Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Popielińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Adrianna Mikulska

po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2013 r. w Gdańsku

sprawy S. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania S. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 12 lipca 2013 r. nr (...)

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób , że przyznaje ubezpieczonemu S. S. prawo do emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych od dnia 04 maja 2013r.;

2.  nie stwierdza odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania zaskarżonej decyzji.

Sygnatura akt: VII U 1828/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 lipca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu S. S. prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach uznając, iż wnioskodawca nie wykazał wymaganego okresu 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

W uzasadnieniu organ podał, że na podstawie przedłożonego świadectwa wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia z dnia 20 października 2000 r. wystawionego przez S. (...), potwierdzającego okres od 1 sierpnia 1975 r. do 31 sierpnia 1993 r., nie można uwzględnić, ponieważ nie powołano w się w nim na przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów za dnia 7 lutego 1983 r. Ponadto, w legitymacji ubezpieczeniowej przy dacie początku zatrudnienia od 1 sierpnia 1975 r. widnieje stanowisko “mechanik”, w pozostałych dokumentach podano stanowisko “traktorzysta” Na podstawie posiadanej dokumentacji nie można stwierdzić, w jakim okresie ubezpieczony był zatrudniony w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony odwołał od powyższej decyzji, wskazując że okresie od 1 sierpnia 1975 r. do 31 sierpnia 1993 r. był zatrudniony w Spółdzielni (...) w S. na stanowisku mechanika, jednak wykonywał prace traktorzysty. Na potwierdzenie powyższej okoliczności ubezpieczony wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków B. R. oraz A. W..

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, a w uzasadnieniu pisma powołał się na argumentację zawartą w treści zaskarżonej w niniejszym postępowaniu decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

S. S., urodzony dnia (...), w dniu 5 kwietnia 2013 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony nie jest członkiem OFE, a wiek emerytalny osiągnął dnia 4 maja 2013 r. Na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony wykazał łącznie 27 lat i 18 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Był zatrudniony w (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S., ostatnio na zlecenie.

Niesporne, a nadto vide: wniosek – k. 1-3 akt emerytalnych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. jako pracy w warunkach szczególnych nie uwzględnił okresu zatrudnienia w Spółdzielni (...) w S. od 1 sierpnia 1975r. do 31 sierpnia 1993 r.

W związku z powyższym, zaskarżoną w niniejszym postepowaniu decyzją z dnia 12 lipca 2013 r. pozwany odmówił S. S. prawa do emerytury.

dowód: decyzja – k. 18 akt emerytalnych, odwołanie – k. 2 akt sprawy,

W okresie od 1 sierpnia 1975 r. do 31 sierpnia 1993 r. ubezpieczony był zatrudniony w Spółdzielni (...) w S.. Początkowo był zatrudniony jako mechanik., a co najmniej od momentu uzyskania wymaganych uprawnień do prowadzenia pojazdów , wykonywał pracę kierowcy ciągnika, będąc zatrudnionym na stanowisku traktorzysty.

Do obowiązków ubezpieczonego w sezonie letnim należało wykonywanie prac polowych za pomocą powierzonego pojazdu, w tym oranie pola, sianie i opryski. W okresie zimowym ubezpieczony zajmował się natomiast odśnieżaniem i piaskowaniem dróg. Do powierzonych mu zadań należało także transportowanie wapna potrzebnego do osypywania pól. Ubezpieczony obsługiwał m.in. ciągniki (...), (...) i(...). Naprawy pojazdów były wykonywane w specjalnym warsztacie, gdzie zatrudnionych było 2 mechaników.

Ubezpieczony uzyskał uprawnienia do prowadzenia pojazdów osobowych (kat. B) w dniu 26 maja 1975 r., a do prowadzenia ciągników (kat. T) w dniu 14 kwietnia 1976 r.

dowód: świadectwo wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia z dnia 20 października 2000 r. – k. 4 akt emerytalnych, świadectwo pracy z dnia 31 sierpnia 1993 r. – k. 6 akt rentowych, zeznania świadków B. R. oraz A. W. oraz ubezpieczonego – k. 23 (nagranie CD) akt sprawy .

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach ubezpieczeniowych pozwanego organu, których prawdziwość i rzetelność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.

Podstawę ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadków B. R. oraz A. W., bowiem jako osoby obce, nie zainteresowane wynikiem postępowania, a jednocześnie zatrudnione w spornych okresach w tych samych zakładach pracy, w ocenie Sądu zasługują na walor wiarygodności, tym bardziej, że ich zeznania razem z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym zeznaniami ubezpieczonego, tworzą zwartą i logiczną całość.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych odwołanie skarżącego S. S. jest zasadne i z tego tytułu zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia ustalenia prawa ubezpieczonego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Wyniki przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15–letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, co sprawia, iż stanowisko organu emerytalnego odmawiające ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury, nie jest słuszne.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 nr 153 poz. 1227 ze zm.), dalej: ustawa, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1)legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3 ) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Stosownie do treści § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – stanowiącym załącznik do rozporządzenia w dziale VIII (W transporcie i łączności) pod pozycją 3 wymieniono prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych.

Wskazać również należy, iż zgodnie z przepisem § 2 ust 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ust. 2).

Trzeba jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Bezspornym jest, iż ubezpieczony S. S. w dniu 4 maja 2013 r. osiągnął 60 rok życia, nie przystąpił także do otwartego funduszu emerytalnego, a na dzień 1 stycznia 1999 r. udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze ponad 25 lat (łącznie 27 lat i 18 dni).

Przedmiotem sporu pozostawało ustalenie, czy za zatrudnienie w szczególnych warunkach uznać można było sporny okres zatrudnienia ubezpieczonego w Spółdzielni (...) w S. od 1 sierpnia 1975 r. do 31 sierpnia 1993 r.

W ocenie organu rentowego nie było ku temu podstaw, ponieważ na podstawie przedłożonego świadectwa wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia z dnia 20 października 2000 r. wystawionego przez S. (...), potwierdzającego okres od 1 sierpnia 1975 r. do 31 sierpnia 1993 r., nie można uwzględnić, ponieważ nie powołano w się w nim na przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów za dnia 7 lutego 1983 r. Ponadto, w legitymacji ubezpieczeniowej przy dacie początku zatrudnienia od 1 sierpnia 1975 r. widnieje stanowisko “Mechanik”, w pozostałych dokumentach podano stanowisko “traktorzysta”. Na podstawie posiadanej dokumentacji nie można stwierdzić, w jakim okresie ubezpieczony był zatrudniony w szczególnych warunkach.

Należy podkreślić, że okresy pracy w w/w przedsiębiorstwach nie były sporne, zostały bowiem uwzględnione w ogólnym okresie zatrudnienia ubezpieczonego.

Wskazać należy, że z treści zgromadzonej w niniejszej sprawie dokumentacji z akt rentowych pozwanego, w tym w szczególności ze świadectwa wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia z dnia 20 października 2000 r. oraz świadectwa pracy z dnia 31 sierpnia 1993 r. wynikało, że ubezpieczony w okresie od 1 sierpnia 1975 r. do 31 sierpnia 1993 r. był zatrudniony w Spółdzielni (...) w S. na stanowisku traktorzysty i wykonywał pracę kierowcy ciągnika, tj. na stanowisku wymienionym w wykazie A stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia w dziale VIII (W transporcie i łączności) pod pozycją 3.

Ostatecznie jednak charakter pracy został potwierdzony w treści zeznań świadków B. R. oraz A. W., którzy podali, że w trakcie powyższego zatrudnienia do obowiązków ubezpieczonego w sezonie letnim należało wykonywanie prac polowych za pomocą powierzonego pojazdu, w tym oranie pola, sianie i opryski. W okresie zimowym ubezpieczony zajmował się odśnieżaniem i piaskowaniem dróg. Do powierzonych mu zadań należało także transportowanie wapna potrzebnego do obsypywania pól. Ubezpieczony obsługiwał m.in. ciągniki (...), (...) i (...).

Powołani w sprawie świadkowie, którzy, jako osoby zatrudnione wraz z ubezpieczonym w podobnych okresach i w tym samym zakładzie pracy, posiadali wiedzę na temat charakteru i rodzaju wykonywanej przez niego pracy. Świadkowie podali zakres czynności wykonywanych przez ubezpieczonego oraz opisali specyfikę jego pracy w spornych okresach. Zeznania te Sąd uznał za spójne w zakresie , w jakim są zgodne z treścią pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie : zapisami w legitymacji ubezpieczeniowej oraz w prawie jazdy okazanym przez ubezpieczonego na rozprawie. W tym też zakresie Sąd uznał za wiarygodne wyjaśnienia ubezpieczonego, Sąd Okręgowy zważył , że ubezpieczony uzyskał uprawnienia do prowadzenia ciągników (kat. T) w dniu 14 kwietnia 1976 r., w związku z czym uznał, iż ubezpieczony bezspornie mógł wykonywać pracę na stanowisku traktorzysty dopiero od tej daty.

Biorąc zatem pod uwagę wnioski płynące z całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd Okręgowy stwierdził, że ubezpieczony w okresie od 14 kwietnia 1976 r. do 31 sierpnia 1993 r. stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace na stanowisku wymienionym w wykazie A - prac w szczególnych warunkach, stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia, w dziale VIII pod pozycją 3, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego - stanowiącym załącznik do rozporządzenia.

Reasumując należało stwierdzić, że ubezpieczony w toku niniejszego postępowania wykazał, że przez okres przekraczający 15 lat pracował w warunkach szczególnych i tym samym spełnił wszystkie warunki do przyznania mu prawa do emerytury.

Nadmienić należy również, że zgodnie z treścią art. 100 ust.1 ustawy emerytalnej prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, z zastrzeżeniem ust. 2. W przypadku ubezpieczonego, tym dniem był 4 maja 2013 r., tj. data ukończenia przez niego 60 lat.

W konkluzji z wyżej przytoczonych względów Sąd Okręgowy, na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami oraz dyspozycją art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którą świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstawania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca w którym zgłoszono wniosek, zmienił decyzję organu ubezpieczeniowego i przyznał S. S. prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach od dnia 4 maja 2013 r., tj. od daty osiągnięcia wieku emerytalnego, orzekając jak w punkcie 1 wyroku.

W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy uznał z kolei, mając na uwadze dyspozycję art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych , iż pozwany organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji z uwagi na to, że dopiero przeprowadzenie postępowania dowodowego w toku postępowania przed sądem, w tym w szczególności dopuszczenie dowodu z zeznań świadków oraz samego ubezpieczonego, pozwoliło na uznanie, że w spornych okresach wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

/-/ SSO Monika Popielińska