Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lipca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku – XVII Wydział Własności Intelektualnej

w osobie sędziego Wojciecha Midziaka

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Gdańsku sprawy

z powództwa P. M.

przeciwko G. B.

o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda P. M. na rzecz pozwanego G. B. kwotę 1.637,- zł (tysiąc sześćset trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt XVII GW 154/23

UZASADNIENIE

Pozwem z 5 kwietnia 2023 r. (k. 9-18, uzupełnienie braków – k. 69) skierowanym przeciwko G. B. powód P. M. wniósł o:

1.  zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kwoty 5.000 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia doręczenia pozwanemu pozwu do dnia zapłaty;

2.  nakazanie pozwanemu usunięcia skutków niedozwolonych działań poprzez opublikowanie w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku na prowadzonym przez niego profilu na F. „(...)” ((...)) oświadczenia, bez zastosowania jakichkolwiek zabiegów umniejszających znaczenie, rangę i powagę tekstu lub ograniczających możliwość zapoznania się z nim, o treści:

„Przepraszam P. M. za używanie, w sposób nieuprawniony, jego imienia i nazwiska na szyldzie prowadzonego przeze mnie salonu (...), w tym za sugerowanie, iż P. M. prowadzi tenże salon. Wyrażam zgodę na publikację niniejszego oświadczenia we wszelkich mediach tradycyjnych i elektronicznych, lokalnych i ogólnopolskich.”

i utrzymanie go przez okres 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie. W przypadku negowania przez pozwanego posiadania wskazanego konta lub dostępu do niego bądź wskazywania przez niego innych okoliczności, zgodnie z którymi jakoby umieszczenie tam oświadczenia było niemożliwe nakazanie pozwanemu publikację wskazanego oświadczenia w Gazecie (...) ((...));

3.  upoważnienie powoda do opublikowania oświadczenia zawartego w pkt 2. petitum pozwu we wszelkich mediach tradycyjnych i elektronicznych, lokalnych i ogólnopolskich w razie zwłoki pozwanego w jego opublikowaniu;

4.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów wywołanych postępowaniem ugodowym, toczącym się na skutek zawezwania pozwanego przez stronę powodową do próby ugodowej przed Sądem Rejonowym w B. – VIII Wydziałem Gospodarczym (sygn. akt (...)) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wymagalności roszczenia do dnia zapłaty;

5.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie według norm przepisanych.

Powód wskazał, że od 19 lipca 2019 r. do 8 października 2019 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą „(...)” w zakresie usług fryzjerskich. Pozwany działał razem z powodem w charakterze jego partnera.

W związku z równoczesnym czynnym udziałem w prowadzeniu „(...)” powód zdecydował się odsprzedać narzędzia, inne przedmioty oraz wyposażenie lokalu pozwanemu oraz przekazać mu prowadzenie salonu. Po odebraniu od powoda przedmiotów stanowiących wyposażenie salonu fryzjerskiego pozwany rozpoczął w dniu 7 października 2019 r. prowadzenie działalności gospodarczej pod firmą „(...)”. W związku z brakiem zapłaty całości umówionej ceny powód złożył przeciwko pozwanemu do Sądu Rejonowego w B.pozew o zapłatę.

Dalej powód argumentował, że pozwany mimo próśb nie nabył od niego szyldu znajdującego się na salonie, ani nie usunął z niego imienia i nazwiska powoda. W ocenie powoda pozwany wykorzystał pozytywne skojarzenia klientów wiążące się z osobą powoda przez dalsze korzystanie z szyldu zawierającego jego dane. Dzięki renomie usług świadczonych przez powoda pozwany miał obsługiwać klientów powoda oraz budować własną bazę klientów. Działania pozwanego przyniosły powodowi szkodę w postaci spadku dochodów „(...)” oraz negatywnie wpływały na renomę powoda, ponieważ działalność prowadzona przez pozwanego nie cieszyła się dobrymi opiniami wśród klientów.

Jako podstawę prawną roszczeń podniesionych w pozwie powód wskazał art. 5 Ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1233 z późn. zm. – dalej jako u.z.n.k.)

W odpowiedzi na pozew (k. 81-83) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany podniósł, że zawarł z powodem umowę sprzedaży przedsiębiorstwa, na mocy której nabył prawo do posługiwania się dotychczasowym oznaczeniem przedsiębiorstwa.

Pozwany stwierdził, że odnosił sukcesy prowadząc działalność gospodarczą, zdobywał nowych klientów, a salon był wyróżniany w konkursach. Zdaniem pozwanego prowadzony przez niego salon cieszy się dobrą opinią wśród klientów, czego dowodzą wysokie oceny zamieszczone w G. oraz portalu F.. Sam powód miał podjąć działania zmierzające do utrudnienia działalności przedsiębiorstwa pozwanego dzięki posiadanemu dostępowi do konta G. Firma przedsiębiorstwa pozwanego.

Pozwany podniósł, że powód nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 2 u.z.n.k., w związku z czym nie przysługuje mu legitymacja czynna w zakresie roszczeń opartych o przepisy tej Ustawy. Ponadto wskazał, że sporny szyld salonu fryzjerskiego został zmieniony w 2020 r., co więcej powód nie uzasadnił wysokości dochodzonego roszczenia, a przedstawiona argumentacja w tym zakresie jest sprzeczna.

Pozwany zaprzeczył również, by jego działania skutkowały spadkiem obrotów przedsiębiorstwa prowadzonego przez L. U. (matkę powoda) pod firmą „(...)”.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód w latach 2012 – 2014 prowadził działalność gospodarczą pod firmą „(...)”. Od stycznia 2015 r. działalność tę prowadziła matka powoda L. U., która zatrudniła powoda na podstawie umowy o pracę.

W dniu 19 lipca 2019 r. powód, będąc w dalszym ciągu pracownikiem swej matki, rozpoczął prowadzenie własnej działalności gospodarczej pod firmą „(...)” świadcząc usługi fryzjerskie w nabytym od swej koleżanki lokalu. W tym czasie pozwany, będąc w związku partnerskim z powodem, pracował w tym zakładzie; zamawiał towar, umawiał klientów, odbierał telefony, prowadził również media społecznościowe tego salonu. W dniu 8 października 2019 r. powód zakończył swą działalność gospodarczą przekazując salon z wyposażeniem swemu partnerowi G. B..

Od 7 października 2019 r. pozwany rozpoczął prowadzenie działalności pod firmą „(...)” w lokalu, w którym działalność uprzednio prowadził powód. Na podstawie ustnej umowy doszło do przekazania przez powoda na rzecz pozwanego całego wyposażenia salonu fryzjerskiego. Strony ustaliły, że pozwany za to wyposażenie zapłaci powodowi kwotę 24.000 zł płatną w 12 miesięcznych ratach po 2.000 zł. Powód, przekazując salon fryzjerski pozwanemu, pozostawił nad wejściem do lokalu szyld „(...)”. W początkowym okresie prowadzenia salonu przez pozwanego – przez okres około miesiąca – powód był zatrudniony w tym salonie przez pozwanego i świadczył w nim usługi fryzjerskie.

okoliczności bezsporne

Co prawda przekazując salon fryzjerski pozwanemu powód ustalił z nim, że szyld „(...)” zostanie usunięty, jednak strony nie ustaliły żadnej konkretnej daty, do kiedy ma to nastąpić. W pierwszym okresie po zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez powoda powód nie domagał się od pozwanego usunięcia szyldu. Dopiero, gdy powód rozstał się z pozwanym, zaczął domagać się usunięcia szyldu lub samego nazwiska (...) z niego. Ostatecznie szyld ten został przez pozwanego usunięty; nastąpiło to we wrześniu lub październiku 2020 r., kiedy pozwany zamontował nowy szyld „(...)”.

dowody: zeznania powoda P. M. słuchanego w charakterze strony – k. 211 – 212v.; zeznania pozwanego G. B. słuchanego w charakterze strony – k. 212v. - 214

Od czasu zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej (po 8 października 2019 r.) do marca 2025 r. powód pracował w dalszym ciągu w zakładzie fryzjerskim swojej matki prowadzonym pod firmą „(...)”.

Nie prowadził w tym okresie żadnej własnej działalności gospodarczej.

okoliczności bezsporne

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy w części, w jakiej pozostawały bezsporne między stronami Sąd ustalił w oparciu o zgodne oświadczenie stron o nich złożone w pismach procesowych, w czasie posiedzenia przygotowawczego w dniu 6 grudnia 2024 r. oraz w oparciu o dowody z dokumentów i ich odpisów przedłożonych przez strony, których prawdziwość ani zgodność z oryginałami nie zaprzeczono.

Sąd odmówił wiary dowodowi z zeznań świadka R. B. co do okoliczności wprowadzenia w błąd klientów przez oznaczenie salonu prowadzonego przez pozwanego szyldem z nazwiskiem powoda, wprowadzania ich w błąd przez pozwanego co do dalszej współpracy z powodem, sytuacji majątkowej powoda oraz jego działalności w ramach salonu (...). Świadek wskazał, że informacje o tych okolicznościach uzyskał od powoda; sam nie był ich świadkiem. Okoliczności te – o czym w dalszej części rozważań – nie miały i tak żadnego znaczenia dla oceny zasadności roszczeń zgłoszonych w niniejszym procesie.

Natomiast zeznania świadka L. U. Sąd wykorzystał jedynie pomocniczo, w zakresie, w jakim zostały one potwierdzone innymi środkami dowodowymi. Najistotniejszym z punktu widzenia poniższych rozważań faktem potwierdzonym tymi zeznaniami było to, że powód był od stycznia 2015 r. do końca marca 2025 r. zatrudniony przez nią na podstawie umowy o pracę w ramach prowadzonego przez świadka Salonu fryzjersko – kosmetycznego (...). Okoliczność ta pozostawała jednak bezsporną między stronami.

Sąd postanowił pominąć:

- na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. dowód ze zdjęcia baneru bocznego w lokalu, w którym prowadzi działalność pozwany jako mający wykazać fakt nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy oraz zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania. Treść umieszczona na bocznym banerze nie pozostawała w związku z żądaniami powoda;

- na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2, 3 i 5 k.p.c. wnioski o zobowiązanie powoda do przedłożenia zaświadczenia z ZUS przedstawiającego zatrudnienie pracowników i współpracowników w salonie (...) w latach 2018 – 2023 oraz książki przychodów i rozchodów w salonie (...) w latach 2018 – 2022. Fakty, które miałyby zostać wykazane wskazanymi dowodami były nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy a przeprowadzenie ich prowadziłoby wyłącznie do przedłużenia postępowania;

- na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. dowód z zeznań świadka M. O.. Fakty, które miałyby zostać wykazane tym dowodem zostały udowodnione zgodnie z twierdzeniami pozwanego, który złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań tego świadka;

- na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. oraz art. 205 ¹² § 1 k.p.c. dowód z faktury VAT nr (...). Fakt, który miałyby zostać wykazany dowodem był nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy. Ponadto w sprawie odbyło się posiedzenie przygotowawcze, które zakończyło się zatwierdzeniem projektu planu rozprawy. Koszt spornego baneru był okolicznością podnoszą przez powoda już w treści pozwu, więc potrzeba powołania dowodów dla wykazania tego faktu wobec kwestionowania twierdzeń powoda istniała po stronie pozwanego już na etapie odpowiedzi na pozew. Pozwany nie uprawdopodobnił również, by powołanie dowodu nie było możliwe wcześniej. Konieczność odnalezienia odpowiedniego dokumentu przez księgowego pozwanego nie jest okolicznością, która uzasadniała złożenie wniosku dowodowego ponad pół roku po zatwierdzeniu planu rozprawy i ponad półtorej roku od doręczenia pozwanemu odpisu pozwu.

Należy przy tym zaznaczyć, że żadna z okoliczności, która miała zostać wykazana pominiętymi dowodami, nie miała znaczenia dla oceny zasadności pozwu skierowanego przez P. M. przeciwko G. B..

Mając na uwadze tak ustalony stan faktyczny Sąd doszedł do wniosku, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie w żadnym zakresie.

Powództwo podlegało oddaleniu ze względu na brak legitymacji czynnej powoda P. M. do dochodzenia roszczeń w oparciu o przepisy Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, na których to przepisach zostały oparte roszczenia zgłoszone w niniejszym procesie. W art. 18 ust. 1 u.z.n.k. wskazano, że podmiotem legitymowanym do dochodzenia roszczeń wskazanych w pkt 1) – 6) tego przepisu jest przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony.

Na gruncie Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji za przedsiębiorcę uważa się, stosowanie do treści art. 2 tej Ustawy, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej. Powód argumentował, że ze względu na szeroki zakres obowiązków wykonywanych w salonie fryzjersko – kosmetycznym prowadzonym w ramach działalności gospodarczej pod firmą (...) przez jego matkę uczestniczy on, przynajmniej ubocznie, w działalności gospodarczej.

W ocenie Sądu nieuzasadnione była nadmiernie rozszerzająca wykładnia art. 2 u.z.n.k. przedstawiona przez powoda.

Szeroki zakres uprawnień i obowiązków powoda działającego w ramach przedsiębiorstwa L. U. nie spełnia przesłanki prowadzenia przez niego działalności zawodowej przez którą uczestniczy, chociażby ubocznie, w działalności gospodarczej. Jak ustalił Sąd, powód był od 2015 r. do czasu zakończenia prowadzenia działalności gospodarczej przez L. U. nieprzerwanie zatrudniony w prowadzonym przez nią przedsiębiorstwie na podstawie umowy o pracę.

Zgodnie z treścią art. 22 § 1 k.p., przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę […]. Bezspornym jest, że w okresie objętym powództwem powód świadczył pracę na rzecz L. U. w ramach stosunku pracy. Wśród obowiązków pracownika znajduje się obowiązek stosowania się do poleceń pracodawcy, co wynika z charakteru jego zobowiązania, którego treść wymaga ciągłej konkretyzacji przez wskazywanie zadań oraz sposobu, czasu lub miejsca ich wykonywania. Nawet najszerszy zakres obowiązków pracownika oraz pozostawienie mu szerokiego marginesu swobody decyzyjnej (co ma zazwyczaj miejsce, gdy pracownik pełni funkcje kierownicze) nie stanowi o uczestniczeniu przez niego w działalności gospodarczej we własnym imieniu. Wszystkie powierzone obowiązki pracownik realizuje na rzecz podmiotu zatrudniającego go, a nie we własnym imieniu.

Przyjęcie wykładni pojęcia przedsiębiorcy z art. 2 u.z.n.k. proponowanej przez powoda prowadziłoby do sytuacji, gdy czynności wykonywane przez niego byłyby równocześnie świadczeniem pracy na rzecz L. U. oraz prowadzeniem działalności zawodowej, przez którą uczestniczy w działalności gospodarczej.

Bezspornym jest, że powodowi przysługiwał status przedsiębiorcy w rozumieniu art. 2 u.z.n.k., gdy prowadził działalność gospodarczą pod firmą „(...)” i dotyczyły jego działań związanych z nią. Uznanie, że powód pozostał przedsiębiorcą w rozumieniu Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w ramach tych samych działań i obowiązków, które wynikały z obowiązku świadczenia pracy na rzecz L. U. stanowiłoby próbę obejścia przepisów regulujących stosunek pracy. Nie jest bowiem zjawiskiem niespotykanym i sprzecznym z doświadczeniem życiowym, że osoby piastujące kierownicze stanowiska w ramach przedsiębiorstw posiadają szeroki zakres obowiązków i równie szeroki zakres umocowania do działania w imieniu pracodawcy, jednakże nie stanowi to podstawy do uznania ich za przedsiębiorców.

W sprzeczności z tym stanowiskiem nie stoi również udzielenie powodowi pełnomocnictwa przez L. U., bowiem czynności dokonywane w granicach tego umocowania nie stanowiły przejawu wykonywania przez niego działalności zawodowej we własnym imieniu lub na własną rzecz ani uczestniczenia w działalności gospodarczej, a odnosiły skutki wobec jej działalności gospodarczej i podejmowane były w oparciu o umocowanie otrzymane od niej. Oczywiście, sam fakt udzielenia pełnomocnictwa nie świadczy o niemożliwości wykonywania działalności gospodarczej przez pełnomocnika w związku z jego realizacją. Taka sytuacja nie miała jednak miejsca w przedmiotowej sprawie.

W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie nie znajduje zastosowania przytoczony przez powoda pogląd wyrażany w orzecznictwie, iż przez uczestniczenie w działalności gospodarczej należy rozumieć każde zachowanie mające charakter zawodowy bądź zarobkowy, o ile pozostaje ono w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej przez podmiot trzeci i nie polega na korzystaniu z towarów bądź usług takiego przedsiębiorstwa (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 13.11.2024 r., sygn. akt II CSKP 351/24). Należy bowiem zwrócić uwagę, że przedmiotowy judykat dotyczył zupełnie innego stanu faktycznego niż analizowany w niniejszym postępowaniu. Cytowane orzeczenie Sądu Najwyższego dotyczyło bowiem kwestii tego, czy Naczelna Rada Aptekarska może zostać uznana za przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że sam fakt, iż Rada ta wydając komunikat działała w ramach obowiązków organu samorządu aptekarskiego i nie była nastawiona na osiągnięcie dochodu, jeszcze nie przesądzał o tym, że nie może być uznana za przedsiębiorcę w rozumieniu art. 2 u.z.n.k. Jak stwierdził SN „ Istotne jest to, czy pozwana aktywnie działa na rynku, w tym przypadku rynku aptecznym, dysponując możliwością oddziaływania na ten rynek i wpływania na bieżące albo przyszłe wyniki przedsiębiorców (prowadzących działalność apteczną) lub interesy klientów.”

Tymczasem w sprawie niniejszej powód nie działał aktywnie na rynku, nie dysponował możliwościami oddziaływania na ten rynek ani na bieżące albo przyszłe wyniki innych przedsiębiorców lub interesy klientów. Wszystkie te możliwości posiadała bowiem L. U., której powód był jedynie pracownikiem.

Jak wskazano wyżej działania powoda świadczone w ramach stosunku pracy oraz te, które miałyby stanowić o jego uczestnictwie w działalności gospodarczej, stanowią elementy tego samego zbioru, co prowadziłoby do sytuacji absurdalnej, gdy czynności, podejmowane przez pracownika w ramach stosunku pracy i objęte kierownictwem pracodawcy, stanowiłyby równocześnie samodzielnie prowadzoną przez powoda działalność zawodową. Zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie zgodnie przyjmuje się, że za przedsiębiorcę w rozumieniu art. 2 u.z.n.k. należy uznać taką osobę, która we własnym imieniu uczestniczy w działalności gospodarczej. Tymczasem powód, po zaprzestaniu prowadzenia własnej działalności gospodarczej z dniem 8 października 2019 r., świadczył jedynie pracę na rzecz swej matki, która zatrudniała go w ramach prowadzonego przez nią (...). To L. U. uczestniczyła w działalności gospodarczej, a nie powód. W związku z tym powód nie był czynnie legitymowany do występowania w stosunku do pozwanego z roszczeniami opartymi na przepisach Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Art. 18 ust. 1 tej Ustawy jednoznacznie przesądza bowiem, że z roszczeniami wymienionymi w tym przepisie może wystąpić jedynie przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony sprzecznymi z prawem lub dobrymi obyczajami działaniami innego przedsiębiorcy.

Mając powyższe na uwadze powództwo należało oddalić, o czym Sąd orzekł w punkcie I. wyroku na podstawie art. 18 ust. 1 u.z.n.k. w zw. z art. 2 u.z.n.k. a contrario.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt II. wyroku w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania (art. 98 ust. 1 k.p.c.). Na zasądzoną kwotę 1.637 zł złożyły się: kwota 1.620 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ustalona na podstawie § 14 ust. 2 pkt 1) w zw. z § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935 z późn. zm.), w zakresie kwoty 720 zł, oraz § 2 pkt 3 tego Rozporządzenia, w zakresie kwoty 900 zł, oraz kwota 17 zł w wysokości poniesionej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

O obowiązku zapłaty odsetek od kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.