Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Gdańsk, 22 grudnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Gdańsku XV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Misiurna

Protokolant: Staż. Katarzyna Ignacek

po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2016 roku na rozprawie

sprawy z powództwa B. N. i A. N.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w G.

o nakazanie i zapłatę

I. zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G. na rzecz powodów B. N. i A. N. kwotę 4.100 zł (cztery tysiące sto złotych) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 9 lutego 2015r. do dnia 31 grudnia 2015r., z dalszymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty;

II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III. zasądza solidarnie od powodów B. N. i A. N. na rzecz pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w G. kwotę 6.617zł (sześć tysięcy sześćset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 3.617zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

IV. nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Gdańsku od powodów solidarnie kwotę 2.877,50zł (dwa tysiące osiemset siedemdziesiąt siedem złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

Powodowie A. N. i B. N. domagali się (w pozwie pierwotnie wniesionym do Sądu Rejonowego w (...)) od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w G.:

- zasądzenia na ich rzecz kwoty 50.000zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości oraz

- nakazanie pozwanej (...) S. A. zaprzestania naruszania nieruchomości położonej w B., (powiat (...), województwo (...), działka numer (...)) dla której Sąd Rejonowy w (...) prowadzi księgę wieczystą (...), będącej w użytkowaniu wieczystym powodów i zobowiązanie pozwanej do usunięcia napowietrznej linii energetycznej (...) tj. słupa wraz z okablowaniem znajdujących się na przedmiotowej nieruchomości lub zmiany jej położenia, poprzez posadowienie tejże linii energetycznej (słupa) na granicy południowo – wschodniej działki numer (...), bądź w innym możliwym miejscu, wskazanym przez biegłego w opinii zawnioskowanej w pozwie. Nadto powodowie wnieśli o zasądzenie na ich rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu żądania powodowie wskazali, że na nieruchomości, która znajduje się w wieczystym użytkowaniu powodów jest posadowiona, bez tytułu prawnego, napowietrzna linia energetyczna(...) wraz ze słupami i okablowaniem. Użytkownikiem i właścicielem wskazanej linii jest pozwana spółka. Powodowie wskazali, że początkowo zwracali się do pozwanej celem uregulowania stanu prawnego infrastruktury elektroenergetycznej, jednakże strony nie doszły w tym zakresie do porozumienia. Następnie wywiedli, że planują przeprowadzenie działań inwestycyjnych na działce numer (...), dlatego też wystąpili do pozwanej o usunięcie lub zmianę położenia przedmiotowej linii wraz ze słupem i okablowaniem. Pozwana wyraziła na powyższe zgodę, pod warunkiem poniesienia kosztów takiej przebudowy przez powodów. Ich zdaniem stanowisko pozwanej jest nieuzasadnione pod względem ekonomicznym i prawnym, a zgodnie z art.. 222§2 k.c. właścicielowi przysługuje roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń. Dlatego też powodowie uważają, że powoływanie się przez pozwaną spółkę na interesy odbiorców energii elektrycznej nie może jej legitymować do naruszania ich prawa własności, bowiem pozwana winna realizować właściwe jej zadania gospodarcze z poszanowaniem praw osób trzecich. Zdaniem powodów usytuowanie przedmiotowej linii w innym miejscu, na koszt pozwanej, zagwarantuje ochronę właścicielskich praw powodów i jednocześnie nie zakłóci realizacji przez pozwaną jej działalności społeczno – gospodarczej. Dodatkowo, ze względu na użytkowanie przez pozwaną linii bez podstawy prawnej, powodowie domagają się, stosownie do art. 224§2 k.c., kwoty 50.000zł obejmującej bezprawne korzystanie z gruntu za okres 10 lat.

Pozwana (...) S.A. w G. przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, zgłosiła zarzut nieprawidłowo określonej wartości przedmiotu sporu (wniosek pozwanej, k. 59-61). Wskazując jednocześnie, iż w jej ocenie wartość ta powinna wynosić co najmniej 115.000zł, gdyż w sprawach opartych o art. 222 k.c. wartością przedmiotu sporu jest całkowity koszt usunięcia urządzeń, jaki przedsiębiorstwo przesyłowe będzie musiało ponieść w przypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia.

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) S.A. w G. (k. 72-77) wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenia na jej rzecz kosztów procesu.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwana wskazała, iż na spornej działce znajduje się rzeczywiście linia napowietrzna średniego napięcia (...) (numer inwentarzowy (...)). Linia ta została wybudowana w 1970r. na podstawie przepisów o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli, na których tle właściciele nieruchomości doznali trwałego ograniczenia prawa o charakterze zbliżonym do służebności gruntowej, w literaturze nazywanej służebnością przesyłową. Pozwana wskazała, że posiadanie służebności gruntowej polegającej na korzystaniu z trwałych i widocznych urządzeń posadowionych na nieruchomości przez przedsiębiorstwo energetyczne, może być uznane za posiadanie w dobrej wierze z chwilą jego objęcia – na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 czerwca 1950r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli. Tym samym, według pozwanej, żądanie powodów w zakresie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości jest bezpodstawne i nie może zasługiwać na uwzględnienie. Pozwana nadto podniosła zarzut zasiedzenia służebności gruntowej o treści opowiadającej służebności przesyłu, wskazując, iż okres, jaki upłynął od momentu posadowienia spornych urządzeń datuje się od (...)., a zatem pozwala to przyjąć, iż nabyła ona służebność gruntową o treści opowiadającej służebności przesyłu przez zasiedzenie najpóźniej z dniem 1 października 2010r. Nadto pozwana podniosła (z ostrożności procesowej), że jeśli okaże się (uzyskaniu informacji ze Starostwa (...)), że sporna nieruchomość była w okresie budowy linii nieruchomością państwową, to pozwana jest następcą prawnym przedsiębiorstwa państwowego.

Ponadto pozwana wskazała, że roszczenie powodów w sposób rażący narusza normę art. 5 k.c., wskazując, iż przedmiotowa linia średniego napięcia zasila w energię elektryczną okoliczne gospodarstwa, a ich usunięcie doprowadzi do naruszenia interesu publicznego na rzecz jednostki. Dlatego też, zdaniem pozwanej, roszczenie powodów w tym zakresie jest sprzeczne z podstawowymi zasadami współżycia społecznego takimi jak prawo do zaopatrzenia w energię elektryczną. Nadto pozwana zauważyła, iż powodowie zakupili sporne nieruchomości z istniejącymi urządzeniami i tym samym już w dniu zakupu winni byli liczyć się z określonymi ograniczeniami.

Sąd Rejonowy w (...), na skutek zarzutu pozwanej w przedmiocie nieprawidłowo określonej wartości przedmiotu sporu, postanowieniem z dnia 22 grudnia 2015r. (k. 270) ustalił wartość przedmiotu sporu na kwotę 132.399,40zł, jednocześnie stwierdzając swoją niewłaściwość rzeczową. Wobec powyższego, niniejsza sprawa została przekazana tut. Sądowi do rozpoznania – jako rzeczowo właściwemu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Nieruchomość położona w gminie S., w miejscowości B., składająca się z działek ewidencyjnych numer (...), dla której Sąd Rejonowy(...) prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) znajduje się w użytkowaniu wieczystym powodów A. N. i B. N. od dnia 26 lutego 1999r., kiedy to wskazane grunty zostały sprzedane powodom przez (...) w S.. (...) w S. nabyła prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz prawa własności do budynków usytuowanych na tych działkach na mocy decyzji Zarządu Gminy w S., numer (...). Wcześniej działki gruntu numer (...) były w użytkowaniu wieczystym (...) w S. (na podstawie protokołu zdawczo – odbiorczego z dnia (...).) oraz (...) w S. (przejęła je decyzją Naczelnika Gminy w S. numer (...).).

Dowód: odpis z księgi wieczystej k. 28-30; pismo Starostwa (...) w S. z (...)., k. 31; wypis z rejestru gruntów, k. 41; kopia mapy zasadniczej wraz z licencją, k. 42-43; opinia biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości i czynszów J. M., k. 306-338.

Działka numer (...) pod względem użytkowym stanowi teren zabudowy gospodarczej i produkcyjnej związanej z obsługą gospodarki rolnej. Sąsiednia działka numer (...) w części jest zabudowana w podobny sposób, a w części domem mieszkalnym.

Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości i czynszów J. M., k. 306-338.

Na terenie nieruchomości położonej w B., stanowiącej działkę ewidencyjną numer (...), będącej w użytkowaniu wieczystym powodów, w całym okresie spornym, posadowiona była infrastruktura przesyłowa, wchodząca w skład przedsiębiorstwa energetycznego pozwanej (...) S.A. w G., która znajduje się na przedmiotowej nieruchomości do dnia dzisiejszego. Składa się ona z jednej linii napowietrznej średniego napięcia 15 kV (numer(...) ^{( )}), która jest odgałęzieniem zasilającego stację transformatorową (...) (...) kV numer (...) oraz jednego słupa energetycznego, przelotowego, numer (...).

Dokładny opis infrastruktury znajdującej się na nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym powodów A. N. i B. N. przedstawia się w sposób następujący: (...)

Dowód: plan linii 15 kV, k. 79; zaświadczenie z Urzędu Gminy w S. z dnia(...)., k. 32; wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi B. wraz z mapą i oznaczeniami, k. 33-38; dokumentacja fotograficzna, k. 39-40; opinia biegłego sądowego z zakresu elektroenergetyki M. H., k. 145-249; opinia biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości i czynszów J. M., k. 306-338.

Pozwana (...) S.A. w G. pozostaje następcą prawnym przedsiębiorstw, które w 1970r. wybudowały i następnie utrzymywały przedmiotowe urządzenia.

Dowód: protokół odbioru technicznego numer (...). z załącznikiem, k. 80-82; dokumenty potwierdzające następstwo prawne pozwanej (...) S.A. w G., k. 83-119; odpis KRS pozwanej, k. 120-134.

Powodowie A. N. i B. N. w styczniu 2014r. wezwali pozwaną do usunięcia (zmiany usytuowania) urządzenia przesyłowego wchodzącego w skład napowietrznej linii energetycznej – słupa (...) wraz z okablowaniem z działki ewidencyjnej numer (...). W odpowiedzi na wezwanie, pozwana poinformowała powodów, iż nie wyraża zgody na usunięcie przedmiotowych urządzeń, wskazując jednocześnie na możliwość ich przebudowy z zachowaniem istniejącego układu sieci, na koszt podmiotu wnioskującego (powodów). Nadto pozwana podtrzymała propozycję ustanowienia służebności przesyłu na nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym powodów.

Pismem z dnia 21 lipca 2014r. powodowie A. i B. N. wezwali pozwaną do zapłaty kwoty 50.000zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z przedmiotowej nieruchomości. Odpowiadając na powyższe, pozwana wskazała, iż wypłata wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości może nastąpić jedynie w przypadku jednoczesnego ustanowienia służebności przesyłu. Pozwana zaproponowała powodom jako łączną kwotę z tytułu ustanowienia służebności przesyłu oraz bezumownego korzystania z nieruchomości 2.747zł.

Dowód: wezwanie z dnia 20 stycznia 2014r. wraz z potwierdzeniem odbioru przesyłki, k. 44-46; pismo pozwanej z dnia 28 lutego 2014r., k. 47; wezwanie do zapłaty z dnia 21 lipca 2014r. wraz z potwierdzeniem odbioru przesyłki, k. 48-51; pismo pozwanej z dnia 28 sierpnia 2014r., k. 52.

Biegły sądowy M. H. w sporządzonej na potrzeby niniejszego postępowania opinii, wskazał, iż napowietrzna linia elektroenergetyczna (...), która krzyżuje działkę będącą w użytkowaniu wieczystym powodów, pełni ważną funkcję dla zasilania z w/w linii odbiorców elektrycznych. Ta infrastruktura elektroenergetyczna jest niezbędna w celu dostawy energii elektrycznej dla wielu odbiorców energii elektrycznej okolicznych miejscowości. Z technicznego punktu widzenia usunięcie fragmentów tej linii energetycznej jest możliwe, jednakże na koszt powodów, którzy powinni złożyć stosowny wniosek o usunięcie kolizji w Rejonie Dystrybucji K., celem uzyskania technicznych warunków przebudowy. Biegły sądowy wskazał, iż przedsiębiorstwo energetyczne nie ma obowiązku finansowania innych działań wynikłych z potrzeby właściciela nieruchomości, a w szczególności przebudowy istniejących urządzeń energetycznych w celu lepszego wykorzystania posiadanej nieruchomości. Gdyby pozwana zobowiązana była spełniać żądania właścicieli nieruchomości i przebudowywać sprawnie funkcjonujące urządzenia elektroenergetyczne, to koszty działalności wzrosłyby w sposób nadmierny i krzywdzący dla wszystkich odbiorców energii elektrycznej.

Szacunkowe koszty (nakłady inwestycyjne) konieczne do poniesienia w celu przebudowy fragmentu napowietrznej linii elektroenergetycznej średniego napięcia krzyżującej działkę powodów wynosiłyby 82.399,40zł netto, brutto zaś 101.351,26zł.

Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu elektroenergetyki M. H., k. 145-249.

Biegły sądowy z zakresu szacowania nieruchomości i czynszów J. M., w opinii sporządzonej na potrzeby przedmiotowego postępowania, wyliczył należne za okres od 9 lutego 2005r. do 23 lipca 2016r. wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości poprzez faktyczne wykonywanie służebności przesyłu linii elektroenergetycznej na kwotę 4.100zł.

Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości i czynszów J. M., k. 306-338; opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości i czynszów J. M., k. 383-383v.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w zakresie żądania zapłaty z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości zasługiwało na uwzględnienie w minimalnej części, natomiast w pozostałym zakresie, nakazującym i zobowiązującym pozwaną do usunięcia napowietrznej linii energetycznej 15 kV bądź zmiany jej położenia, powództwo należało oddalić.

Okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd ustalił w oparciu o treść dokumentów urzędowych (pisma z Urzędu Gminy w S. i Starostwa (...) w S.) oraz prywatnych (korespondencja pomiędzy powodami A. i B. N., a pozwaną), złożonych w toku postępowania przez strony procesu. Przedłożone dokumenty prywatne oraz urzędowe nie były kwestionowane przez którąkolwiek ze stron pod względem ich autentyczności i prawdziwości, stąd Sąd uznał domniemania, o których mowa w art. 244 § 1 oraz 245 k.p.c. W oparciu o dołączone do akt dokumenty Sąd ustalił w szczególności następstwo prawne po stronie pozwanej, przysługujące powodom prawo użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości, powierzchnię oraz przeznaczenie gruntów, informacje ewidencyjne odnoszące się do urządzeń energetycznych posadowionych na nieruchomościach.

Rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie wymagało posiłkowania się wiadomościami specjalnymi, po pierwsze by ustalić wartość przedmiotu sporu roszczenia z punktu II powództwa poprzez określenie wartości prac niezbędnych do usunięcia bądź też zmiany położenia urządzenia elektroenergetycznego w postaci napowietrznej linii energetycznej (...), tj. słupa wraz z okablowaniem, znajdujących się na nieruchomości położonej w B., na działce ewidencyjnej numer (...), będącej w użytkowaniu wieczystym powodów. Wobec tego, celem stwierdzenia powyższego, jeszcze przed Sądem Rejonowym (...) został dopuszczony dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu elektroenergetyki M. H. (k. 139). Po drugie, wiadomości specjalne niezbędne były celem ustalenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwaną z nieruchomości powodów A. i B. N.. We wskazanych zakresach decydującymi dla oceny zasadności powództwa okazały się opinie sporządzone przez biegłych sądowych z zakresu elektroenergetyki - M. H. oraz opinia biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości i czynszów – J. M., jak również opinia uzupełniająca sporządzona przez tego biegłego, o czym szerzej będzie jeszcze mowa.

Opinia sporządzona przez biegłego M. H. nie była kwestionowana przez żadną ze stron niniejszego procesu, natomiast do opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości i czynszów – J. M., zarzuty wniosła jedynie strona powodowa, wnioskując jednocześnie o wydanie przez biegłego pisemnej opinii uzupełniającej. Ta ostatnia, sporządzona w dniu 12 października 2016r. (k. 383-383v) i przesłana stronom celem zajęcia stanowiska na piśmie w terminie 14 dni, nie została ostatecznie zakwestionowana przez żadną ze stron niniejszego procesu. Co prawda Sąd, na wniosek powodów z dnia 8 listopada 2016r. przedłużył im termin do zajęcia stanowiska w przedmiocie opinii uzupełniającej o 10 dni, jednakże pismem z dnia 7 listopada 2016r. (data wpływu do tut. Sądu - 18 listopada 2016r., k. 404-432) powodowie złożyli szereg uwag i zarzutów , jednakże nie do sporządzonej w dniu 12 października 2016r. opinii uzupełniającej, lecz do opinii głównej – z dnia 23 lipca 2016r. Jednocześnie powodowie zawnioskowali o przeprowadzenie dowodu z dokumentu pt. (...) (k. 433-438). Sąd na rozprawie w dniu 15 grudnia 2016r. pominął jako spóźnione, stosownie do art. 207§6 k.p.c. wnioski i zarzuty zawarte w piśmie powodów z dnia 7 listopada 2016r. (k. 404-438). Na rozstrzygnięcie Sądu w tym zakresie powodowie reprezentowani przez fachowego pełnomocnika, nie zgłosili zastrzeżenia do protokołu (protokół rozprawy z dnia 15 grudnia 2016r., k. 443-444).

Na tej samej rozprawie Sąd pominął dowód z przesłuchania powodów w charakterze strony postępowania, z uwagi na ich nieusprawiedliwione niestawiennictwo. Również na rozstrzygnięcie Sądu w tym zakresie powodowie reprezentowani przez fachowego pełnomocnika, nie zgłosili zastrzeżenia do protokołu (protokół rozprawy z dnia 15 grudnia 2016r., k. 443-444).

W ocenie Sądu powództwo w zakresie żądania zapłaty z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości zasługiwało na uwzględnienie w minimalnej części, wobec niekwestionowanego faktu korzystania przez pozwaną z nieruchomości stanowiącej działkę, znajdującą się w użytkowaniu wieczystym powodów.

W zakresie, nakazującym i zobowiązującym pozwaną do usunięcia napowietrznej linii energetycznej (...) bądź zmiany jej położenia, powództwo należało oddalić.

W zakresie należnego powodom wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości Sąd orzekający w całości oparł swe ustalenia na treści opinii biegłego sądowego – z zakresu szacowania nieruchomości i czynszów J. M. z dnia 23 lipca 2016r. oraz opinii uzupełniającej z dnia 12 października 2016r. Zdaniem Sądu biegły w sposób wnikliwy, dokładny i wszechstronny przeanalizował przedmiot wyceny i w sposób rzeczowy i logiczny przedstawił procedurę szacowania wysokości wynagrodzenia. Należy podkreślić, iż biegły wziął pod uwagę przeznaczenie nieruchomości w poszczególnych okresach, zawierających się w okresie objętym żądaniem pozwu wynikające z przepisów prawa miejscowego, a także faktyczne wykorzystanie gruntu. Biegły sądowy w swojej opinii dostarczył sądowi wiadomości specjalnych (art. 278 k.p.c.), które okazały się niezbędne dla prawidłowego rozstrzygnięcia procesu. Dopuszczony i przeprowadzony w toku niniejszego postępowania dowód ponad wszelką wątpliwość potwierdził, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie oczekiwane przez stronę powodową, w świetle okoliczności sprawy, pozostawało wygórowane.

Powodowie zgłoszone żądanie zapłaty kwoty 50.000zł opierali na regulacji tzw. roszczeń uzupełniających zawartych w art. 224, 225, 230 k.c.

Zgodnie z art. 225 k.c. znajdującym swe zastosowanie także do obowiązków posiadacza zależnego na mocy art. 230 k.c., obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże posiadacz samoistny w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba, że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego. Z kolei obowiązki posiadacza w dobrej wierze, który dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy określa art. 224 § 2 k.c. Taki posiadacz jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej pogorszenie zużycie lub utratę, chyba, że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Powyższe oznacza, że roszczenie właściciela przeciwko posiadaczowi rzeczy o zapłatę wygrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy jest uzależnione od następujących przesłanek:

- istnienia po stronie wierzyciela przymiotu właściciela,

- posiadanie samoistne lub zależne rzeczy przez dłużnika,

- brak zgodności z prawem posiadania dłużnika,

- zła wiara posiadacza.

Należy przy tym podkreślić, że roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy nie zależy w żadnym stopniu od wystąpienia po stronie wierzyciela szkody. Wystąpienie szkody warunkuje natomiast roszczenie odszkodowawcze za pogorszenie lub utratę rzeczy, przy czym odpowiedzialność odszkodowawcza posiadacza powstaje niezależnie od jego winy.

W omawianym przypadku mamy do czynienia nie z korzystaniem z nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym powodów przez pozwane przedsiębiorstwo energetyczne polegające na wyzuciu w całości z możliwości korzystania z nieruchomości właściciela, lecz na stanie, którego zakres posiadania odpowiada służebności przesyłu wprowadzonej z dniem 3 sierpnia 2008 r. Zgodnie, bowiem, z art. 305 ¹ k.c. służebność przesyłu polega na obciążeniu nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 k.c., prawem korzystania z nieruchomości w oznaczonym zakresie zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń. Taki sposób korzystania od początku był manifestowany przez pozwaną i jej poprzedników prawnych. Należy przy tym uznać, że w sprawach o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przez przedsiębiorstwo energetyczne w ramach służebności przesyłu można odpowiednio stosować przepisy art. 224 i 225 kc. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 lipca 2014 r. w sprawie I ACa 1179/13).

Istota sporu sprowadzała się zasadniczo do tego, czy posiadanie pozwanej w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu (art. 352 k.c.) było zgodne z prawem. Posiadanie zgodne z prawem wyklucza, bowiem roszczenia uzupełniające właściciela nieruchomości. Posiadanie zgodne z prawne występuje, gdy jest ono zgodne z treścią przysługującego posiadaczowi uprawnienia. Uprawnienie do posiadania rzeczy - w tym także rzeczy cudzej - może wynikać ze stosunków obligacyjnych (np. najem, dzierżawa) lub z prawa rzeczowego (własność, ograniczone prawa rzeczowe) oraz co do wysokości wynagrodzenia, za jakie uprawnionemu powinno przysługiwać z uwagi na bezumowne korzystanie z jego własności.

W przedmiotowej sprawie pozwana w odpowiedzi na pozew przyjęła linię obrony polegającą na kwestionowaniu roszczeń powodów poprzez podniesienie zarzutu istnienia dobrej wiary po jej stronie, wskazując, iż posiadanie służebności gruntowej polegającej na korzystaniu z trwałych i widocznych urządzeń posadowionych na nieruchomości przez przedsiębiorstwo energetyczne, może być uznane za posiadanie w dobrej wierze z chwilą jego objęcia, na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 czerwca 1950r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli. Nadto pozwana podniosła, zarzut zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej treści służebności przesyłu. Ponadto pozwana podniosła (z ostrożności procesowej), że jeśli okaże się (uzyskaniu informacji ze Starostwa (...)), że sporna nieruchomość była w okresie budowy linii nieruchomością państwową, to pozwana jest następcą prawnym przedsiębiorstwa państwowego. Wobec tego pozwana wskazała, iż jej poprzednik prawny, jako przedsiębiorstwo państwowe, nie musiał uzyskiwać zgody na posadowienie urządzeń podczas ich modernizacji, skoro właścicielem zarówno przedsiębiorstwa energetycznego, jak i nieruchomości był ten sam podmiot.

Przepis art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości upoważniał organy administracji państwowej, instytucje i przedsiębiorstwa państwowe za zezwoleniem naczelnika gminy - a w miastach prezydenta lub naczelnika miasta (dzielnicy), do zakładania i przeprowadzania na nieruchomościach - zgodnie z zatwierdzoną lokalizacją szczegółową - ciągów drenażowych, przewodów służących do przesyłania płynów, pary, gazów, elektryczności oraz urządzeń technicznych łączności i sygnalizacji, a także innych podziemnych lub nadziemnych urządzeń technicznych niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń. Osobom upoważnionym przez właściwy organ, instytucję lub przedsiębiorstwo państwowe przysługiwało prawo dostępu do tych przewodów i urządzeń w celu wykonywania czynności związanych z ich konserwacją. Decyzja ta miała, zatem charakter wywłaszczeniowy i kształtowała treść prawa własności zgodnie z art. 140 k.c. Z decyzji tej wynikało dla korzystającego z urządzeń przesyłowych dla celów działalności gospodarczej szczególne administracyjno-prawne uprawnienie, polegające na korzystaniu z cudzej nieruchomości przez założenie i eksploatację urządzeń przesyłowych.

Z uwagi na szczególny, wywłaszczeniowy charakter wyżej wskazanej decyzji oraz skutki, jakie wywierała w sferze uprawnień właściciela wywłaszczonej nieruchomości, decyzja ta powinna wskazywać konkretną nieruchomość, której dotyczy, a stroną postępowania administracyjnego, na skutek, którego decyzja została wydana winien być właściciel nieruchomości (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2014 r., IV CSK 724/13, Lex nr 1544571).

W ocenie Sądu, treść dokumentów dotyczących budowy linii energetycznej 15 kV, przedłożonych przez pozwaną, nie pozwala uznać, iż posiadanie przez nią nieruchomości znajdującej się w użytkowaniu wieczystym powodów, w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu, było zgodne z prawem. Wprawdzie pozwana działała zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami, lecz nie przedstawiła żadnego dowodu, z którego wynikałby tytuł prawny pozwanej do zajęcia nieruchomości na budowę konkretnych linii elektroenergetycznych i posadowienia urządzeń. Takiego tytułu nie stanowi ogólna regulacja zawarta w przepisach ustawy z dnia 28 czerwca 1950 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli, a tym bardziej protokół odbioru technicznego numer (...) z dnia 30 września 1971r. (k. 80-81) oraz załącznik numer (...) do protokołu odbioru (...) z planem linii (...), gdyż dokumenty te nie legitymują pozwanej do posiadania nieruchomości powodów zgodnie z prawem i w dobrej wierze. Dokumenty nie zawierają żadnej informacji na temat nieruchomości, na której inwestycja miała być prowadzona, nie mogą zatem świadczyć, że pozwana (tu: jej poprzednik prawny) była uprawniona do posiadania nieruchomości powodów. Ponadto Sąd zważył, że ustawę o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli wydano w dniu 28 czerwca 1950r. Jej ratio legis stanowiło zapewnienie prądu wszystkim obywatelom Polski, a wynikające z jej przepisów uprawnienie do zajmowania nieruchomości (bez stosownej decyzji administracyjnej) zostało uchylone poprzez wydanie w dniu 12 marca 1958r. ustawy o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości. W związku z tym pozwana spółka, podejmując się inwestycji w postaci posadowienia na nieruchomościach powodów sieci elektroenergetycznych winna legitymować się w tym celu stosownymi decyzjami administracyjnymi.

Pozwana w toku procesu nie wykazała okoliczności posiadania tytułu prawnego do zajęcia nieruchomości powodów. Od udowodnienia tej okoliczności nie zwalnia pozwanej wykazywanie, że działała na podstawie obowiązującego wówczas prawa, ani przerzucanie obowiązku dowodowego w tym zakresie na powodów. Zgodnie z przepisem art. 6 k.c. w związku z art. 224 i 225 k.c., to pozwana powinna udowodnić swą dobrą wiarę. To, że pozwana przeprowadziła proces budowlany i eksploatuje linie elektroenergetyczne, obowiązku wykazania tej okoliczności nie uchyla. Zatem należy stwierdzić, że posiadanie przez pozwaną nieruchomości powodów w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu, w okresie objętym żądaniem pozwu, miało charakter posiadania w złej wierze.

Z treści korespondencji pomiędzy stronami wynika, że dopiero z chwilą wystosowania przez powodów wezwania do zapłaty (k. 44-46 i k. 47) pozwana przystąpiła do ustalania stanu prawnego nieruchomości. W piśmie z dnia 28 lutego 2014r. pozwana spółka nie powoływała się na przysługujące jej prawo do posiadania cudzej nieruchomości, lecz proponuje powodom ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomości, która znajduje się w wieczystym użytkowaniu powodów. Ponadto, w piśmie z dnia 28 sierpnia 2014r. (k. 52) pozwana spółka zaproponowała powodom kwotę 2.747zł jako łączną kwotę wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu oraz bezumownego korzystania z nieruchomości. To wszystko oznacza, że pozwana ani nie znała stanu prawnego posiadania, ani też nie była przekonana o jego zgodności z prawem. Prowadzenie korespondencji z powodami wyklucza w ocenie Sądu dobrą wiarę pozwanej, gdyż będąc uprawnionym w dobrej wierze pozwana spółka nie próbowałaby zawierać porozumień i dążyć do ustanowienia służebności przesyłu, lecz swobodnie wykonywałaby swoje uprawnienia, działając w przekonaniu, że jest do tego uprawniona. To uzasadnia twierdzenie, że w okresie objętym żądaniem pozwu pozwana była posiadaczem w złej wierze.

Przedsiębiorstwo przesyłowe, aby mogło legitymować się prawem do korzystania z cudzej rzeczy, powinno uzyskać ku temu odpowiednie uprawnienia na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości, czy też przez ustanowienie odpowiedniej służebności przez Sąd.

Zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodów, wobec zakwestionowania przez powodów uprawnienia do korzystania przez pozwaną z gruntu znajdującego się w wieczystym użytkowaniu powodów, to na pozwanej ciążył obowiązek wykazania, że posiadanie przez nią gruntów powodów odpowiadające treści służebności przesyłu jest zgodne z prawem.

Pozwana oprócz podniesionego zarzutu zasiedzenia służebności gruntowej o treści odpowiadającej treści służebności przesyłu nie przedstawiła żadnych dowodów, potwierdzających powyższe. W tym zakresie należy wskazać, iż zarzut zasiedzenia nie oznacza sam w sobie zasiedzenia. By wykazać i udowodnić niniejszą okoliczność, należało przedstawić Sądowi prawomocne postanowienie o zasiedzeniu służebności, czego pozwana nie uczyniła. Gdyby Sąd dysponował takim prawomocnym postanowieniem, powództwo w zakresie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości powodów nie zasługiwałoby na uwzględnienie, gdyż pozwana udowodniłaby w ten sposób, iż legitymuje się prawem do korzystania z cudzej rzeczy. W ocenie Sądu podobnie należało ocenić podniesione przez pozwaną (z ostrożności procesowej) w odpowiedzi na pozew następstwo prawne (pozwanej) przedsiębiorstwa państwowego. Jednakże i w tym przypadku twierdzenia pozwanej pozostały jedynie gołosłowne i niczym niepoparte, gdyż mimo ciążącym na pozwanej w tym zakresie obowiązku wynikającego z art. 6 k.c., pozwana nie przedłożyła do niniejszej sprawy odpowiednich dowodów by tę okoliczność wykazać, a co więcej, nie podjęła pozwana nawet w tym celu żadnej inicjatywy dowodowej, ograniczając się jedynie do stwierdzenia: „(…) iż w sytuacji, gdyby okazało się po uzyskaniu informacji od Starostwa Powiatowego (…)”.

Zdaniem Sądu urządzenia pozwanej, usytuowane na nieruchomości powodów, niewątpliwie ograniczają ich prawo do swobodnego korzystania z nieruchomości, uniemożliwiając im jej pełne wykorzystanie gospodarcze. Wszystkie okoliczności wskazane powyżej świadczą o zasadności żądania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, z jakim na drogę postępowania sądowego wystąpili powodowie. W ocenie sądu wynagrodzenie powinno być proporcjonalne do stopnia ingerencji pozwanego w treść prawa własności (użytkowania wieczystego) powodów. Urządzenia energetyczne nie wyłączają całkowicie gruntu z użytkowania przez powodów. Oczywiście kolidują ze sposobem i możliwością lepszego zagospodarowania działki, jednakże nie w pełnym zakresie. W związku z tym, by ustalić wysokość należnego powodom wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym A. N. i B. N., Sąd dopuścił dowód opinii biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości i czynszów J. M.. Mając natomiast na uwadze wysokość należnego wynagrodzenia, Sąd podziela pogląd, zgodnie, z którym właściwą będzie kwota, którą posiadacz musiałby zapłacić właścicielowi, gdyby jego posiadanie opierało się na prawie. Konkretniej rzecz ujmując można stwierdzić, że wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy obejmuje to wszystko, co uzyskałby właściciel, gdyby ją wynajął, wydzierżawił lub oddał do odpłatnego korzystania na podstawie innego stosunku prawnego. Zastosowanie przy obliczeniu wysokości powinna mieć natomiast średnia stawka rynkowa i taka właśnie, wskutek dokonanych przez biegłego sądowego porównań na rynku nieruchomości, została w niniejszej sprawie przyjęta. Wynagrodzenie należne właścicielowi (użytkownikowi wieczystemu) obejmuje cały okres, przez który posiadacz korzystał z rzeczy, w związku z tym uzasadnionym jest uwzględnienie żądania powodów w odniesieniu do rzeczywistego okresu, w jakim pozwana korzystała z nieruchomości. Ponadto zaznaczyć należy, że powstanie roszczenia o wynagrodzenie za korzystanie z cudzej rzeczy, jak i wysokość wynagrodzenia nie zależą od tego, czy właściciel (użytkownik wieczysty) w rzeczywistości poniósł jakiś uszczerbek, a posiadacz uzyskał jakąś korzyść. O wysokości należnego właścicielowi wynagrodzenia decydują stawki rynkowe za korzystanie z danego rodzaju rzeczy i czas posiadania rzeczy przez adresata roszczenia. Wynagrodzenie nie dzieli się na świadczenia okresowe, lecz jest należnością jednorazową za cały okres korzystania z rzeczy przez posiadacza bez tytułu prawnego ( zob. orzeczenie SN z dnia 7 stycznia 1998r., CZP 62/97 i z dnia 7 kwietnia 2000r. IV CKN 5/00, LEX nr 52680).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powodów wynagrodzenie w kwocie wskazanej przez biegłego uznając, iż zostało ono ustalone przy zastosowaniu obiektywnych kryteriów. Biegły w sporządzonej na potrzeby niniejszego procesu opinii wskazał, że należne za okres od 9 lutego 2005r. do 23 lipca 2016r. wynagrodzenie z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości poprzez faktyczne wykonywanie służebności przesyłu linii elektroenergetycznej jest równe 4.100zł.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd orzekł jak w pkt I wyroku na podstawie art. 224 § 2 k.c. w zw. z art. 225 k.c. w zw. z art. 230 k.c. w zw. z art. 352 § 2 k.c. w zw. z art. 6 k.c.

O odsetkach ustawowych Sąd orzekł na podstawie art. 481§1 k.c., z którego wynika, że dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odsetki ustawowe stanowią rekompensatę uszczerbku majątkowego doznanego przez wierzyciela wskutek pozbawienia go możliwości czerpania korzyści z należnego mu świadczenia pieniężnego. Uzasadnionym było przyznanie powodom odsetek ustawowych zgodnie z żądaniem pozwu (od dnia wniesienia powództwa – koperta, k. 54) – od dnia 9 lutego 2015r. Sąd uznał, iż przynajmniej od momentu wezwania do zapłaty kwoty 50.000zł z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości (z dnia 21 lipca 2014r.) pozwana miała świadomość ciążącego na niej obowiązku zapłaty z tego tytułu, dlatego też zasadnym było przyznanie odsetek od daty (późniejszej) wskazanej przez powodów. Zasądzając odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty miał na uwadze Sąd, iż przepis art. 481 k.c. został znowelizowany ustawą z dnia 9 października 2015r. (Dz.U. 2015 poz. 1830) o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2016r.

Dopuszczony i przeprowadzony w toku niniejszego postępowania dowód z opinii biegłego J. M. ponad wszelką wątpliwość potwierdził, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie oczekiwane przez stronę powodową, w świetle okoliczności sprawy, pozostawało znacząco wygórowane, zatem w punkcie II Sąd, na podstawie art. 224 § 2 k.c. w zw. z art. 225 k.c. w zw. z art. 230 k.c. w zw. z art. 352 § 2 k.c. w zw. z art. 6 k.c. a contrario oddalił je, ponad zasądzoną w punkcie I wysokość.

Powodowie ponadto domagali się nakazania i zobowiązania pozwanej do usunięcia napowietrznej linii energetycznej (...) (tj. słupa wraz z okablowaniem) lub zmiany jej położenia poprzez posadowienie tejże linii (słupa) na granicy południowo – wschodniej działki numer (...) lub w innym możliwym miejscu np. a działkach innych właścicieli. W tym zakresie żądanie wywiedli z art. 222§2 k.c.

Zgodnie z art. 222§2 k.c. przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.

Żądanie powodów we wskazanym zakresie Sąd ocenił jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Konstrukcja nadużycia prawa, o jakiej stanowi art. 5 k.c. oznacza, że jeżeli uzna się wykonywanie przysługującego prawa podmiotowego za niezgodne ze społeczno - gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego, to takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Zatem wykonujący prawo, któremu dowiedziono, iż postępuje w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (określanymi obecnie często jako zasady słuszności) jest traktowany tak, jakby już wyszedł poza treść swego prawa, a więc już go nie może dalej wykonywać. Dlatego w art. 5 zdanie drugie k.c. jest stwierdzone, że takie wykonywanie prawa nie jest już wykonywaniem prawa podmiotowego i nie korzysta z ochrony. Z powyższego wynika, że jeśli skutecznie się zarzuci uprawnionemu wykonującemu prawo własności jego nadużycie na podstawie art. 5 k.c., to traci on roszczenie windykacyjne lub negatoryjne, o jakim mowa w art. 222 k.c. ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15 października 2014r., V ACa 799/13, Legalis).

Oceniając żądanie powodów w tym zakresie Sąd posiłkował się przede wszystkim opinią biegłego sądowego z zakresu elektroenergetyki M. H..

Opinia biegłego w zakresie możliwości oceny zarzutu pozwanej - co do sprzeczności żądania z zasadami współżycia społecznego – pozwoliła Sądowi na rozstrzygnięcie sprawy, bez dalszego prowadzenia postępowania dowodowego w tym zakresie. Biegły w sposób jasny i niebudzący wątpliwości wskazał, że napowietrzna linia elektroenergetyczna, która przebiega przez działkę powodów jest odgałęzieniem zasilającym stację transformatorową (...) (...)numer (...). Biegły opisał w sporządzonej na potrzeby niniejszego procesu opinii, iż linia została wybudowana z zastosowaniem standardowych rozwiązań i z technicznego punktu widzenia, z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, spełnia wymagania stosownych przepisów i norm technicznych. Mając na uwadze powyższe, biegły wskazał, iż trudno znaleźć racjonalną, uzasadnioną technicznie i ekonomicznie podstawę do przebudowy, na koszt pozwanej, fragmentu napowietrznej linii elektroenergetycznej, krzyżującej działkę znajdującą się w użytkowaniu wieczystym powodów. Godzi się również zauważyć, iż zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 1997r. - prawo energetyczne, przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane jedynie do pokrycia kosztów związanych z niezbędną dla przyłączenia budową, rozbudową, przebudową lub modernizacją urządzeń infrastruktury elektroenergetycznej. Zatem skonstatować należy, iż przedsiębiorstwo energetyczne nie ma obowiązku finansowania innych działań wynikłych z potrzeby właściciela nieruchomości, a w szczególności przebudowy istniejących urządzeń energetycznych w celu lepszego wykorzystania posiadanej nieruchomości. Sąd podziela zdanie biegłego sądowego, iż w sytuacji, gdyby pozwana była zobowiązana spełniać żądania właścicieli (użytkowników wieczystych) nieruchomości i przebudowywać sprawnie funkcjonujące urządzenia elektroenergetyczne, to koszty jej działalności wzrosłyby w sposób nadmierny i krzywdzący dla wszystkich odbiorców energii elektrycznej. Zatem, Sąd ocenił, iż nakazanie usunięcia przedmiotowego fragmentu napowietrznej linii elektroenergetycznej z prywatnej działki powodów, na koszt pozwanej, byłoby szkodliwe społecznie, co wynika jednoznacznie z przepisów ustawy prawo energetyczne.

Biegły sądowy wskazał, iż z technicznego punktu widzenia usunięcie fragmentów tej linii z nieruchomości powodów jest możliwe, jednakże zdaniem Sądu nie determinuje to w żadnym stopniu konieczności jej usunięcia przez pozwaną. Całkowity koszt przebudowy winni ponieść powodowie, którzy wpierw powinni złożyć stosowny wniosek w Rejonie Dystrybucji K. – o usunięcie kolizji, by uzyskać techniczne warunki przebudowy. Opinia w tym zakresie została należycie umotywowana przez biegłego. Z uwagi zaś na fakt, że wnioski opinii wskazują na konieczność uznania zasadności zarzutu pozwanej o sprzeczności żądania powodów z zasadami współżycia społecznego, uznano, że nie ma dalszej potrzeby kontynuowania postępowania dowodowego w tym zakresie. Nadto z opinii wynika, iż usunięcie przedmiotowej linii elektroenergetycznej będzie rodziło negatywne skutki dla wielu okolicznych mieszkańców, których zasila, a zatem będzie naruszało interes publiczny (społeczny).

Oceniając zatem zasadność żądania powodów Sąd miał na względzie to, że prawo własności, na które powołują się A. i B. N., nie jest prawem absolutnym i granice jego wyłączności muszą być oceniane z uwzględnieniem interesu publicznego. Żądanie nakazania usunięcia urządzeń przesyłowych zgłoszone przez powodów w oparciu o treść art. 222 k.c. podlegało oddaleniu ze względu na to, że nie uwzględnia ono interesu publicznego. Prawo własności nie jest prawem bezwzględnym i podlega ograniczeniom wynikającym z ustawy i zasad współżycia społecznego. W ocenie Sądu żądanie usunięcia linii przesyłowej posadowionej na nieruchomości powodów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego takimi jak prawo do nieprzerwanego zaopatrywania w energię elektryczną oraz prawo poprawy warunków bytowych gospodarstw domowych poprzez zasilanie w energię elektryczną, tym samym nie może korzystać z ochrony prawnej. Należy zauważyć, że sporne urządzenia mają kluczowe znaczenie dla okolicznych mieszkańców, dla których usunięcie linii energetycznej spowodowałoby całkowite lub czasowe ograniczenie korzystania z energii elektrycznej. Uwzględnienie żądania prowadziłoby też do konieczności ograniczenia własności osób trzecich z uwagi na konieczność zmiany przebiegu linii i poprowadzenie jej przez grunty sąsiednie. Zmiana przebiegu linii elektroenergetycznej wiązałaby się przy tym nie tylko ze znacznymi kosztami wynikającymi z koniecznością poniesienia kosztów technicznego przebudowania linii, ale równie z kosztami ograniczenia praw właścicieli innych nieruchomości. Przerzucenie na innych właścicieli gruntów, które do tej pory nie były „obciążone” urządzeniami przesyłowymi konieczności znoszenia ograniczeń z tym związanych uznane być musi za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i to zwłaszcza w sytuacji, w której powodowie nabywając przedmiotową działkę nr (...) mieli świadomość istnienia urządzeń przesyłowych. Możliwości takiej są natomiast pozbawieni właściciele nieruchomości, na których działki przeniesione by być miały urządzenia przesyłowe znajdujące się obecnie na gruncie powodów ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 13 lutego 2013r., I ACa 1398/12, Legalis). Powodowie nabywając prawo do przedmiotowej nieruchomości w 1999r. mieli świadomość tego, jakie urządzenia są posadowione na tej nieruchomości. Należy przy tym brać również pod uwagę wysoki koszt przebudowy tej linii (101.351,26zł brutto) wskazany w opinii biegłego sądowego, który obciążałby pozwaną, jak i ogół trudności związanych z tym procesem, a dotyczącym uzyskania pozwoleń na przebudowę linii elektroenergetycznej wkraczającej w zakres własności innych nieruchomości .

Biorąc powyższe pod uwagę, na mocy art. 222§2 k.c. a contrario w związku z art. 5 k.c. Sąd w punkcie II sentencji wyroku powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punktach III – IV sentencji wyroku, na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu. Pomimo zasądzenia na rzecz powodów kwoty 4.100zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości przez pozwaną spółkę, stwierdzić należy, iż stroną przegrywającą niniejszy proces są powodowie, gdyż w porównaniu z wywiedzionymi żądaniami, powództwo zostało uwzględnione w minimalnym zakresie. Zatem zgodnie z art. 98 k.p.c. w związku z art. 108 §1 k.p.c. powodowie są obowiązani – jako strona przegrywająca – do zwrotu przeciwnikowi kosztów procesu. Wobec powyższego, Sąd w punkcie III sentencji wyroku zasądził solidarnie od powodów na rzecz pozwanej kwotę 6.617zł, na którą składały się: wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej w wysokości 3.600zł, ustalone w oparciu o § 6 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013, poz. 461), opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17zł oraz wysokość uiszczonej zaliczki na wynagrodzenie biegłego sądowego M. H. w wysokości 3.000zł. Nadto, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu obciążono powodów także nieuiszczonymi kosztami sądowymi – kosztami wynagrodzenia biegłych sądowych, o czym orzeczono na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (DZ.U. Nr 167, poz.1398 ze zm). Zatem w punkcie IV wyroku Sąd nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku łączną kwotę 2.877,50zł, na którą składały się nieuiszczone wynagrodzenie biegłego sądowego M. H. w wysokości 2.080,70zł oraz część wynagrodzenia biegłego sądowego J. M. w kwocie 459,67zł oraz kwota 335,13zł za sporządzenie opinii uzupełniającej.