XVII GW 21/20 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Gdańsku z 2021-06-18
Sygn. akt: XVII GW 21/20
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 czerwca 2021 r.
Sąd Okręgowy w Gdańsku – XVII Wydział Własności Intelektualnej
w osobie sędziego Wojciecha Midziaka
po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2021 r. na rozprawie sprawy
z powództwa J. K. (1) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) J. K. (1) w S.
przeciwko P. G. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą P. G. Zakład (...) spółka cywilna w S.,
T. G. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą T. G. Zakład (...)spółka cywilna w S. i
J. K. (2) prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) J. K. (2) w S.
o nakazanie i zapłatę
I. nakazuje solidarnie pozwanym P. G. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą P. G. Zakład (...)spółka cywilna w S. i T. G.prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą T. G. Zakład (...) spółka cywilna w S. złożenia oświadczenia następującej treści oraz jego publikację w poniedziałkowym wydaniu dziennika (...) w ramce obramowanej w kolorze czerwonym tekstem w kolorze czarnym, na polu w kolorze białym, czcionką Arial 16 w terminie 21 dni od daty uprawomocnienia się wyroku, w języku polskim:
(...);P. G. oraz T. G. – prowadzący ZAKŁAD USŁUG (...) (dalej (...)) PRZEPRASZAJĄ J. K. (1) – prowadzącą ZAKŁAD (...) za to, że tolerowali fakt, iż w domenie internetowej (...) reklamowana była działalność (...), co mogło wprowadzać w błąd potencjalnych klientów J. K. (1) – prowadzącej ZAKŁAD (...). Oświadczenie publikuje się w wyniku przegranego postępowania (...).
II. nakazuje J. K. (2) prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) J. K. (2) w S. złożenia oświadczenia następującej treści oraz jego publikację w poniedziałkowym wydaniu dziennika (...)w ramce obramowanej w kolorze czerwonym, tekstem w kolorze czarnym, na polu w kolorze białym, czcionką Arial 16 w terminie 21 dni od daty uprawomocnienia się wyroku, w języku polskim:
(...);J. K. (2) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) J. K. (2) PRZEPRASZA J. K. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą ZAKŁAD (...) J. K. (1) (dalej (...)) za czyn nieuczciwej konkurencji polegający na opracowaniu reklamy na rzecz P. G. orazT. G. – prowadzących ZAKŁAD USŁUG (...), która mogła wprowadzać w błąd potencjalnych klientów (...). Oświadczenie publikuje się w wyniku przegrania postępowania (...)
III. zasądza solidarnie od P. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą P. G. Zakład (...) spółka cywilna w S., T. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą T. G. Zakład (...)spółka cywilna w S. i J. K. (2) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) J. K. (2) w S. kwotę 2.000,- zł (dwa tysiące złotych) na rzecz (...) (ul. (...)) z przeznaczeniem na działalność Zespołu (...);
IV. zasądza solidarnie od P. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą P. G.Zakład (...)spółka cywilna w S., T. G.prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą T. G. Zakład (...) spółka cywilna w S. i J. K. (2) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) J. K. (2) w S. na rzecz powódki J. K. (1) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) J. K. (1) w S. kwotę 500,- zł (pięćset złotych) tytułem zwrotu części kosztów sądowych;
V. znosi wzajemnie koszty zastępstwa procesowego między powódką J. K. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) J. K. (1) w S. a pozwanymi P. G. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą P. G.Zakład (...)spółka cywilna w S. i T. G.prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą T. G. Zakład (...) spółka cywilna w S.;
VI. odstępuje od obciążania pozwanego J. K. (2) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) J. K. (2) w S. kosztami procesu w pozostałym zakresie.
Sygn. akt XVII GW 21/20
UZASADNIENIE
J. K. (1) prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) J. K. (1) w S. (dalej także jako (...)) wniosła pozew przeciwko P. G. oraz T. G., wspólnikom spółki cywilnej Zakład Usług (...) w S. (dalej także jako (...)), w którym domagała się:
1. nakazania pozwanym zaniechania niedozwolonych działań naruszających zasady konkurencji, tj. usunięcie zawartości strony internetowej (...);
2. nakazania pozwanym złożenia oświadczenia następującej treści oraz jego publikacji:
a) w miejscu widocznym (w tym w szczególności bez konieczności przewijania strony), na pierwszej stronie (...)w ramce obramowanej w kolorze czerwonym, tekstem w kolorze czarnym, na polu w kolorze białym, czcionką Arial 16 w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się wyroku przez okres 14 dni, licząc od godziny 8:00 zamieszczenia publikacji w języku polskim:
„P. G. oraz T. G. – prowadzący ZAKŁAD USŁUG (...) (dalej (...)) PRZEPRASZA konkurencję i potencjalnych klientów za stosowanie niedozwolonych praktyk polegających na rejestracji oraz utrzymywaniu domeny internetowej (...) na której w sposób naruszający prawo i dobre obyczaje reklamowana była działalność (...), co naruszało zasady swobodnej konkurencji i wprowadzało w błąd potencjalnych klientów J. K. (1) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą: ZAKŁAD (...) J. K. (1) . Oświadczenie publikuje się w wyniku przegranego postępowania sądowego.”;
b) w poniedziałkowym wydaniu dziennika (...), na drugiej stronie dziennika, w ramce obramowanej w kolorze czerwonym, tekstem w kolorze czarnym, na polu w kolorze białym, czcionką Arial 16 w terminie 21 dni od daty uprawomocnienia się wyroku, w języku polskim:
„P. G. oraz T. G. – prowadzący ZAKŁAD USŁUG (...) (dalej (...)) PRZEPRASZA konkurencję i potencjalnych klientów za stosowanie niedozwolonych praktyk polegających na rejestracji oraz utrzymywaniu domeny internetowej (...) , na której w sposób naruszający prawo i dobre obyczaje reklamowana była działalność (...), co naruszało zasady swobodnej konkurencji i wprowadzało w błąd potencjalnych klientów J. K. (1) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą: ZAKŁAD (...) J. K. (1) . Oświadczenie publikuje się w wyniku przegranego postępowania sądowego.”;
3. Zasądzenia solidarnie od pozwanych kwoty 15.000,00 zł na cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej oraz ochroną dziedzictwa narodowego, tj. na rzecz (...), ul. (...) z przeznaczeniem na działalność Zespołu (...);
4. Zasądzenia solidarnie na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.
W uzasadnieniu żądania pozwu, powódka wskazała, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zarówno ona, jak i powodowie świadczą usługi pogrzebowy na terenie S., wobec czego są wobec siebie konkurentami. Pozwani zlecili firmie (...) J. K. (2) rejestrację domeny internetowej (...) Po wejściu na stronę internetową pojawiają się dane powódki. Po kliknięciu na napis „pokaż” pojawia się okno z fotografią przedstawiającą usługi pozwanych oraz napis „(...)”. Ponadto, na stronie internetowej (...) znajdują się odnośniki do innych stron internetowych. Po kliknięciu na znak (...) pojawia się przekierowanie do strony internetowej (...) , która jest stroną internetową pozwanych. W ocenie powódki, pozwani wprowadzają klientów oraz potencjalnych klientów powódki w błąd, ponieważ myślą, że strona internetowa (...) należy do powódki, a także próbują w ten sposób przejąć klientów powódki. Zachowanie takie narusza, w ocenie powódki, dobre obyczaje, stanowiące normy moralne i obyczajowe w stosunkach gospodarczych.
W odpowiedzi na pozew, pozwani wnieśli o oddalenie powództwa
w całości, a także zasądzenie od powódki solidarnie na rzecz pozwanych kosztów postępowania według norm przepisanych. Ponadto, wnieśli o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze pozwanego J. K. (2) prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) J. K. (2) w S..
Pozwani wskazali, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, gdyż brak było legitymacji biernej po ich stronie. Pozwani nie tylko nie zlecali działań opisanych w pozwie, ale też nie wiedzieli o nich, a z J. K. (2) nie łączyła ich żadna umowa. Opisany w pozwie czyn dotyczył także innych branż na terenie S., nawet pełnomocnika pozwanych.
W związku ze złożeniem przez pozwanych wniosku o wezwanie J. K. (2) do udziału w sprawie w charakterze pozwanego oraz uwzględnieniem tego wniosku przez Sąd (postanowienie z 6.11.2020 r. – k. 76), powódka zmodyfikowała żądanie pozwu i wniosła o:
1. nakazanie pozwanym (P. G., T. G. oraz J. K. (2)) zaniechania niedozwolonych działań naruszających zasady konkurencji, tj. usunięcia zawartości strony internetowej (...)oraz zakazania dalszego utrzymywania na stronie (...) jakichkolwiek treści reklamowych dotyczących usług pogrzebowych;
2. nakazanie pozwanym P. G. oraz T. G. złożenia oświadczenia następującej treści oraz jego publikację:
c) w miejscu widocznym (w tym w szczególności bez konieczności przewijania strony), na pierwszej stronie (...) w ramce obramowanej w kolorze czerwonym, tekstem w kolorze czarnym, na polu w kolorze białym, czcionką Arial 16 w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się wyroku przez okres 14 dni, licząc od godziny 8:00 zamieszczenia publikacji w języku polskim:
„P. G. oraz T. G. – prowadzący ZAKŁAD USŁUG (...) (dalej (...)) PRZEPRASZA konkurencję i potencjalnych klientów za stosowanie niedozwolonych praktyk polegających na rejestracji oraz utrzymywaniu domeny internetowej (...), na której w sposób naruszający prawo i dobre obyczaje reklamowana była działalność(...), co naruszało zasady swobodnej konkurencji i wprowadzało w błąd potencjalnych klientów J. K. (1) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą: ZAKŁAD (...) J. K. (1) . Oświadczenie publikuje się w wyniku przegranego postępowania sądowego.”;
d) w poniedziałkowym wydaniu dziennika (...), na drugiej stronie dziennika, w ramce obramowanej w kolorze czerwonym, tekstem w kolorze czarnym, na polu w kolorze białym, czcionką Arial 16 w terminie 21 dni od daty uprawomocnienia się wyroku, w języku polskim:
e) „P. G. orazT. G. – prowadzący ZAKŁAD USŁUG (...) (dalej (...)) PRZEPRASZA konkurencję i potencjalnych klientów za stosowanie niedozwolonych praktyk polegających na rejestracji oraz utrzymywaniu domeny internetowej (...), na której w sposób naruszający prawo i dobre obyczaje reklamowana była działalność(...), co naruszało zasady swobodnej konkurencji i wprowadzało w błąd potencjalnych klientów J. K. (1) prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą: ZAKŁAD (...) J. K. (1) . Oświadczenie publikuje się w wyniku przegranego postępowania sądowego.”;
3. Nakazanie pozwanemu J. K. (2) złożenie oświadczenia następującej treści oraz jego publikację: w poniedziałkowym wydaniu dziennika (...), na drugiej stronie dziennika, w ramce obramowanej w kolorze czerwonym, tekstem w kolorze czarnym, na polu w kolorze białym, czcionką Arial 16 w terminie 21 dni od daty uprawomocnienia się wyroku, w języku polskim:
„J. K. (2) – prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) J. K. (2) (dalej „ (...)”) PRZEPRASZA J. K. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą: ZAKŁAD (...) J. K. (1) (dalej (...)) za czyn nieuczciwej konkurencji polegający na opracowaniu reklamy na rzecz P. G. orazT. G. – prowadzących ZAKŁAD USŁUG (...) , która to naruszała prawo i dobre obyczaje oraz naruszała zasady swobodnej konkurencji i wprowadzała w błąd potencjalnych klientów (...). Oświadczenie publikuje się w wyniku przegranego postępowania sądowego.”
4. Zasądzenie solidarnie od pozwanych (P. G., T. G.oraz J. K. (2) kwoty 15.000,00 zł na cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej oraz ochroną dziedzictwa narodowego, tj. na rzecz (...), ul. (...) z przeznaczeniem na działalność Zespołu (...);
5. Zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.
Pozwany J. K. (2) domagał się oddalenia powództwa wskazując, że nie jest w stanie, ze względów finansowych, sprostać oczekiwaniom powódki, a ponadto zaraz po otrzymaniu od firmy (...) informacji o żądaniach powódki zlikwidował prowadzoną stronę internetową.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zarówno powódka J. K. (1), jak i pozwani P. G. oraz T. G.świadczą usługi pogrzebowe na terenie S.. J. K. (1) prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) J. K. (1), natomiast pozwani pod firmą Zakład Usług (...) spółka cywilna.
Pozwany J. K. (2) do dnia 5 lutego 2020 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (...) J. K. (3) zajmującą się usługami informatycznymi, w tym tworzeniem stron internetowych oraz ich pozycjonowaniem, a także marketingiem. Na ustne zlecenie pozwanych T. i P. G., J. K. (2) miał „wywindować” stronę internetową ich Zakładu (...). Pozwani nie wskazali sposobu, w jaki ma to zostać wykonane. Za wykonaną pracę J. K. (2) otrzymywał od T. i P. G. miesięczne wynagrodzenie w wysokości 150 zł przez okres dwóch lat. J. K. (2) z własnej inicjatywy stworzył na stronie internetowej (...) wyskakujące okienko pop-up sugerujące skorzystanie z usług Zakładu (...). Powódka J. K. (1) nie zleciła J. K. (2) ani stworzenia strony internetowej, ani jej pozycjonowania.
Pozwani P. i T. G., po zawieszeniu działalności przez J. K. (2), zostali klientami firmy mamy pozwanego, której działalność jest tożsama z działalnością prowadzoną przez J. K. (2). Pozwany pomaga w firmie swojej mamie.
okoliczności bezsporne
Po wejściu na stronę internetową (...)pojawiały się dane zakładu pogrzebowego powódki. Po kliknięciu natomiast w okienko „pokaż” pojawiała się fotografia wraz z nawiązaniem do firmy prowadzonej przez pozwanych, a także napis „(...)”. Na stronie znajdowały się również odnośniki do innych stron internetowych. Po kliknięciu natomiast w ikonkę (...) następowało przekierowanie na stronę internetową pozwanych o adresie (...) , należącą do pozwanych T. i P. G.. Właścicielem domeny (...) był pozwany J. K. (2).
okoliczności bezsporne
Również na innych stronach internetowych dotyczących działalności gospodarczych prowadzonych na terenie S., utworzonych przez pozwanego J. K. (2), znajdowały się przekierowania do innych stron internetowych (np. kancelarii r.pr. J. M. – pełnomocnika pozwanych (...) który nie zlecał pozwanemu K. utworzenia takiej strony).
okoliczności bezsporne
Pozwani P. G. oraz T. G. zostali wezwani przez pełnomocnika powódki do zaprzestania naruszania zasad uczciwej konkurencji pismem z 6 maja 2020 r. Pismo zostało odebrane przez pozwanych w dniu 11 maja 2020 r. Jednak dopiero po otrzymaniu w dniu 18 września 2020 r. odpisu pozwu skierowanego przeciwko nim w niniejszej sprawie skontaktowali się z pozwanym J. K. (2) żądając, aby usunął przekierowanie do strony internetowej ich zakładu usług pogrzebowych oraz jakąkolwiek informację o ich zakładzie ze strony internetowej (...) Pozwany J. K. (2) niezwłocznie po wezwaniu spełnił żądania pozwanych (...)
okoliczności bezsporne
Sąd zważył, co następuje:
Stan faktyczny w niniejszej sprawie był praktycznie bezsporny między stronami, wobec czego Sąd ustalił go przede wszystkim w oparciu o oświadczenia stron zawarte zarówno w pismach procesowych, jak i złożone ustnie na rozprawie. Jedynie posiłkowo przy ustalaniu tego stanu faktycznego Sąd opierał się na dokumentach oraz kopiach dokumentów (których zgodności z oryginałami żadna ze stron nie kwestionowała) złożonych przez strony do akt sprawy, jak również na dowodzie z przesłuchania stron – pozwanego P. G. i pozwanego J. K. (2).
Co prawda pełnomocnik powódki na rozprawie kwestionowała, aby pozwani (...)mogli nie wiedzieć o tym, że pozwany K. założył stronę internetową (...) o okienku pop-up ukazującym się na tej stronie i sugerującym skorzystanie z usług zakładu pogrzebowego pozwanych (...)oraz o przekierowaniu na stronę internetową Zakładu Usług (...) po naciśnięciu ikony (...). Jednak, wobec stanowczego zaprzeczenia takiej wiedzy przez pozwanych (...), a przede wszystkim wobec faktu, iż również na innych stronach internetowych założonych przez pozwanego J. K. (2) dla różnych podmiotów gospodarczych ze S. i okolic (w tym także na stronie założonej dla kancelarii radcowskiej pełnomocnika pozwanych (...) – bez wiedzy i woli radcy prawnego J. M.) pojawiały się wyskakujące okienka pop-up sugerujące skorzystanie z usług podmiotów konkurencyjnych, Sąd doszedł do wniosku, że powódka nie wykazała, aby pozwani (...) wiedzieli o takim funkcjonowaniu strony internetowej (...), a tym bardziej, aby zlecili jej stworzenie J. K. (2). Tym bardziej, że powódka nie przedstawiła żadnych dowodów na tę okoliczność.
Mając na uwadze tak ustalony stan faktyczny Sąd zważył, co następuje:
Bezsporna w niniejszej sprawie była okoliczność, że zarówno powódka J. K. (1), jak i pozwani P. i T. G. prowadzą działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług pogrzebowych na terenie S..
Wątpliwości budziło zakwalifikowanie pozwanego J. K. (2) jako przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (jt. Dz.U. z 2020 r., poz. 1913 ze zm.; dalej także: u.z.n.k.). Zgodnie z art. 2 tej Ustawy, przedsiębiorcami są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej. O statusie przedsiębiorcy na gruncie u.z.n.k. decyduje faktyczne uczestniczenie w obrocie gospodarczym. Może ono polegać na różnych działaniach, które mogą wpływać na bieżące albo przyszłe wyniki przedsiębiorców lub interesy klientów. Jako działalność gospodarcza nie musi mieć ono charakteru zarobkowego, wystarczy, aby spełniało przesłanki zawodowości, to jest miało charakter stały, ciągły i organizacyjny (wyrok SN z 29.11.2013 r., sygn. akt I CSK 756/12). Jak wynika z akt sprawy, J. K. (2) do lutego 2020 roku prowadził działalność gospodarczą polegająca na świadczeniu usług informatycznych. Pomimo tego, że zgłosił jej zawieszenie, w rzeczywistości kontynuował on swoją działalność, o czym świadczy to, że utrzymywał stronę internetową zakładu pozwanych (...), otrzymywał od nich stałe, comiesięczne wynagrodzenie z tego tytułu. Nie ulega zatem wątpliwości, że swoim zachowaniem pozwany wypełniał przesłanki do uznania go za przedsiębiorcę na podstawie przywołanej Ustawy.
Dokonując oceny, czy czyn, którego dopuścili się pozwani stanowił czyn nieuczciwej konkurencji stypizowany w art. 16 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k. należało dokonać również jego oceny w świetle art. 3 ust.1 tej Ustawy. Aby działania podejmowane przez pozwanych mogły być zakwalifikowane jako czyn nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy (art. 16 ust. 1 pkt 1 u.z.n.k.), muszą zostać uznane za działania sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami i zagrażać lub naruszać interes innego przedsiębiorcy lub klienta (art. 3 ust.1 u.z.n.k.).
Przyjmuje się z kolei, że reklamą sprzeczną z dobrymi obyczajami jest reklama, która narusza reguły postępowania w działalności gospodarczej, sprzeczna z normami postępowania obowiązującymi przy wykonywaniu działalności gospodarczej. Na potrzeby u.z.n.k., pojęciu dobrych obyczajów należy nadać takie znaczenie, jak zasadom współżycia społecznego, czyli normom moralnym i zwyczajowym stosowanym w działalności gospodarczej (tak M. Kępiński w artykule „ Problemy ogólne nowej ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji”, s. 7 [w:] Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, rok LVI – zeszyt 2 – 1994). Dobre obyczaje w działalności gospodarczej to pewne utrwalone reguły uczciwego zachowania. Ich przestrzeganie powinno być immanentnie związane z wykonywaniem działalności gospodarczej, a do przestrzegania reguł uczciwości kupieckiej powinny być zobowiązane podmioty gospodarcze, czyli podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Sprzeczność czynu z prawem lub dobrymi obyczajami może być kwalifikowana jako czyn nieuczciwej konkurencji, jeśli zagraża interesowi innego przedsiębiorcy lub klienta bądź narusza ten interes. Sprzeczność określonego zachowania z prawem lub dobrymi obyczajami musi charakteryzować się doniosłością w postaci zagrożenia lub naruszenia interesu innego przedsiębiorcy lub klienta (Sieradzka Małgorzata (red.), Zdyb Marian (red.), Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, wyd. II, LEX).
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, Sąd doszedł do przekonania, że powódka wykazała, że stworzona przez pozwanego J. K. (2) reklama była sprzeczna z dobrymi obyczajami i zagrażała jej interesowi. Strona internetowa stworzona przez pozwanego pod adresem (...) , który to adres i wygląd samej strony mogły sugerować, iż jest to strona stworzona na zlecenie powódki, tak na prawdę miała na celu promowanie innego przedsiębiorcy, będącego konkurentem w stosunku do powódki. Mogło to istotnie doprowadzić do utraty klienteli przez powódkę, jak również narażać na szwank reputację i dobre imię prowadzonego przez nią Zakładu (...). Należy mieć na uwadze, że osoby wchodzące na strony internetowe zakładów pogrzebowych zazwyczaj są w ciężkiej sytuacji osobistej, są pogrążone w żałobie i nie stanowi dla nich większej różnicy, z usług którego zakładu pogrzebowego skorzystają. Część zainteresowanych osób mogło zatem zupełnie bezwiednie kliknąć w link przekierowujący do strony internetowej konkurencyjnego zakładu pogrzebowego i tym samym, narazić powódkę na utratę klienteli i związanych z tym zysków.
W tym miejscu odnieść należało się do zarzutu pozwanych P. i T. G. dotyczącego braku legitymacji biernej po ich stronie.
Istotnie, jak już wyżej wskazano, brak jest jakichkolwiek dowodów świadczących o tym, że pozwani(...) zlecili J. K. (2) podjęcie działań wskazanych w pozwie. Bezsporne jest, że zlecili J. K. (2) wypozycjonowanie ich strony internetowej. Istotnie, nie wskazali oni sposobu wykonania tej czynności, jednakże po powzięciu wiadomości o zachowaniu niezgodnym z dobrymi obyczajami i wprowadzającym klientów w błąd, winni byli podjąć czynności zmierzające do zakończenia takiego stanu. Jak wynika bowiem z akt sprawy, pomimo uzyskania wiedzy od powódki o tej sytuacji i wezwaniu ich do zaniechania naruszeń nie uczynili nic, by temu zapobiec. Wezwanie do zaniechania naruszeń z dnia 6 maja 2020 r. (k. 22) zostało prawidłowo doręczone w dniu 11 maja 2020 r. (k. 25v.). Pozwani G. dopiero jesienią 2020 roku, po otrzymaniu odpisu pozwu, skontaktowali się z J. K. (2) i poinformowali o zaistniałej sytuacji. Sam pełnomocnik pozwanych wskazał w treści odpowiedzi na pozew, że T. i P. G. skontaktowali się z J. K. (2) dopiero po otrzymaniu pozwu, a więc po 18 września 2020 roku. Potwierdził to również pozwany J. K. (2) w piśmie procesowym z 23 kwietnia 2021 r. Pozwani naruszyli zatem zasady uczciwości obrotu i konkurowania, tolerując przez ponad cztery miesiące funkcjonowanie strony internetowej (...) i pojawiającą się tam reklamę swego Zakładu Usług (...), która zagrażała interesom powódki. Zachowanie takie polegające na zaniechaniu również należy uznać za sprzeczne z dobrymi obyczajami. Wobec tego, Sąd stanął na stanowisku, że pozwani P. i T. G., chociaż w niewielkim zakresie, ponoszą również odpowiedzialność za czyn nieuczciwej konkurencji wobec powódki.
Stwierdzając zatem, że pozwani dopuścili się czynu nieuczciwej konkurencji, powódce przysługiwały roszczenia określone w art. 18 ust. 1 pkt 3 oraz pkt 6 u.z.n.k. Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 3 u.z.n.k., w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Sąd miał na uwadze, że w przypadku przedmiotowego roszczenia nie można wychodzić ponad żądanie powoda. Nie ma jednakże przeszkód, aby Sąd zmniejszył zakres żądania. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uzasadnieniach wyroków z 13.04.2007 r. (sygn. I CSK 28/07) oraz z 11.02.2011 r. (sygn. akt I CSK 334/10) „wprowadzane przez sąd zmiany mogą jedynie dotyczyć ograniczenia zakresu zgłoszonego żądania w sytuacji, gdy sąd uznaje, że podobnie jak w przypadku innych roszczeń, w części jest ono nieuzasadnione i powinno podlegać oddaleniu. Rolą sądu jest bowiem ocena, czy żądana przez powoda treść oświadczenia jest odpowiednia i celowa do usunięcia skutków naruszenia”. W orzecznictwie Sądu Najwyższego dotyczącym dóbr osobistych zwraca się trafnie uwagę, że ustalając ostatecznie treść i formę oświadczenia, sąd musi uwzględniać zarówno interesy pokrzywdzonego, aby zapewnić mu zadośćuczynienie moralne, jak i interesy zobowiązanego, aby nie stosować wobec niego nadmiernej represji. Oczywiście zasady te, jako kierunkowe, mają również istotne znaczenie na tle u.z.n.k., niemniej jednak pamiętać trzeba, że złożenie oświadczenia nie jest środkiem zadośćuczynienia, lecz ochrony interesów majątkowych danego przedsiębiorcy. Jak ujął to Sąd Najwyższy w wyroku z 14.01.2004 r. (sygn. akt I CK 66/03) sąd może zmienić treść oświadczenia, uwzględniając okoliczności sprawy, ale z uwagi na art. 321 § 1 k.p.c. zmiana to może być jednokierunkowa, czyli polegać na wyrokowaniu w odniesieniu jedynie do części zgłoszonego żądania, tj. nakazane w wyroku oświadczenie może mieć tylko zakres węższy od zgłoszonego.
Sąd doszedł do przekonania, że wnioskowany przez powódkę zakres przeprosin jest zbyt szeroki. W ocenie Sądu nieuzasadnione było żądanie zamieszczenia oświadczenia na stronie internetowej (...) Jak już wcześniej wskazano, osoby wchodzące na strony internetowe zakładów pogrzebowych zazwyczaj znajdują się w trudnej sytuacji życiowej związanej ze śmiercią najbliższej osoby. Pogrążone w żałobie i smutku nie będą zwracać uwagi na opublikowanie na stronie obwieszczenie zawierające przeprosiny. Osoby będące w trudnej emocjonalnie sytuacji, szukające informacji na temat zakładu pogrzebowego, nie powinny być dodatkowo narażane na jakiekolwiek utrudnienia związane z ukazującym się na stronie obwieszczeniem. Wobec tego, Sąd doszedł do przekonania, że publikacja przeprosin na stronie internetowej Zakładu Usług (...) prowadzonego przez pozwanych (...) jest niecelowa i niewłaściwa, a wystarczające okażą się przeprosiny opublikowane na łamach (...). Sąd zmodyfikował również zakres przeprosin. Brak było bowiem podstaw do tego, aby pozwani przepraszali „konkurencję i potencjalnych klientów”, jak tego żądała strona powodowa. Przeprosiny winny bowiem być skierowane bezpośrednio do przedsiębiorcy, którego interes został naruszony lub zagrożony czynem nieuczciwej konkurencji (art. 18 ust. 1 u.z.n.k.). Strona powodowa w toku niniejszego postępowania nie wykazała również, aby czyn nieuczciwej konkurencji pozwanych (...) polegał na „rejestracji oraz utrzymywaniu domeny internetowej (...)”. W ocenie Sądu, z oświadczeń stron oraz zebranego w sprawie materiału dowodowego wynikało jedynie, że pozwani (...)przez okres około 4 miesięcy tolerowali fakt, że w domenie internetowej (...)reklamowana była działalność ich Zakładu, co mogło wprowadzać w błąd potencjalnych klientów Zakładu powódki. Dlatego też Sąd zmodyfikował (ograniczył) treść przeprosin, które winni pozwani (...) zamieścić w (...)
Ponadto, odmiennie od żądania powódki, Sąd nakazał umieścić publikację w poniedziałkowym wydaniu, bez wskazania konkretnego numeru strony. Jak wynika z uzyskanych w czasie postępowania informacji, nie ma pewności, że możliwe będzie opublikowanie treści przeprosin na konkretnej stronie dziennika. Wobec tego, aby wyrok mógł być wykonany, Sąd orzekł obowiązek ich publikacji, nie wskazując konkretnej strony, natomiast wskazując termin, w ciągu którego publikacja ta ma zostać zamieszczona.
W ocenie Sądu również żądanie skierowane przeciwko pozwanemu J. K. (2) o nakazanie złożenia oświadczenia w dzienniku (...), choć co do zasady zostało uwzględnione, to jednak także wymagało pewnej modyfikacji – ograniczenia. Sąd doszedł bowiem do przekonania, że skoro w treści samych przeprosin już wskazano, że pozwany J. K. (2) przeprasza za czyn nieuczciwej konkurencji (ze wskazaniem na czym on polegał), to zbędne było dodatkowo wskazywanie, że reklama ta naruszała prawo i dobre obyczaje oraz naruszała zasady swobodnej konkurencji. Wystarczyło zamieścić sformułowanie, że „mogła wprowadzać w błąd potencjalnych klientów” powódki.
Sąd uwzględnił także częściowo żądanie powódki w zakresie zasądzenia solidarnie od wszystkich pozwanych odpowiedniej kwoty na rzecz (...). Przesłanką dochodzenia tego roszczenia (art. 18 ust. 1 pkt 6 u.z.n.k.) jest wina sprawcy czynu, która w okolicznościach sprawy nie budziła wątpliwości. Zasądzona na cel społeczny kwota powinna być „odpowiednia”. Wśród kryteriów, które znajdą zastosowanie do oceny adekwatności żądanej kwoty, wymienić należy: rozmiar i częstotliwość naruszeń, krąg adresatów czynu, sposób działania sprawcy, rodzaj interesów, których dotyczyło naruszenie (wyrok SA w Warszawie z dnia 11 grudnia 2008 r., sygn. akt I ACa 565/08; wyrok SA w Szczecinie z dnia 4 lipca 2007 r., sygn. akt I ACa 400/07). Zasądzając z tego tytułu kwotę 2.000,- zł, w miejsce dochodzonej w pozwie kwoty 15.000,- zł, Sąd miał na względzie niewielki zakres winy pozwanych T. i P. G.. Pozwani przez cztery miesiące lekceważyli naruszenia, nie podjęli działań mających na celu ich usunięcie. Sąd miał również na uwadze niewielki krąg adresatów czynu naruszającego zasady uczciwej konkurencji. Jak wynikało bowiem z informacji przekazanej przez pozwanego J. K. (2) ilość „wejść” na tę stronę w miesiącu była znikoma (kilka). Powódka nie zaprzeczyła tej okoliczności, ani tym bardziej nie wykazała, aby było inaczej.
Również zachowanie pozwanego J. K. (2) jest ewidentnym naruszeniem dobrych obyczajów i jako takie zasługuje na dezaprobatę. Nie ma jednakże dowodów świadczących o tym, że sporna reklama miała ogromne zasięgi i doprowadziła do utraty klienteli powódki na szeroką skalę.
Wnioskowana zatem przez powódkę kwota 15.000,00 zł na cel społeczny jest wygórowana i nieproporcjonalna do skali zawinienia pozwanych. W ocenie Sądu wysokość zasądzonej solidarnie od pozwanych kwoty – 2.000,00 zł jest adekwatna do stopnia ich zawinienia i wystarczająca by spełniła rolę dolegliwości, której poniesienie zapobiegnie popełnianiu tego rodzaju czynów w przyszłości. Należy bowiem mieć na uwadze, że zobowiązanie do opublikowania przeprosin w (...) również stanowi dolegliwość o charakterze finansowym po stronie pozwanych.
O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., zasądzając solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwotę 500 zł tytułem zwrotu części kosztów sądowych. Sąd ponadto zniósł wzajemnie koszty zastępstwa procesowego pomiędzy powódką, a pozwanymi T. G. i P. G.. Sąd wziął bowiem pod uwagę to, że roszczenia powódki zgłoszone w toku niniejszego postępowania zostały uwzględnione jedynie częściowo.
Z uwagi na obecną sytuację majątkową pozwanego J. K. (2), Sąd odstąpił od obciążania go kosztami procesu w pozostałym zakresie na podstawie art. 102 k.p.c.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację: SSO Wojciech Midziak
Data wytworzenia informacji: