XVII GWo 114/25 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Gdańsku z 2025-07-07
Sygn. akt XVII GWo 114/25
POSTANOWIENIE
Dnia 7 lipca 2025 r.
Sąd Okręgowy w Gdańsku XVII Wydział Własności Intelektualnej
w składzie:
Przewodniczący: sędzia Weronika Klawonn
po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2025 r. w Gdańsku
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku: (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P., (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w P.
przeciwko: (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R.
przedmiot sprawy: o udzielenie zabezpieczenia
postanawia:
oddalić wniosek o udzielenie zabezpieczenia w zakresie sposobów zabezpieczeń, które podlegają wykonaniu przez komornika (wniosek k. 298 akt sprawy).
Sygn. akt: XVII GWo 114/25
UZASADNIENIE
POSTANOWIENIA SĄDU OKRĘGOWEGO W GDAŃSKU
Z DNIA 7 LIPCA 2025 r.
Wnioskiem datowanym na dzień 22 listopada 2024 r. (k. 3-17) uprawnieni: 1. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. (dalej również jako uprawniony ad 1.) oraz 2. (...) spółka akcyjna z siedzibą w P. (dalej również jako uprawniony ad 2.) wnieśli o udzielenie zabezpieczenia roszczeń przeciwko obowiązanemu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. o:
1. Nakazanie obowiązanemu zaniechania naruszania autorskich praw majątkowych (...) do utworów wzornictwa przemysłowego w postaci:
1) profilu LED o nazwie handlowej (...),
2) profilu LED o nazwie handlowej (...),
3) profilu LED o nazwie handlowej (...)
4) profilu LED o nazwie handlowej (...),
5) profilu LED o nazwie handlowej (...),
6) profilu LED o nazwie handlowej (...)
poprzez
zakazanie obowiązanemu oferowania, wprowadzania do obrotu, produkowania, importowani, eksportowania, reklamowania oraz składowania mającego na celu późniejsze oferowanie i wprowadzanie do obrotu wytworów naruszających majątkowe prawa autorskie do utworów wymienionych powyżej a także opracowania i modyfikowania tych utworów;
2. nakazanie obowiązanemu zaniechania naruszeń praw z rejestracji wspólnotowych wzorów przemysłowych należących do (...) i zarejestrowanych pod nr:
a. (...), którego przedmiotem jest profil LED o nazwie handlowej (...),
b. (...), którego przedmiotem jest profil LED o nazwie handlowej (...),
c. (...), które przedmiotem jest profil LED o nazwie handlowej (...),
d. (...), którego przedmiotem jest profil LED o nazwie handlowej (...),
e. (...), którego przedmiotem jest profil LED o nazwie handlowej (...),
f. (...), którego przedmiotem jest profil LED o nazwie handlowej (...)
poprzez zakazanie obowiązanemu oferowania, wprowadzania do obrotu, produkowania, importowania, eksportowania, reklamowania oraz składowania mającego na celu późniejsze oferowanie i wprowadzanie do obrotu wytworów naruszających prawa z rejestracji wspólnotowych wzorów przemysłowych wymienionych powyżej, a także do opracowywania i modyfikowania tych wzorów;
3. zasądzenie od obowiązanego na rzecz (...) kwoty 48.557,34 zł z tytułu odszkodowania w wysokości odpowiadającego dwukrotności stosownego wynagrodzenia, które byłoby należne (...) z tytułu udzielenia zgody na korzystanie z utworów wzornictwa przemysłowego w postaci:
a. profilu LED o nazwie handlowej (...),
b. profilu LED o nazwie handlowej (...),
c. profilu LED o nazwie handlowej (...)
d. profilu LED o nazwie handlowej (...),
e. profilu LED o nazwie handlowej (...),
f. profilu LED o nazwie handlowej (...)
4. zasądzenie od obowiązanego na rzecz (...) wydania przez obowiązanego uzyskanych z naruszenia praw autorskich oraz praw z rejestracji wspólnotowych znaków przemysłowych korzyści w postaci zysku, jaki obowiązany osiągnął od początku prowadzenia sprzedaży profili LED naruszających majątkowe prawa autorskie oraz prawa z rejestracji wspólnotowych wzorów przemysłowych (...) do dnia dokonania zajęcia profili LED naruszających majątkowe prawa autorskie oraz prawa z rejestracji wspólnotowych wzorów przemysłowych (...)w ramach postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia;
5. nakazanie obowiązanemu wycofanie z obrotu następujących towarów:
a. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
b. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
c. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
d. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
e. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
f. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor
jako naruszających prawa majątkowe prawa autorskiego oraz prawa z rejestracji wspólnotowych wzorów przemysłowych (...) poprzez zwrócenie się na koszt obowiązanego w terminie dwóch tygodni od dnia uprawomocnienia się wyroku do wszystkich podmiotów, którym zostały sprzedane profile LED:
a. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
b. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
c. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
d. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
e. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
f. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor
o zwrot tych profili i następnie ich zniszczenia na koszt obowiązanego w terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku;
6. nakazanie obowiązanemu zniszczenie będących jego własnością bezprawnie wytworzonych i dystrybuowanych profili LED:
a. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
b. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
c. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
d. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
e. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
f. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor
w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się wyroku;
7. nakazanie obowiązanemu zniszczenia na jego koszt wszelkich materiałów reklamowych w postaci katalogów, ulotek, broszur oraz usunięcia z:
a. firmowej strony internetowej obowiązanego pod adresem(...)
b. kanału obowiązanego o nazwie(...) prowadzonego w platformie Y. pod adresem (...) ,
c. profilu obowiązanego(...) prowadzonego w portalu społecznościowym I. pod adresem: (...)
d. profilu obowiązanego pod nazwą (...)prowadzonego na portalu społecznościowym F. pod adresem (...)
w których znajdują się informacje lub graficzne przedstawienie profili LED:
a. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
b. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
c. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
d. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
e. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
f. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor
ze względu na zachowanie stanowiące czyn nieuczciwej konkurencji w postaci naśladowania gotowych produktów (...)
8. nakazanie obowiązanemu zaniechania niedozwolonych działań stanowiących czyn nieuczciwej konkurencji w postaci naśladowania gotowego produktu poprzez zakazanie obowiązanemu oferowania, wprowadzania do obrotu, produkowania, importowania, eksportowania, reklamowania oraz składowania mającego na celu późniejsze oferowanie i wprowadzanie do obrotu następujących produktów:
a. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
b. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
c. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
d. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
e. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
f. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
II. poprzez:
1) zakazanie obowiązanemu, na czas trwania postępowania, produkowania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importowania, eksportowania i reklamowania produktów naruszających prawa uprawnionego, tj.:
a. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
b. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
c. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
d. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
e. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
f. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
2) nakazanie zajęcia na czas trwania postępowania wszystkich produktów naruszających prawa uprawnionych będących własnością uprawnionego, tj.:
a. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
b. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
c. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
d. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
e. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
f. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor
które znajdują się w:
1. miejscu prowadzenia działalności gospodarczej przez obowiązanego przy ul. (...) w R. ((...)
2. B. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
3. B. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
4. B. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
5. E. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
6. G. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
7. G. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
8. J. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
9. L. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
10. W. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
11. Ł. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
12. P. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
13. R. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
14. R. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
15. S. (...)przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
16. S. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
17. S. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
18. Ś. (...)przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
19. T. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży obowiązanego,
20. Z. (...) przy ul. (...) w salonie sprzedaży pozwanego,
21. B. (...) przy ul. (...) w partnerskim salonie sprzedaży należącym do (...) sp. z o.o. (KRS (...)),
22. L. (...) przy ul. (...) w partnerskim salonie sprzedaży należącym do (...) sp. z o.o. (KRS (...)),
23. Ł. (...) przy ul. (...) w partnerskim salonie sprzedaży należącym do(...) sp. z o.o. (KRS (...)),
24. O. (...) przy ul. (...) w partnerskim salonie sprzedaży należącym do (...) sp. z o.o. (KRS (...)),
25. W. (...) przy ul. (...) w partnerskim salonie sprzedaży należącym do (...) sp. z o.o. (KRS (...))
a także w innych miejscach ustalonych przez komornika w toku postępowania zabezpieczającego i oddanie pod dozór obowiązanego albo komornika;
3) nakazanie obowiązanemu na czas trwania postępowania wycofania z obrotu, w szczególności od swoich dystrybutorów i partnerów handlowych poprzez wezwanie ich w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia obowiązanemu postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia do odpłatnego i niezwłocznego (nie dłużej niż 14 dni) zwrócenia sprzedanych im produktów naruszający prawa uprawnionych, tj.:
a. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
b. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
c. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
d. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
e. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
f. profil LED o nazwie handlowej(...) bez względu na wymiar, długość i kolor
oraz następnie zajęcie zwróconych produktów na czas trwania postępowania i oddanie pod dozór obowiązanego albo komornika;
4) nakazanie zajęcia na czas trwania postępowania wszystkich materiałów handlowych lub reklamowych dotyczących produktów naruszających prawa uprawnionych, tj.:
a. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
b. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
c. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
d. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
e. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor;
f. profil LED o nazwie handlowej (...) bez względu na wymiar, długość i kolor
które znajdują się w miejscach wskazanych w pkt II.2) powyżej, a także w innych miejscach ustalonych przez komornika w toku postępowania zabezpieczającego i oddanie pod dozór obowiązanego albo komornika;
III. zagrożenie obowiązanemu nakazaniem zapłaty kwoty 170.000 zł solidarnie na rzecz uprawnionych za każdy miesiąc naruszenia któregokolwiek z obowiązków wskazanych w pkt II. wniosku;
IV. zasądzenie od obowiązanego kosztów postępowania zabezpieczającego solidarnie na rzecz uprawnionych, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
Uprawnieni wskazali, że należą do tej samej grupy kapitałowej, w której spółką dominującą jest (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.. (...) SA w P. (dalej (...)) odpowiada za produkcję towarów marki (...), pod którą oferowane są akcesoria meblowe i oświetleniowe. Uprawniony(...)sp. z o.o. (dalej (...)) odpowiada za prawa własności intelektualnej grupy kapitałowej, w tym za rejestrację opracowanych wzorów przemysłowych i znaków towarowych, na korzystanie z których udziela licencji pozostałym spółkom grupy kapitałowej.
Uprawnionemu (...) przysługują majątkowe prawa autorskie do profili LED wskazanych w pkt I.1. petitum wniosku. Ponadto jest uprawniony z tytułu praw ochronnych do wzorów przemysłowych UE o nr: (...), (...), (...), (...) i (...). Uprawniony (...)zawarł z uprawnionym (...) umowę licencyjną, na mocy której produkuje profile LED inkorporujące wskazane wzory przemysłowe UE. Profile LED weszły do sprzedaży w 2024 r. pod nazwą (...).
Obowiązana od czerwca 2024 r. w ramach kolekcji pod nazwą (...) wprowadza 7 modeli profili LED, z których 6 narusza majątkowe prawa autorskie i prawa z rejestracji wzorów przemysłowych UE przysługujące uprawnionej (...).
Jako podstawę prawną roszczeń, o których zabezpieczenie wnoszą, uprawnieni wskazali:
- co do roszczeń z pkt I.1. i I.3. - art. 79 ust. 1 pkt 1, art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b) ustawy z dn. 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 24 z późn. zm.) – dalej jako u.p.aut.,
- co do roszczeń z pkt I.2. – art. 287 ust. 1 w zw. z art. 292 ust. 1 Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1170) – dalej jako p.w.p.,
- co do roszczeń z pkt I.4. - art. 79 ust. 1 pkt 4 u.p.aut. oraz art. 287 ust. 1 w zw. z art. 292 ust. 1 p.w.p.,
- co do roszczeń z pkt I.5. i I.6. – art. 286 p.w.p.,
- co do roszczeń z pkt I.7. i I.8. – art. 18 ust. 1 pkt 1 i art. 18 ust. 2 w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z dn. 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1233 z późn. zm.) – dalej jako u.z.n.k.
Na skutek sugestii przewodniczącego (k. 294) uprawnieni zmodyfikowali wniosek, rozdzielając go na dwa odrębne pisma procesowe, z których jedno obejmowało sposoby zabezpieczenia podlegające wykonaniu przez organ egzekucyjny (k. 298) tj. zajęcie towarów, zaś drugie – sposoby nie podlegające wykonaniu przez organ egzekucyjny (k.551). Uzasadniane postanowienie dotyczy sposobów zabezpieczenia podlegających wykonaniu przez organ egzekucyjny.
ROZSTRZYGNIĘCIE:
W ocenie Sądu wniosek uprawnionych nie zasługiwał na uwzględnienie.
Przesłanki udzielenia zabezpieczenia wynikają z art. 730 1 k.p.c. i są następujące:
- uprawdopodobnienie roszczenia
- uprawdopodobnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia
- przyjęty sposób zabezpieczenia winien spełniać jednocześnie dwa warunki: zapewniać należytą ochronę uprawnionego i nie obciążać obowiązanego ponad potrzebę.
Ponadto w przypadku zabezpieczenia nowacyjnego odnoszącego się do roszczeń niepieniężnych zostało wyłączone ograniczenie polegające na tym, że zabezpieczenie nie może zmierzać co zaspokojenia roszczenia (art. 731 w zw. z art. 755 §2 1 k.p.c. ).
Wykładnia wskazanych przepisów ma charakter utrwalony i na tle żądania Uprawnionych nie powinna budzić wątpliwości, zatem sąd pomija szczegółowe rozważania w tej kwestii.
W ocenie sądu uprawnieni nie uprawdopodobnili zgłoszonych roszczeń.
Uprawieni zgłosili roszczenia oparte na trzech reżimach prawnych tj. prawach autorskich, prawach z rejestracji wzoru wspólnotowego (obecnie wzoru przemysłowego UE) oraz zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Sąd podziela, wynikające z treści uzasadnienia wniosku stanowisko, że legitymację czynną w zakresie żądań opartych na reżimie ochrony praw autorskich oraz wzorów przemysłowych UE posiada uprawniony (...), zaś w zakresie żądań wynikających z czynów nieuczciwej konkurencji (...).
Rozstrzygając w przedmiocie wniosku o udzielenie zabezpieczenia sąd dokonał wstępnej oceny roszczeń zgłoszonych przez stronę powodową. Ocena ta wypadła negatywnie.
Roszczenia wynikające z ochrony praw autorskich.
Uprawniony (...) wskazywał, że przysługują mu autorskie prawa majątkowe do utworów wzornictwa przemysłowego tj. projektów (k. 305)1:
1) profilu LED o nazwie handlowej (...), (zarejestrowany jako wzór przemysłowy (...)) (rysunki techniczne i wizualizacja k. 413)
2) profilu LED o nazwie handlowej (...), (zarejestrowany jako wzór przemysłowy (...)), (rysunku techniczne i wizualizacja k. 413v, )
3) profilu LED o nazwie handlowej (...) (zarejestrowany jako wzór przemysłowy (...)) (rysunki techniczne i wizualizacja k. 414)
4) profilu LED o nazwie handlowej (...) (zarejestrowany jako wzór przemysłowy (...)(rysunki techniczne i wizualizacja k. 414v)
5) profilu LED o nazwie handlowej (...) (zarejestrowany jako wzór przemysłowy (...)) (rysunki techniczne i wizualizacja k. 415)
6) profilu LED o nazwie handlowej (...) (zarejestrowany jako wzór przemysłowy (...) (rysunki techniczne i wizualizacja k. 415v.)
Zdaniem uprawnionych postać ta została uzewnętrzniona przez rysunek techniczny oraz wizualizację profili, które na postawie projektów mają powstać (vide k. 305). Obowiązany zaś korzysta z tych utworów, produkując własne profile ledowe z kolekcji (...) i wprowadzając je do obrotu.
Uprzedzając dalsze rozważania należy podkreślić, że w świetle aktualnego stanu orzecznictwa krajowego oraz europejskiego dopuszczalna jest kumulacja ochrony wynikająca z reżimu ochrony wzorów przemysłowych z ochroną wynikającą z prawa autorskiego. Jednakże wzór przemysłowy może podlegać ochronie prawno-autorskiej jedynie wówczas, gdy spełnia przesłanki uznania go za utwór w rozumieniu prawa autorskiego2. Wynika to także z regulacji art. 1 ust. 2 prawa autorskiego, który wprost zalicza do utworów – utwory wzornictwa przemysłowego.
Ochronie prawno-autorskiej podlegają jedynie te dzieła, które spełniają przesłanki określone w art. 1 ustawy Zgodnie z art. 1 ust. 1 pr. aut. przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiekolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. W myśl ust. 2 1 ochrona może być objęty wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne.
Przesłanki uznania danego dzieła za utwór podlegający ochronie prawno-autorskiej są więc następujące:
- oryginalność3 utworu, na którą składa się:
- ⚫
-
przesłanka indywidualności
- ⚫
-
przesłanka twórczości
- przesłanka ustalenia
- przesłanka negatywna: brak objęcia wyłączeniem z art. 1 ust. 2 1 pr. aut.
Przesłanka indywidualności
Przesłanka indywidualności podlega badaniu w dwóch aspektach:
- przedmiotowym (obiektywnym)
- podmiotowym (subiektywnym).
Ocena przedmiotowa dotyczy oceny samego utworu na tle innych utworów.
Przydatne może okazać się przeprowadzenie tzw. testu statystycznej jednorazowości. Zakłada ono badanie, czy takie samo lub bardzo podobne dzieło powstało już wcześniej oraz czy jest statystycznie prawdopodobne stworzenie takiego samego wytworu w przyszłości przez inną osobę4. Jakkolwiek koncepcja testu jest poddawana krytyce5, to może okazać się przydatna przy badaniu indywidualnego charakteru niektórych rodzajów utworów.
Inną metodą jest odwołanie się do cech gatunkowych utworu i ustalenie, czym różni się ono od innych dzieł tego samego lub zbliżonego gatunku. Chodzi o wyodrębnienie tych cech dzieła, które są determinowane gatunkiem twórczości. Pozwoli to na ustalenie zakresu swobody twórczej, rozumianej jako zakres wolności decyzyjnej twórcy co do elementów składowych utworu i jego zewnętrznej prezentacji. Im mniejszy zakres swobody twórczej, czym bardziej ograniczona ochrona prawno-autorska. Jeżeli mamy do czynienia z dziełem stricte artystycznym, w którym zakres swobody twórczej jest szeroki, to osiągnięcie wystarczającego poziomu indywidualności w owej szerokiej przestrzeni będzie stosunkowo proste. Jeżeli natomiast dzieło ze swej istoty ma charakter użytkowy tj. musi spełniać określone wymogi determinowane zewnętrznie (przeznaczenie, parametry techniczne itd.) to zaznaczenie w wąskim marginesie swobody twórczej indywidualnego piętna twórcy będzie wymagało wysokiego wysiłku kreacyjnego i czasami okaże się nieosiągalne.
Sposób wykorzystania przez autora swobody twórczej (tj. przestrzeni w której może dokonywać swobodnych wyborów) wiąże się już z podmiotową oceną przesłanki indywidualności utworu. Autor wykorzystując przestrzeń swobody twórczej, czyli to co w utworze nie jest determinowane czynnikami zewnętrznymi, wypełnia ją odzwierciedlając w niej swoje piętno osobiste, czyli projekcję swojej (a nie niczyjej innej) wyobraźni. Wypełnienie owej przestrzeni swobody, aby doprowadzić do pozostawienia w niej osobistego piętna, polega na dokonywaniu przez autora wyborów, które powinny mieć charakter twórczy. Nie są twórczymi wyborami te, które są podyktowane wyłącznie względami użytkowymi, albo opierają się na metodach i standardach powszechnie stosowanych przy wytwarzaniu tego rodzaju przedmiotów, oraz takie, które są całkowicie banalne6. Przyjęte przez autora rozwiązania nie mogą się sprowadzać do wykorzystania przez twórcę jego wiedzy (technicznej, marketingowej i in.), czy też określonych narzędzi, lecz winny być wyrazem osobistej kreacji.
W badanych efektach wytworu działalności intelektualnej człowieka może występować różne natężenie elementów indywidualnych tj. stanowiących odzwierciedlenie swobodnych (nie ograniczonych czynnikami zewnętrznymi) oraz twórczych (nie rutynowych i niebanalnych) wyborów autora. Nie jest przy tym możliwe wyznaczenie generalnego minimalnego poziomu indywidualności kwalifikującego dane dzieło jako utwór podlegających ochronie. W związku z tym, jakkolwiek zasadniczo przyjmuje się, że ocena tego czy dane dzieło stanowi utwór powinna być niezależna od wartościowania estetycznego, to za każdym razem należy uwzględniać rodzaj dzieła podlegającego ocenie.
Przesłanka twórczości:
Przesłanka twórczości pozostaje ściśle związana z przesłanką indywidualności. Poprzez pryzmat tej cechy są bowiem oceniane dokonywane przez autora wybory w ramach dostępnego zakresu swobody twórczej w będącej przedmiotem oceny dziele.
Przesłanka twórczości utworu wskazuje na to, że utwór powinien stanowić rezultat działalności człowieka o charakterze kreacyjnym. Utwór musi być z perspektywy twórcy subiektywnie nowy, co oznacza, że rezultat intelektualnej pracy twórcy wziął swój początek w jego umyśle, stanowi projekcję jego wyobraźni i był dla niego uprzednio nieznany. Wymóg kreacyjnego charakteru działalności twórczej oznacza, że ochronie nie podlegają efekty działań o charakterze rutynowym, szablonowym.
Ocena twórczości dokonywana jest retrospektywnie i koncentruje się na rezultacie, jakim jest wytwór intelektu. Sąd, weryfikując kwestię oryginalności utworu, powinien poszukiwać owych swobodnych twórczych wyborów, zidentyfikować je i ocenić czy odzwierciedlają piętno autora.
Dzieła sztuki użytkowej /wzory przemysłowe
Wzory przemysłowe jako dzieła sztuki użytkowej stanowią szczególnie trudny do oceny w punktu widzenia przesłanki oryginalności przedmiot. Te przedmioty tym różnią się od innych dzieł, że mają właśnie w pierwszej kolejności charakter użytkowy i przeznaczone są do wytwarzania produktów, najczęściej na masową skalę. Toteż dokonywane przez twórcę (projektanta) wybory w znacznym zakresie nie mają charakteru swobodnego, lecz są determinowane funkcją danego przedmiotu, względami technicznymi, ergonomicznymi, a dalej kosztami masowej produkcji i dystrybucji. Nawet w tym zakresie, w którym projektant posiada możliwość dokonania wyborów swobodnych (tj. nie podyktowanych względami zewnętrznymi), często dokonuje on wyborów podyktowanych umiejętnościami czy doświadczeniem (wybory rutynowe), a nie tzw. wyborów twórczych, które pozostawiałyby na utworze indywidualne piętno projektanta.
Ocena przesłanki oryginalności dzieł uprawnionych
W ocenie sądu sporne profile ledowe (uzewnętrznione w postaci rysunków technicznych oraz wizualizacji produktów) nie zawierają elementów, które by korzystały z przymiotu oryginalności w podanym wyżej rozumieniu. Uprawnieni w uzasadnieniu wniosku poprzestali na stwierdzeniu, że „sześć projektów profili w chwili ich ustalenia stanowiły nowe, oryginalne przejawy działalności”, a „oryginalność profili z kolekcji (...) została zauważona przez Instytut (...) w ramach konkursu (...). (k. 305).
Jak już wskazano wspomniane profile stanowią dzieła wzornictwa przemysłowego, które ze swej istoty stanowią dzieła użytkowe. Kształt poszczególnych profili jest determinowany sposobem mocowania (umieszczenia w przestrzeni) np. kątowe, wpuszczane, nakładane. Przestrzeń swobody twórczej jest tu albo minimalna, albo nie ma ja w ogóle. Dokonane wybory co do kształtu (obły, kanciasty itp.) są z punktu widzenia poziomu kreacji rutynowe i banalne. W żadnym z elementów przedstawionych dzieł nie da się dostrzec jakiegokolwiek indywidualnego piętna twórcy. Dla oceny twórczego charakteru dzieła nie ma znaczenia uznanie w oczach krytyków. Zresztą , jak się można spodziewać konkurs (...) dotyczył raczej oceny z punktu widzenia wzornictwa przemysłowego.
Sąd uznał zatem, że sporne profile LED nie są utworami w rozumieniu prawa autorskiego. W związku z tym uprawnieni nie uprawdopodobnili jakiegokolwiek z roszczeń wynikających z tego reżimu ochrony.
Roszczenia wynikające z ochrony wzorów przemysłowych UE
Zgodnie z art. 19 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 zarejestrowany wzór przemysłowy UE przyznaje jego właścicielowi wyłączne prawo do jego używania i zakazywania osobom trzecim jego używania, jeżeli nie mają na to zgody. Wyżej wymienione używanie obejmuje w szczególności, wytwarzanie, oferowanie, wprowadzanie do obrotu, import, eksport lub używanie produktu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany lub składowanie takiego produktu w tych celach.
Ponadto podstawą roszczenia zakazowego jest art. 287 w zw. z art. 292 ust. 2 p.w.p.
Przesłankami ogólnymi warunkującymi zasadność roszczeń zakazowych są:
- istnienie prawa z rejestracji wzoru wspólnotowego, którego zakres ochrony każdorazowo wyznacza:
- wywoływanie u zorientowanego użytkownika ogólnego wrażenia innego, niż w przypadku całości zarejestrowanego wzoru przemysłowego (art. 10 ust. 1. Rozporządzenia
- stopień swobody twórcy przy opracowaniu wzoru (art. 10 ust. 2 Rozporządzenia)
- naruszenie tego prawa do wzoru przemysłowego przez jego bezprawne używanie w jednej z form wskazanych w art. 19 Rozporządzenia 6/2002:
- przez wytwarzanie, oferowanie, wprowadzanie do obrotu, import, eksport lub używanie produktu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany lub składowanie takiego produktu w tych celach,
- w braku zgody uprawnionego
Prawo wyłączne uprawnionego (...) do spornych wzorów przemysłowych UE zostało uprawdopodobnione stosownymi wydrukami świadectw rejestracji.
Podkreślić jednak należy, że wzór przemysłowy UE nie obejmuje cech postaci produktu wynikających wyłącznie z jego funkcji technicznej (art. 8 ust. 1 Rozporządzenia).
W postępowaniu dotyczącym powództwa o naruszenie lub przeciwko działaniom grożącym naruszeniem unijnego wzoru przemysłowego obowiązuje zasada domniemania ważności zarejestrowanego wzoru wspólnotowego (art. 85 ust. 1 Rozporządzenia). Jest to równoznaczne z domniemaniem, że zarejestrowany wzór wspólnotowy spełnia wszystkie wymogi niezbędne do udzielenia mu ochrony określone w sekcji 1 tytułu II Rozporządzenia. Wzruszenie tego domniemania w postępowaniu rozpoznawczym jest możliwe w drodze powództwa wzajemnego o unieważnienie.
Art. 90 ust. 2 Rozporządzenia 6/2002 zawiera odstępstwo od tej zasady. Pozwala, aby w postępowaniu zabezpieczającym został zgłoszony zarzut nieważności w inny sposób, aniżeli w ramach powództwa wzajemnego o unieważnienie.
Zdaniem sądu w sprawach o udzielenie zabezpieczenia rozpoznawanych ex parte możliwe jest zweryfikowanie przez sąd przyznanego zakresu ochrony z urzędu.
W ocenie sądu szereg elementów poszczególnych wzorów przemysłowych uprawnionego (...) determinowana jest ich funkcją techniczną. Np. kształt U wzoru (...) wynika z tego, że jest to tzw. profil wpuszczany, którego spód musi znaleźć się poniżej powierzchni elementu, do którego jest on mocowany. Podobnie należy ocenić pozostałe wzory – ich podstawowy kształt determinowany jest sposobem umieszczenia na innej powierzchni (profil narożny, profil nakładany). Oczywiście szczegółowa ocena zakresu ochrony może wymagać wiadomości specjalnych. Jednak na etapie postępowania zabezpieczającego można wstępnie ocenić, że istotna część zarejestrowanych unijnych wzorów przemysłowych uprawnionego jest właśnie determinowana funkcją techniczną.
W ocenie Sądu także uprawnieni nie uprawdopodobnili tj. nie przeprowadzili przekonującego wywodu, co do tego, że produkty oferowane przez obowiązanego inkorporują wzory przemysłowe uprawnionych.
Jak już wskazano zakres ochrony każdorazowo wyznacza: wywoływanie u zorientowanego użytkownika ogólnego wrażenia innego, niż w przypadku całości zarejestrowanego wzoru przemysłowego (art. 10 ust. 1. Rozporządzenia) oraz stopień swobody twórcy przy opracowaniu wzoru (art. 10 ust. 2 Rozporządzenia).
W załączniku 19 do wniosku uprawnieni przedstawili porównanie wizualizacji produktów uprawnionych oraz obowiązanego, a także rysunków technicznych tych produktów. Rysunki techniczne nie są jednak tożsame z przedstawieniem wzorów przemysłowych w świadectwie rejestracyjnym (por. np. k. 413 i k 351 - 351v.) Utrudnia to ocenę, czy rzeczywiście produkty obowiązanego inkorporują wzór przemysłowy uprawnionych.
Uprawnieni we wniosku o udzielenie zabezpieczenia nie określili modelu zorientowanego użytkownika. Sąd zakłada, że jest nim osoba zajmująca się projektowaniem mebli (lub innych pomieszczeń) w których stosuje się oświetlenia przy użyciu profili led, względnie monter takiego oświetlenia. Przy tym założeniu różnice między wzorami przemysłowymi uprawnionych a produktami obowiązanego wydają się oczywiste. Ochronie podlega kształt profili. Jej już wskazano pewne elementy owego kształtu mogą wynikać z funkcji technicznej. Pozostałe zaś wydają się dość łatwe do rozróżnienia dla zorientowanego użytkownika. Chodzi np. o bok profilu wpuszczanego (...), który we wzorze uprawnionych jest kątowy, zaś w produktach obowiązanego wklęsły. Np. w przypadku profilu kątowego ścinaka na wkręt we wzorze uprawnionych jest przetłoczona, zaś w produktach obowiązanego płaska.
Podkreślić należy, że profile led to produkty, które kupują specjaliści, analizując dostępne katalogi i mając na uwadze szereg aspektów praktycznych (sposób mocowania), jak i estetycznych. Zatem pozornie nieistotne detale dla tzw. zorientowanego użytkownika będą stanowiły elementy kluczowe z punktu widzenia decyzji zakupowej.
Sąd uznał zatem, że w świetle dostępnego materiału procesowego nie zostały dostatecznie uprawdopodobnione roszczenia uprawnionych oparte na reżimie ochrony unijnych wzorów przemysłowych.
Roszczenia wynikające z czynów nieuczciwej konkurencji.
Uprawnieni nie uprawdopodobnili także roszczeń wynikających z ewentualnych czynów nieuczciwej konkurencji.
Uprawnieni działania obowiązanego kwalifikują jako czyny nieuczciwej konkurencji opisane w art. 13 u.z.n.k. tj. niewolniczego naśladownictwa, przepis ten stanowi:
1. Czynem nieuczciwej konkurencji jest naśladowanie gotowego produktu, polegające na tym, że za pomocą technicznych środków reprodukcji jest kopiowana zewnętrzna postać produktu, jeżeli może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu.
2. Nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji naśladowanie cech funkcjonalnych produktu, w szczególności budowy, konstrukcji i formy zapewniającej jego użyteczność. Jeżeli naśladowanie cech funkcjonalnych gotowego produktu wymaga uwzględnienia jego charakterystycznej formy, co może wprowadzić klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu, naśladowca jest zobowiązany odpowiednio oznaczyć produkt.
Za utrwaloną należy uznać wykładnię, że przyjęta przez ustawodawcę koncepcja hołduje wolności naśladownictwa sprzyjając konkurencyjności rynku. Zakazane jest zatem jedynie tzw. niewolnicze naśladownictwo starczające zagrożenie wprowadzenia klientów w błąd co do pochodzenia towaru. Nie jest natomiast zakazane naśladowanie cudzego produktu i oferowanie „zamiennika”, jeżeli przedsiębiorca wyraźnie wskaże na pochodzenie produktu. Podkreślić przy tym należy, że jedynie wyjątkowo naśladownictwo (kopiowanie zewnętrznej postaci produktu) może być uznane za czyn pasożytniczy (w rozumieniu art. 3 u.zn.k.). Dzieje się tak wówczas, gdy zostaną wykazane takie elementy zachowania naruszyciela, które byłyby naganne z punktu widzenia konkurencji.
Sąd na podstawie oceny materiału procesowego zaoferowanego przez uprawnionych w postępowaniu zabezpieczającym uważa, że produkty stron są podobne – w swej zewnętrznej postaci, choć jaj już wskazano dla klienta (specjalisty od montażu oświetlenia) posiadają zauważalne różnice. Podkreślić jednak należy, że profile LED nie są towarem dedykowanym do zakupów konsumenckich. Jak już wskazano nabywcami są producenci mebli, względnie osoby, które zajmują się wykończeniem wnętrz. Dla tego klienta istotne są określone parametry techniczne i funkcjonalność, zaś zewnętrza postać (wygląd) jest cechą, na którą zwraca się uwagę w dalszej kolejności. Dobór określonego profilu poprzedzony jest zazwyczaj analizą danych katalogowych (ofert zamieszczonych na witrynach sklepów internetowych), w których opisane są detale każdego z rodzajów profili. Zarówno w katalogach, jak w sklepach internetowych wyraźnie oznaczony jest producent (względnie marka) poszczególnych produktów. ( katalogi stron - załącznik 20 do wniosku , załącznik 17 do wniosku). Obowiązany stosuje własne oznaczenia swoich produktów. Przy założeniu tak opisanego profilu klienta, zdaniem sądu nie zachodzi możliwość wprowadzenia w błąd co do pochodzenia produktu.
Sad uznał więc, mając na uwadze dostępny materiał procesowy, że działanie obowiązanego, nie wyczerpuje znamion niewolniczego naśladownictwa,, o którym mowa w art. 13 u.z.n.k.
Sąd weryfikował także, czy działanie obowiązanego może być zakwalifikowane jako czyn nieuczciwej konkurencji z art. 3 u.z.n.k. Uprawnieni podkreślali, ze ich profile (...) obecne na rynku kilka lat cieszą się uznaniem. Dlatego też wprowadzenie przez obowiązanego niemal identycznych profili może nie tylko wprowadzać klientów błąd co do ich pochodzenia, ale stanowi posożytowanie na osiągnięciach uprawnionych.
Materiał procesowy dostępny w sprawie nie pozwala na ustalenie, że w istocie profile uprawnionych cieszą się uznaniem na rynku tak dalece, że wprowadzenie na rynek profili (...), czerpie z sukcesu uprawnionych. Nie ma także dowodów na to, że profile obowiązanego powstały jako imitacja (naśladowanie) profili uprawnionych. Jak już wskazano produkty stron posiadają różnice, które dla wyspecjalizowanego klienta są dostatecznie widoczne, poza tym część elementów kształtu determinowana jest funkcją techniczną, którą muszą realizować wszystkie profile LED.
Sąd uznał zatem, że uprawnieni nie uprawdopodobnili wystąpienia czynów nieuczciwej konkurencji, z którymi wiąże roszczenia będące przedmiotem zabezpieczenia.
Sąd uznał zatem, że uprawnieni nie uprawdopodobnili przedstawionych do zabezpieczenia roszczeń wynikających zaproponowanych przez nich reżimów ochronnych. W związku z tym sad oddalił wniosek o udzielenie zabezpieczenia, nie badając występowania interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia.
SSO Weronika Klawonn
1 Rysunku techniczne profili i ich wizualizacje zostały zamieszczone w załączniku nr 20 do pozwu (jako materiał porównawczy do rysunków i wizualizacji strony pozwanej)
2 Por. Opinia Rzecznika Generalnego Macieja Szpunara z dnia 8 maja 2025 r. w sprawie C-580/23iC 795/23 (pkt 36) https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf;jsessionid=C80DACE9BFBF49989269F5154C1E34E8?text=&docid=299098&pageIndex=0&doclang=PL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=3670335#Footnote3
3 W literaturze przedmiotu systematyka przesłanek ochrony prawno-autorskiej nie jest jednolita. Poza tym w świetle orzecznictwa TSUE „utworem jest dzieło oryginalne tj. stanowiące własną twórczość intelektualna autora, która odzwierciedla jego osobowość, a przejawiającą się w swobodnych i twórczych wyborach. A kwalifikacja jako utwór jest zastrzeżona dla elementów dzieła stanowiących wyraz takiej twórczości intelektualnej. (por. wyrok TS 12 września 2019r. C – 683/17 Cofemel pkt. 29 – 31)
4 Por. wyrok SN z 27 lutego 2009 r. V CSK 337/08
5 D. Flisiak, Maxa Kummera teoria statystycznej jednorazowości - pozorne rozwiązanie problematycznej oceny indywidualności dzieła [w:] Spory o własność intelektualną. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorom Januszowi Barcie i Ryszardowi Markiewiczowi, red. A Matlak, s. Stanisławka-Kloc, Warszawa 2013 .
6 Por. Opinia Rzecznika Generalnego Macieja Szpunara z dnia 8 maja 2025 r. w sprawie C-580/23iC 795/23 https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf;jsessionid=C80DACE9BFBF49989269F5154C1E34E8?text=&docid=299098&pageIndex=0&doclang=PL&mode=req&dir=&occ=first&part=1&cid=3670335#Footnote3
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Weronika Klawonn
Data wytworzenia informacji: