Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Bożenna Zalewska

Protokolant: st. sekr. sądowy Dorota Kryspin

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2017 r. w Gdańsku

sprawy J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o wysokość świadczenia

na skutek odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 23 czerwca 2016 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i zobowiązuje pozwany organ rentowy do wyliczenia emerytury wnioskodawcy J. S. z uwzględnieniem stażu zagranicznego odbytego w okresie od 01 kwietnia 1990r. do 03 grudnia 1995r. jako okresu składkowego.

Sygnatura akt VII U 1335/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 czerwca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. przyznał ubezpieczonemu J. S. prawo do emerytury od dnia 1 kwietnia 2016 roku, tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto:



przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych od 2001 do 2010;



wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosi 253,21% i został ograniczony do 250%, gdyż nie może przekraczać tej wysokości.

Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika podstawy wymiaru 250% przez kwotę bazową 3 408,62 zł wynosi 8 521,55 zł. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 39 lat, 7 miesięcy i 10 dni okresów składkowych oraz 5 lat i 11 miesięcy okresów nieskładkowych. Razem emerytura wyniosła 5 546,68 złotych.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony J. S. wniósł o wyliczenie przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych od 2005 do 2015 oraz o doliczenie jako okresu składkowego okresu stażu zagranicznego w L., za który to okres otrzymał stypendium.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu wskazał, iż wskaźnik wysokości podstawy wymiaru obliczony z lat 2006 – 2015 jak i z lat 2005 – 2014 jest niższy niż wyliczony z lat 2001 – 2010. Jednocześnie podniósł, iż okres stażu zagranicznego w W. do dnia 15 listopada 1991 roku został ubezpieczonemu zaliczony jako okres składkowy zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. S. w okresie od 1 września 1972 roku do dnia 28 kwietnia 2016 roku zatrudniony był na Politechnice G..

/okoliczności bezsporne/

W okresie od dnia 1 kwietnia 1990 roku do dnia 3 grudnia 1995 roku korzystał z urlopu bezpłatnego. W tym czasie przebywał służbowo na stażu naukowym w (...) w L. w W. w ramach współpracy międzynarodowej oraz za zgodą właściwych władz polskich, tj. Ministra Edukacji Narodowej oraz Rektora Politechniki G.. W czasie tego pobytu prowadził prace badawcze i naukowo – badawcze oraz zajęcia dydaktyczne jako członek zespołu. Za cały okres pobytu w W. otrzymywał stypendium naukowe. W trakcie tego pobytu korzystał z pasportu służbowego a także odprowadzał należności na dewizowy fundusz (...).

/dowody: świadectwo pracy k. 33 akt ubezpieczeniowych; zaświadczenie k. 16 akt ubezpieczeniowych; pismo k. 37, 50 akt ubezpieczeniowych/

Decyzją z dnia 23 czerwca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. przyznał ubezpieczonemu J. S. prawo do emerytury od dnia 1 kwietnia 2016 roku, tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto:



przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych od 2001 do 2010;



wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosi 253,21% i został ograniczony do 250%, gdyż nie może przekraczać tej wysokości.

Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika podstawy wymiaru 250% przez kwotę bazową 3 408,62 zł wynosi 8 521,55 zł. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 39 lat, 7 miesięcy i 10 dni okresów składkowych oraz 5 lat i 11 miesięcy okresów nieskładkowych. Razem emerytura wyniosła 5 546,68 złotych.

Do okresu składkowego organ rentowy nie uwzględnił okresu od 15 listopada 1991 roku do dnia 3 grudnia 1995 roku

/okoliczności bezsporne/

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyliczony z lat 2006 – 2015 wynosi 251,99% .

/dowody: pismo k. 36/

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty i ich kopie zawarte w aktach sprawy, w tym w aktach ubezpieczeniowych, których wiarygodność nie była kwestionowana w trakcie postępowania przez żadną ze stron, zatem również Sąd uznał je za miarodajne dla dokonania ustaleń.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie należało uwzględnić.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było, czy okres stażu naukowego ubezpieczonego od dnia 1 kwietnia 1990 roku do dnia 3 grudnia 1995 roku w (...) w L. w W. należy uznać za okres składkowy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, czy też nie.

W tym zakresie wskazać należy, że zgodnie z treścią przepisu art. 53 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 ze zm.) emerytura wynosi:

1)  24% kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz

2)  po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,

3) po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych

- z uwzględnieniem art. 55.

Przy obliczaniu emerytury okresy, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, ustala się z uwzględnieniem pełnych miesięcy (ust. 2). W ustępie 3 wskazano z kolei, że emeryturę, której podstawę wymiaru stanowi podstawa wymiaru świadczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, oblicza się od tej samej kwoty bazowej, którą ostatnio przyjęto do ustalenia podstawy wymiaru, a następnie emeryturę podwyższa się w ramach waloryzacji przypadających do dnia nabycia uprawnień do emerytury. Przepisu ust. 3 nie stosuje się, jeżeli zainteresowany po nabyciu uprawnień do świadczenia, którego podstawę wymiaru wskazał za podstawę wymiaru emerytury, podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (ust. 4). Z kolei w ustępie 5 wskazano, że przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio, jeżeli podstawę wymiaru emerytury stanowi podstawa wymiaru emerytury przyjętej do obliczenia świadczenia przedemerytalnego.

Z kolei, zgodnie z treścią przepisu art. 15 ust. 1 cytowanej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. W przypadku gdy zainteresowany w ciągu 20 lat poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłosił wniosek o emeryturę, pobierał przez więcej niż 10 lat zasiłek przedemerytalny, podstawę wymiaru emerytury stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zainteresowany nabył prawo do tego zasiłku (ust. 2). Zgodnie zaś z ustępem 3 tego przepisu do podstawy wymiaru emerytury lub renty, o której mowa w ust. 1 i 2, dolicza się kwoty przysługujących ubezpieczonemu w danym roku kalendarzowym wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy oraz kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego, świadczenia wyrównawczego lub dodatku wyrównawczego, a także wartość rekompensaty pieniężnej ustaloną zgodnie z pkt 3 załącznika do ustawy z dnia 6 marca 1997 r. o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent. Do podstawy wymiaru wlicza się również kwoty zasiłków dla bezrobotnych, zasiłków szkoleniowych lub stypendiów wypłaconych z Funduszu Pracy za okres udokumentowanej niezdolności do pracy, z zastrzeżeniem ust. 3a, który stanowi, że przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury lub renty uwzględnia się kwoty wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy, oraz kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, przysługujących ubezpieczonemu w roku kalendarzowym przypadającym po 2004 r., z tym że łączna kwota podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wynagrodzeń i zasiłków nie może przekroczyć maksymalnej kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie zaś z treścią ustępu 4 tego przepisu w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1)  oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych;

2)  oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu;

3)  oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4)  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250% (ust. 5).

Ustęp 6 stanowi z kolei, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie zaś z treścią przepisu art. 16 cytowanej ustawy przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 i 2, przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.

W myśl art. 173 ustawy o emeryturach i rentach z FUS dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek ustala się kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat. Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy.

W art. 174 ust. 1 tej ustawy wskazano zaś, że kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Zgodnie z ust. 2 przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy: 1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6, 2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5, 3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2, czyli w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym, że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu od dnia 1 stycznia 1980 r. do dnia 31 grudnia 1998 r.

W przepisie art. 6 ust. 1 pkt 1 wskazano z kolei, że okresami składkowymi są okresy ubezpieczenia.

Jednocześnie należy zauważyć, że zgodnie z art. 6 ust. 9a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 963 ze zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych, zwanymi dalej „osobami pobierającymi stypendium”.

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że przez cały okres odbywania stażu naukowego, na który został skierowany przez inny niż powiatowy urząd pracy podmiot, ubezpieczony pobierał stypendium. Tym samym stwierdzić należy, iż okres ten uznać należało jako okres składkowy. Co więcej przez cały ten okres pozostawał w stosunku pracy z Politechniką G.. Należy mieć również na uwadze, że przedmiotowy staż naukowy odbywał nie tylko za zgodą władz Politechniki G., ale również za zgodą właściwych władz polskich. Tym samym stwierdzić należy, że urlop ten nie oznaczał ustania stosunku pracy, lecz jedynie zawieszenie istotnych warunków umowy o pracę – świadczenia pracy i wypłaty wynagrodzenia za okres nie świadczenia pracy na rzecz pracodawcy. Wskazuje to, że sporny pomiędzy stronami okres należy uznać jako okres składkowy.

Co więcej w spornym okresie ubezpieczony odprowadzał należności na dewizowy fundusz (...) oraz korzystał z paszportu służbowego, co również potwierdza, iż okres ten należy uznać za okres składkowy. Znajduje to bowiem potwierdzenie w poglądzie wyrażonym przez Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 12 czerwca 2006 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt XIII U 574/06, gdzie wskazano, że zgodnie z uchwałą nr 47 Rady Ministrów z 5 marca 1976 r. w sprawie kierowania za granicę obywateli polskich w celach szkoleniowych i naukowo-badawczych (M. P. 1976 r. Nr 13 poz. 64 z późn. zm.), gdy jednocześnie pracownik politechniki złożył deklarację wpłat na dewizowy fundusz stypendialny zgodnie z zarządzeniem nr 28 prezesa Rady Ministrów z 12 kwietnia 1977 r. w sprawie dewizowego funduszu stypendialnego (akt niepublikowany) ma prawo do zaliczenia tego okresu do emerytury, a który to pogląd Sąd w całości podziela.

Jednocześnie należy wskazać na utrwalony pogląd Sądu Najwyższego zgodnie, z którym dla uznania okresu zatrudnienia wykonywanego przed wejściem w życie cytowanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS za okres składkowy nie jest wymagane wykazanie przez osobę ubiegającą się o emeryturę lub rentę opłacania przez pracodawcę składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne. Obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne zarówno w części obciążającej pracodawcę jak i pracownika spoczywa na pracodawcy. Dlatego też ubezpieczony nie może ponosić negatywnych konsekwencji nieopłacenia za niego składek na ubezpieczenia społeczne przez pracodawcę.

Reasumując Sąd na mocy powołanych przepisów i art. 477 ¹⁴ §2 K.p.c. uznał okres od dnia 1 kwietnia 1990 roku do dnia 3 grudnia 1995 roku jako okres składkowy ubezpieczonego i w tym zakresie zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych do wyliczenia emerytury ubezpieczonego z uwzględnieniem powyższego okresu jako okresu składkowego.

SSO Bożenna Zalewska