Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Wiesława Szulczewska

Protokolant: st. sekr. sądowy Katarzyna Busz

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2017 r. w Gdańsku

sprawy M. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania M. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 21 grudnia 2016 r. nr (...)

I. zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonemu M. B. prawo do emerytury od dnia 19 listopada 2016r.,

II. nie stwierdza odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

Decyzją z 21 grudnia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu M. B. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, przewidzianych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2016 r. poz. 887 j.t. ze zm.), dalej: ustawa. Pozwany nie zaliczył ubezpieczonemu do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w okresie od dnia 16 stycznia 1985 r. do dnia 29 lipca 1985 r., od dnia 14 sierpnia 1986 r. do dnia 06 września 1989 r. oraz od dnia 07 września 1989 r. do dnia 31 stycznia 1992 r. wskazując, iż na podstawie przedłożonej dokumentacji nie można stwierdzić, że stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał on prace w warunkach szczególnych (k. 59 akt rentowych).

Odwołanie z dnia 16 stycznia 2017 r. od powyższej decyzji pozwanego organu rentowego wniósł ubezpieczony M. B., wnosząc o jej zmianę oraz przyznanie mu wnioskowanego świadczenia (k. 2-4 akt sprawy).

W odpowiedzi z dnia 06 lutego 2017 r. na odwołanie ubezpieczonego pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji (k. 14-15 akt sprawy).

Na rozprawie wnioskodawca wskazał, iż domaga się zaliczenia do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu pracy wykonywanej w kraju w (...) w G. na stanowiskach zalewacza kokil oraz spawacza – naprawiacza wadliwych odlewów (k. 41 akt sprawy).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony M. B., urodzony dnia (...), z zawodu ślusarz spawacz po zasadniczej szkole zawodowej, w dniu 25 października 2016 r. złożył u pozwanego wniosek o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach. Ubezpieczony nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. Wymagany wiek 60 lat ubezpieczony ukończył w dniu 19 listopada 2016 r.

okoliczności bezsporne, vide: wniosek ubezpieczonego o emeryturę z dnia 25 października 2016 r. – k. 1-8 akt rentowych

W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił według stanu na dzień 01 stycznia 1999 r. staż sumaryczny w wymiarze 25 lat, 11 miesięcy i 26 dni – w tym 25 lat, 10 miesięcy i 15 dni okresów składkowych oraz 1 miesiąc i 11 dni okresów nieskładkowych – jednakże nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych, a jedynie 13 lat, 5 miesięcy i 27 dni.

Na skutek przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego uznać należało jednak, iż ubezpieczony łącznie udowodnił przeszło 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

dowód: karta przebiegu zatrudnienia ubezpieczonego – k. 58 akt rentowych

Zaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 21 grudnia 2016 r. pozwany organ rentowy odmówił ubezpieczonemu M. B. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, tj. wobec nie udowodnienia wymaganego 15–letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

dowód: decyzja pozwanego o odmowie prawa do emerytury z dnia 21 grudnia 2016 r. – k. 59 akt rentowych

Nie była to pierwsza odmowna decyzja pozwanego w zakresie wniosku skarżącego o emeryturę – uprzednio bowiem decyzją z dnia 15 listopada 2016 r. organ również odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, tj. wobec nie udowodnienia wymaganego 15–letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

dowód: decyzja pozwanego o odmowie prawa do emerytury z dnia 15 listopada 2016 r. – k. 22 akt rentowych

W okresie od dnia 16 stycznia 1985 r. do dnia 10 stycznia 1992 r. wnioskodawca M. B. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) w G. na stanowiskach zalewacza kokil oraz spawacza – naprawiacza wadliwych odlewów.

W powyższym okresie ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał w warunkach szczególnych prace przy odlewaniu staliwa, żeliwa, metali nieżelaznych i rur – w zakresie obsługi żeliwiaków, rozlewni i urządzeń pomocniczych od dnia od dnia 16 stycznia 1985 r. do dnia 30 listopada 1988 r. na stanowisku zalewacza kokil oraz w zakresie spawania i wycinania elektrycznego, gazowego i atomowodorowego oraz zalewania form, a także wybijania, oczyszczania i wykańczania odlewów w okresie od dnia 01 grudnia 1988 r. do dnia 06 września 1989 r. na stanowisku spawacza – naprawiacza wad odlewów.

Ubezpieczony po zatrudnieniu został skierowany do Wydziału (...) w G.-O..

Jako zalewacz kokil (trwałych metalowych form odlewniczych) ubezpieczony odpowiadał za ich napełnianie roztopionymi metalami przed odlewaniem z form konkretnych gotowych wyrobów. Formy wypełniano płynnym metalem w zależności od zamówienia klienta – aluminium, brązem, mosiądzem.

Wnioskodawca przy pomocy żeliwnej łyżki pobierał z pieca płynny metal, po czym napełniał nim formę (zalewał kokilę ).

Cała praca wydziału zakładu odbywała się na jednej hali produkcyjnej, gdzie wykonywano odlewy z brązu, żeliwa, mosiądzu, aluminium, w oparciu o zaprojektowane modele. Pracownicy sami wykonywali kokile (formy) do wykonywania odlewów – były wykonywane z żeliwa, które następnie obrabiano, montowano do stołów po czym zalewano płynnym metalem w celu wykonania odlewów.

Z kolei praca ubezpieczonego jako spawacza – naprawiacza wadliwych odlewów polegała na tym, że po wykonaniu odlewów metalu z kokili, w przypadku stwierdzenia ewentualnych wad danego odlewu, musiał on odlew oczyścić, wyspawać oraz wyszlifować. Spawał też wady i ubytki w odlanych formach .

Praca odbywała się w oparach związków chemicznych, wydzielających się z ciekłych metali kolorowych.

Przez cały okres faktycznej pracy w kraju, poza okresami wyjazdów do pracy eksportowej, w latach 1985-1989 wnioskodawca otrzymywał do wynagrodzenia zasadniczego tzw. dodatek szkodliwy – przyznawany za pracę w warunkach szczególnych.

W powyższym okresie razem z ubezpieczonym zatrudniony w zakładzie był świadek S. S. (pracował tam 45 lat, był mistrzem odlewni).

W ramach powyższego zatrudnienia, wnioskodawca, za udzielaną każdorazowo zgodą pracodawcy, wyjeżdżał do pracy eksportowej za pośrednictwem Przedsiębiorstwa Usług (...) w G. (następnie spółka akcyjna z siedzibą w G.) do ówczesnej C. ( (...)) w okresach:

1.  od dnia 07 września 1989 r. do dnia 31 grudnia 1989 r. na stanowisko montera

2.  od dnia 01 stycznia 1990 r. do dnia 30 kwietnia 1990 r. na stanowisko montera – przedłużone następnie od dnia 01 maja 1990 r. do dnia 31 lipca 1990 r. i skrócone ostatecznie do dnia 09 lipca 1990 r. na wniosek ubezpieczonego

3.  od dnia 23 lipca 1990 r. do dnia 31 grudnia 1990 r. na stanowisko montera urządzeń rurowych, montera rur

4.  od dnia 17 stycznia 1991 r. do dnia 31 stycznia 1991 r. na stanowisko montera

5.  od dnia 01 lutego 1991 r. do dnia 31 marca 1991 r. na stanowisko montera konstrukcji – przedłużone następnie od dnia 01 kwietnia 1991 r. do dnia 30 czerwca 1991 r., od dnia 01 do 31 lipca 1991 r. oraz od dnia 01 sierpnia 1991 r. do dnia 30 listopada 1991 r.

6.  od dnia 01 stycznia 1992 r. do dnia 31 stycznia 1992 r. na stanowisko montera.

dowód: świadectwo pracy z dnia 10 stycznia 1992 r. – k. 13 akt rentowych i w aktach osobowych w kopercie na k. 32 akt sprawy, akta osobowe i kartoteki zarobkowe – koperty na k. 31-32 akt sprawy, świadectwo pracy z dnia 11 lutego 1992 r. – k. 14 akt rentowych i w aktach osobowych, kopie akt osobowych – w aktach sprawy i aktach rentowych, zeznania ubezpieczonego oraz świadka S. S. – protokół skrócony k. 40-41 i protokół elektroniczny k. 42 akt sprawy

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach niniejszej sprawy, aktach rentowych pozwanego organu oraz aktach osobowych ubezpieczonego ze spornego okresu, których prawdziwość i rzetelność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.

Podstawę ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadka S. S. jako osoby obcej dla wnioskodawcy i niezainteresowanej wynikiem sprawy, tym bardziej, że korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym z zeznaniami ubezpieczonego, które Sąd uznał za przekonujące. W szczególności podkreślenia wymaga, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym zeznania, wzajemnie się uzupełniając, stworzyły spójną całość.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych odwołanie skarżącego M. B. jest zasadne i z tego tytułu zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia ustalenia prawa ubezpieczonego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Wyniki przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15–letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, co sprawia, iż stanowisko organu emerytalnego odmawiające wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury, nie jest słuszne.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887 j.t. ze zm.), dalej: ustawa, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1)legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. nr 8 poz. 43), dalej: rozporządzenie. Stosownie do treści § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – stanowiącym załącznik do rozporządzenia:

⚫

w dziale III (W hutnictwie i przemyśle metalowym):

• pod pozycją 22 wskazano obsługę żeliwiaków, rozlewni i ich urządzeń pomocniczych

• pod pozycją 23 wskazano wybijanie, oczyszczanie i wykańczanie odlewów

• pod pozycją 43 wskazano obsługę pieców rafinacyjnych, topielnych, formierni, urządzeń odpylających i odlewniczych

w dziale XIV (Prace różne) pod pozycją 12 wskazano spawanie i wycinanie elektryczne, gazowe i atomowodorowe.

Z kolei zarządzenie nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty (Dz. Urz. MBiPMB z 1983 r. nr 3 poz. 6-8), dalej: zarządzenie, w wykazie A w dziale III pozycja 22 w punkcie 3 wskazuje na stanowisko zalewacza, zaś w dziale III pozycja 23 w punkcie 1 wskazano na stanowisko wybijacza odlewów, form i rdzeni, w punkcie 3 na stanowisko wykańczacza odlewów. Nadto w dziale III pozycja 43 w punkcie 3 wskazano na stanowisko zalewacza form.

W tym miejscu godzi się wskazać, iż zarządzenia resortowe (w tym wskazywane powyżej) nie stanowią źródeł powszechnie obowiązującego prawa, i stanowią jedynie pomocnicze akty prawa niższego rzędu oraz dokumenty dotyczące jedynie konkretnych zakładów pracy, do których odwoływali się poszczególni pracodawcy, wskazując w dokumentacji pracowniczej (świadectwach wykonywania pracy w warunkach szczególnych) na rodzaje wykonywanej przez pracowników pracy. Kluczowym i podstawowym dokumentem w tym zakresie pozostaje cytowane powyżej rozporządzenie. Wypowiedział się bowiem w powyższym zakresie Sąd Najwyższy, wskazując, iż źródłem prawa do emerytury za pracę w szczególnych warunkach jest ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS i rozporządzenie z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Nie jest nim natomiast zarządzenie resortowe, jako że nie stanowi źródła prawa (art. 87 Konstytucji). Wykazy resortowe wydane na podstawie § 1 ust. 2 i 3 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mają charakter informacyjny, techniczno - porządkujący, uściślający oraz mogą mieć znaczenie w sferze dowodowej, stanowiąc podstawę domniemania faktycznego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2012 r., I UK 403/11). Na marginesie jedynie Sąd Okręgowy pragnie przytoczyć pogląd Sądu Najwyższego, który wskazał, iż co prawda, wykazy resortowe mają charakter jedynie informacyjny, techniczno-porządkujący i uściślający, jednakże z faktu, że właściwy minister, kierownik urzędu centralnego lub centralny związek spółdzielczy w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalił w podległych i nadzorowanych zakładach pracy, że dane stanowisko pracy jest stanowiskiem pracy w szczególnych warunkach, może płynąć domniemanie faktyczne (art. 231 k.p.c.), że praca na tym stanowisku w istocie wykonywana była w takich warunkach i odwrotnie, brak konkretnego stanowiska pracy w takim wykazie może - w kontekście całokształtu ustaleń faktycznych - stanowić negatywną przesłankę dowodową (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 r., II UK 218/09; podobnie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2011 r., I UK 164/11).

Wskazać również należy, iż zgodnie z przepisem § 2 ust. 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2).

Trzeba jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r., III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Bezspornym jest, iż ubezpieczony w dniu 19 listopada 2016 r. osiągnął 60 rok życia, wykazał wymagany według stanu na dzień 01 stycznia 1999 r. 25-letni okres składkowy i nieskładkowy. Nie przystąpił także do otwartego funduszu emerytalnego.

Przedmiotem sporu pozostawało dokonanie przez Sąd ustaleń w zakresie tego, czy za zatrudnienie w szczególnych warunkach przy w/w pracach uznać można było w/w sporne okres zatrudnienia ubezpieczonego od dnia 16 stycznia 1985 r. do dnia 10 stycznia 1992 r. w (...) w G.

W ocenie Sądu Okręgowego, fakt wykonywania przez ubezpieczonego pracy spawacza w szczególnych warunkach – poza okresami wyjazdów do pracy eksportowej od dnia 07 września 1989 r. – w spornych okresach znajduje potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym (świadectwa pracy, akta osobowe). Niewątpliwie faktyczny rodzaj pracy ubezpieczonego został potwierdzony zeznaniami świadka S. S. – współpracownika ubezpieczonego ze spornego okresu zatrudnienia – który wskazał, iż wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał w warunkach szczególnych właśnie w/w prace. Należy wskazać, iż świadek ten stanowi wiarygodne osobowe źródło dowodowe dla Sądu, ponieważ pracował w tym samym zakładzie pracy jako mistrz odlewni (a więc wydziału, na którym pracę wykonywał wnioskodawca).

Świadek w sposób zbieżny z ubezpieczonym i dla Sądu wiarygodny opisywał rodzaj pracy i dokładne zadania, jakie wnioskodawca wykonywał w spornym okresie – nadto w ocenie Sądu miał on obiektywną możliwość posiadania wiedzy na temat rodzaju i charakteru pracy ubezpieczonego, mając z nim bardzo częstą styczność. W sposób zbieżny z wnioskodawcą i wiarygodny dla Sądu świadek opisywał stanowisko pracy ubezpieczonego oraz wykonywane przez niego prace – której to pracy znał specyfikę, zakresy obowiązków i charakter wykonywanego zatrudnienia.

Jak zatem ustalił Sąd Okręgowy, ubezpieczony po zatrudnieniu został skierowany do Wydziału (...) w G.-O. (co potwierdza umowa o pracę z dnia 16 stycznia 1985 r.). Cała praca wydziału zakładu odbywała się na jednej hali produkcyjnej, gdzie wykonywano odlewy z brązu, żeliwa, mosiądzu, aluminium, w oparciu o zaprojektowane modele. Pracownicy sami wykonywali kokile (formy) do wykonywania odlewów z żeliwa, które następnie obrabiano, montowano do stołów po czym zalewano płynnym metalem w celu wykonania produktów.

Kluczowe były dla rozstrzygnięcia sprawy ustalenia Sądu dotyczące obowiązków i prac, jakie wykonywał wnioskodawca. I tak, jako zalewacz kokil (trwałych metalowych form odlewniczych) ubezpieczony odpowiadał za ich napełnianie roztopionymi metalami przed odlewaniem z form konkretnych gotowych wyrobów. Formy wypełniano płynnym metalem w zależności od zamówienia klienta – aluminium, brązem, mosiądzem. Wnioskodawca przy pomocy żeliwnej łyżki pobierał z pieca płynny metal, po czym napełniał nim formę (zalewał kokil). Natomiast praca ubezpieczonego jako spawacza – naprawiacza wadliwych odlewów polegała na tym, że po wykonaniu odlewów metalu z kokili, w przypadku stwierdzenia ewentualnych wad danego odlewu, musiał on odlew oczyścić, wyspawać oraz wyszlifować. Spawał wady i ubytki w odlanych formach.

Sąd Okręgowy nie ma w świetle powyższych ustaleń wątpliwości co do tego, iż opisane wyżej prace odpowiadają przewidzianym w treści rozporządzenia, doprecyzowanego zarządzeniem resortowym, pracom zalewacza przy obsłudze żeliwiaków, rozlewni i ich urządzeń pomocniczych (wykaz A dział III pozycja 22 punkt 3), pracom wybijacza odlewów, form i rdzeni oraz wykańczacza odlewów przy wybijaniu, oczyszczaniu i wykańczaniu odlewów (wykaz A dział III pozycja 23 punkty 1 i 3), pracom zalewacza form przy obsłudze pieców rafinacyjnych, topielnych, formierni, urządzeń odpylających i odlewniczych (wykaz A dział III pozycja 43 punkt 3) oraz pracom przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym (wykaz A dział XIV pozycja 12). A zatem, prace wykonywane przez wnioskodawcę zaliczone zostały do prac w warunkach szkodliwych.

Stwierdzić więc należało, że doliczenie w/w okresów od dnia 16 stycznia 1985 r. do dnia 30 listopada 1988 r. (na stanowisku zalewacza kokil) oraz od dnia 01 grudnia 1988 r. do dnia 06 września 1989 r. (na stanowisku spawacza – naprawiacza wad odlewów) do niezakwestionowanego przez organ rentowy stażu pracy w warunkach szczególnych (w wymiarze 13 lat, 5 miesięcy i 27 dni – k. 59 akt rentowych) pozwala Sądowi na uznanie za spełnioną również przesłankę co najmniej 15 letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych do dnia 1 stycznia 1999 r.

Powyższe zaś ustalenia – w świetle także sprecyzowanego przez wnioskodawcę na rozprawie stanowiska co do tego, doliczenia którego okresu do stażu pracy w warunkach szczególnych się domaga (k. 41 akt sprawy) – zwalnia Sąd z konieczności badania także ostatniego z okresów nieuwzględnionych w spornej decyzji pozwanego tj. od dnia 07 września 1989 r. do dnia 31 stycznia 1992 r., w którym wyjeżdżał do pracy eksportowej za pośrednictwem Przedsiębiorstwa Usług (...) w G. (następnie spółka akcyjna z siedzibą w G.) do ówczesnej C. ( (...)). Uznane przez Sąd Okręgowy w ramach przeprowadzonego postępowania dowodowego w/w okresy zatrudnienia ubezpieczonego z lat 1985-1989 oznaczają bowiem przyjęcie, iż prace w warunkach szczególnych wykonywał on stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przeszło 15 lat – zatem w zakresie wystarczającym do przyznania wnioskowanego świadczenia w postaci emerytury w obniżonym wieku z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

W ocenie Sądu Okręgowego, wobec udowodnienia wykonywania stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych ubezpieczony M. B. spełnił wszystkie przesłanki dla nabycia emerytury w obniżonym wieku, ponieważ osiągnął 60 rok życia, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, na dzień złożenia wniosku udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 25 lat, a także – co ustalono w niniejszym postępowaniu – spełnił przesłankę udokumentowania stażu co najmniej 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

W tym miejscu zwrócić także należy uwagę na to, iż zgodnie z brzmieniem art. 118 ust. 1a ustawy, w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Należy podkreślić, że zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 września 2007 r. OTK-A 2007/8/97 powyższy przepis należy rozumieć w ten sposób, że za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uznaje się dzień wpływu prawomocnego orzeczenia tylko w sytuacji, gdy za nie ustalenie tych okoliczności nie ponosi odpowiedzialności organ rentowy.

Zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie okoliczności, na podstawie których Sąd uznał odwołanie ubezpieczonego za zasadne zostały ostatecznie wyjaśnione w drodze uzupełnienia materiału dowodowego o akta osobowe, zeznania świadka i ubezpieczonego, wyjaśniające zakres obowiązków i charakter pracy ubezpieczonego, co uzasadnia zastosowanie dyspozycji art. 118 ust. 1a ustawy poprzez wnioskowanie a contrario.

W konkluzji Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami, w punkcie I sentencji wyroku zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego z dnia 21 grudnia 2016 r. i przyznał ubezpieczonemu M. B. prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach od dnia 19 listopada 2016 r. (tj. od daty ukończenia wieku emerytalnego 60 lat jako daty spełnienia ostatniej przesłanki).

Działając zaś na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy, Sąd wnioskując a contrario, w punkcie 2 wyroku nie stwierdził odpowiedzialności pozwanego organu rentowego za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, mając na uwadze fakt, iż dopiero wyniki niniejszego postępowania dowodowego pozwoliły na poczynienie wiążących ustaleń co do charakteru zatrudnienia ubezpieczonego, mającego wpływ na jego prawo do wnioskowanego świadczenia.

SSO Wiesława Szulczewska