwadze sąd oddalił zażalenie powoda.

SSO Weronika Klawonn

1.  (...)

2.  (...)

1 Charakterystykę tej instytucji przedstawia M.J. Stępień, Prawo do urzeczywistnienia projektu architektonicznego w prawie polskim, Legalis - dr Marcin Jan Stępień, MOP 2022, Nr 15