Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. do SO Jarosław Matuszczak

Protokolant: stażysta Magdalena Szczygieł

po rozpoznaniu w dniu 09 czerwca 2016 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z odwołania E. D. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 23 listopada 2015 r. nr (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt: VII U 267/16

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. decyzją z dnia 23 listopada 2015 r. odmówił ubezpieczonemu E. D. (1) prawa do emerytury w oparciu o przepis art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 39 z 2015 r. poz. 748 ze zm.), albowiem według stanu na dzień 01 stycznia 1999 r. ubezpieczony nie udowodnił wymaganego 25-letniego okresu składkowego oraz nieskładkowego, jak również 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ wskazał, iż ubezpieczony udowodnił jedynie 19 lat 9 miesięcy i 11 dni ogólnego stażu pracy oraz jedynie 12 lat 1 miesiąc i 17 dni stażu pracy w warunkach szczególnych.

Przy ustalaniu prawa do emerytury organ rentowy nie uwzględnił do stażu ogólnego okresu od 13 października 1971 r. do 30 listopada 1979 r. w tyt. pracy w gospodarstwie rolnym (...) w S.. Przy ustalaniu zaś stażu pracy w warunkach szczególnych nie uwzględniono okresu od 19 maja 1980 r. do 30 listopada 1981 r. z tyt. zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G., z dokumentów wynika bowiem, iż ubezpieczony w powyższym okresie zatrudniony był na stanowisku spawacz-monter, nie ma zaś możliwości uwzględnienia okresu wykonywania pracy na dwóch różnych stanowiskach. Zakład poinformował, iż istnieje możliwość zaliczenia do okresu pracy w szczególnych warunkach okresów: od 12 czerwca 1979 r. do 23 listopada 1979 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w G., od 24 marca 1980 r. do 17 maja 1980 r. z tyt. zatrudnienia w (...) Stoczni (...) w T. oraz (...) - S.A. za okres od 06 maja 1996 r. do 29 listopada 1996 r. po przedłożeniu świadectw wykonywania prac w szczególnych warunkach. (k. 72 akt emerytalnych)

Od powyższej decyzji z dnia 23 listopada 2015 r. odwołanie z dnia 23 grudnia 2015 r. złożył ubezpieczony, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu prawa do wnioskowanego świadczenia. (k. 2 akt sprawy)

W odpowiedzi z dnia 02 lutego 2016 r. na odwołanie ubezpieczonego Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumentację zawartą w decyzji o odmowie prawa do emerytury i podtrzymując zaprezentowane w niej stanowisko. Przy ustalaniu zaś stażu pracy w warunkach szczególnych nie uwzględniono ostatecznie okresu od 12 czerwca 1979 r. do 23 listopada 1979 r. w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w G., od 24 marca 1980 r. do 17 maja 1980 r. z tyt. zatrudnienia w (...) Stoczni (...) w T. oraz od 19 maja 1980 r. do 30 listopada 1981 r. z tyt. zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G.. (k.3-5 akt sprawy)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony E. D. (1), urodzony dnia (...), w dniu 21 września 2015 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

Ubezpieczony ukończył 60 lat w dniu 13 października 2015 r. Nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony na dzień 01 stycznia 1999 r. wykazał staż sumaryczny w wysokości 19 lat, 9 miesięcy i 9 dni, jak również 13 lat 0 miesięcy i 26 dni pracy w warunkach szczególnych.

okoliczności bezsporne, nadto: wniosek ubezpieczonego o emeryturę – k. 1-4 akt emerytalnych, karta przebiegu zatrudnienia ubezpieczonego – k. 95 akt emerytalnych,

Zaskarżoną w sprawie decyzją z dnia 23 listopada 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonemu E. D. (1) prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, tj. wobec nie udowodnienia wymaganego 25-letniego okresu składkowego oraz nieskładkowego oraz 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

okoliczność bezsporna, nadto: decyzja pozwanego z dnia 23 listopada 2015 r. – k. 72 akt emerytalnych

Ubezpieczony był zameldowany na pobyt stały w N. od 22 sierpnia 1962 r. do 21 maja 1979 r.

W okresie od 13 października 1971 r. do 30 listopada 1979 r. ubezpieczony pracował w gospodarstwie rolnym (...). Było to duże gospodarstwo, o powierzchni 18,65 ha, położone w S.. W gospodarstwie znajdowała się obora, chlew, stodoła. W gospodarstwie tym uprawiano buraki, rzepak, ziemniaki, mak, kminek, różne gatunki zboża. Znajdowało się tam 10 stanowisk dla krów dojnych, zagrody dla świń (6-7 macior), hodowano także kury, kaczki oraz konie. Gospodarstwo nie było zmechanizowane. E. D. (1) dojeżdżał do pracy z N. (rowerem lub pociągiem) lub nocował w miejscu pracy w domu gospodarzy. Ubezpieczony pracował w gospodarstwie cały rok, pomagał przy żniwach, hodowli, uprawie, czasem brał udział w orce.

Dnia 24 lutego 1979 r. E. D. (1) zawarł związek małżeński z L. P. – córką gospodarzy.

W trakcie pracy w gospodarstwie ubezpieczony miał kilka przerw: w okresie od 06 listopada 1974 r. do 07 grudnia 1975 r. odbył zasadniczą służbę wojskową – w formie zastępczej – Ochotniczym Hufcu Pracy w G., przy czym w tym czasie podejmował również inne zatrudnienie. W okresie od 03 września 1974 r. do 01 lutego 1975 r., od 15 lutego 1977 r. do 23 maja 1977 r. oraz od 08 marca 1978 r. do 11 maja 1978 r. – zatrudniony był w Stoczni (...) jako robotnik przeładunkowy oraz odbywał kurs spawacza (od 15 lutego 1977 r. do 23 maja 1977 r.).

Z kolei w okresach od 18 października 1973 r. do 28 grudnia 1973 r., od 06 lutego 1974 r. do 28 lutego 1974 r., od 04 października 1977 do 20 listopada 1977 r. oraz od 07 października 1978 r. do 10 listopada 1978 r.,– zatrudniony był w Cukrowni (...) w N. jako pracownik sezonowy.

W powyżej wymienionych okresach nie wykonywał pracy w gospodarstwie.

W okresie od 12 czerwca 1979 r do 23 listopada 1979 r. ubezpieczony był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w G., gdzie pracował na stanowisku ślusarz - spawacz, jednakże wykonywał wyłącznie pracę spawacza. Ubezpieczony został oddelegowany do T. przy budowie domów, gdzie spawał na wysokości spawarką elektryczną.

W okresie od 24 marca 1980 r. do 17 maja 1980 r. ubezpieczony był zatrudniony w (...) Stoczni (...) w T. na stanowisku spawacza. Spawał elektrycznie barki i pchacze, przeważnie wiślane, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz kadłuba.

W okresie od 19 maja 1980 do 05 września 1985 ubezpieczony był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. na stanowisku spawacza. Z powyższego okresu nie został zaliczony do pracy w warunkach szczególnych przez pozwany organ rentowy okres od 12 września 1984 r. do 14 stycznia 1985 r. – tj. okres kontraktu zagranicznego, oraz od 19 maja 1980 r. do 30 listopada 1981 r., gdyż ze świadectwa pracy wynika, iż w tym okresie pracował na stanowisku spawacz – monter.

We wszystkich ww. przedsiębiorstwach ubezpieczony pracował stale w pełnym wymiarze czasu pracy wykonując prace spawacza.

Dowód:

-

akta emerytalne: zaświadczenie z dnia 02 września 2015 r . k. 12,, świadectwo wykonywania pracy z dnia 24 czerwca 2004 r. k. 16, zaświadczenie o zatrudnieniu z dnia 07 marca 2011 r. k. 17, zaświadczenie o zatrudnieniu k. 18, zaświadczenie z dnia 07 marca 2011 r. k. 20, świadectwo pracy k. 29, zaświadczenie o zatrudnieniu k. 30, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 31, świadectwo pracy z dnia 17 maja 1980 r. z (...) Stoczni (...) k. 34 (także k. 85), wyciąg z aktu małżeństwa kserokopia k. 44, książeczka wojskowa k. 45, informacja z dnia 16 października 2015 r. k. 57, informacja z dnia 11 stycznia 2016 r. k. 89

-

akta kapitałowe: świadectwo pracy z dnia 03 maja 1972 r. k. 9, świadectwo pracy z dnia 23 listopada 1979 r. k. 10, świadectwo pracy z dnia 06 września 1985 r. k. 11 ;

-

akta rentowe : wywiad zawodowy – k. 3,

-

akta osobowe z (...) Przedsiębiorstwa (...) w G.: (brak nr kart): karta ewidencyjna nr 77 (2 szt.), świadectwo pracy, umowa o pracę, zaszeregowanie z 01.12.1981 r., i z 03.08.1984 r., skierowanie do pracy z 04.01.1983 r. i z 03.08.1983 r., poświadczenie kwalifikacji spawacza specjalizowanego z 07.05.1983 r., umowa o prace z 10.04.1984 r. w NRD,

-

akta osobowe z (...) Stoczni (...): umowa o pracę z 24.03.1980 r. – k. 10, karta zwolnienia – k. 8, skierowanie do pracy – k. 3,

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów prywatnych znajdujących się w aktach osobowych skarżącego i ubezpieczeniowych pozwanego organu emerytalnego, których prawdziwość i rzetelność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu za wyjątkiem części dokumentów z (...) Przedsiębiorstwa Budownictwa Miejskiego w G.. Te ostatnie wskazywały bowiem na zatrudnienie ubezpieczonego na stanowisku ślusarz – spawacz. Tymczasem zarówno z wszystkich świadectw i kwestionariuszy osobowych jak i zeznań ubezpieczonego wynikało, że miał on wykształcenie podstawowe i ukończony kurs spawacza. Wnosił on też o zatrudnienie w tym zakładzie pracy w charakterze spawacza.

Nadto, w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w G. nie przeszedł on żadnego kursu ślusarstwa (przeszedł jedynie kurs na stanowisko zbrojarz, którego nie wykonywał ani w świetle zeznań ani dokumentów).

Podstawę ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadków (W. L., S. P.), którzy opisali pracę ubezpieczonego na gospodarstwie rolnym. Sąd miał przy tym na uwadze, że S. P. jest powinowatym E. D. (1), jednakże zadaniem sądu nie spowodowało to tendencyjnego zeznawania przez tego świadka. Zeznania obydwojga świadków sąd uznał za spontaniczne i wiarygodne. Świadkowie przyznawali, że pewnych rzeczy już nie pamiętają, nie starali się też np. wyolbrzymiać ilości pracy, lecz jak najdokładniej opisać wykonywane czynności (dotyczy to w szczególności W. L.).

Sąd dał też wiarę ubezpieczonemu odnośnie pracy na gospodarstwie oraz świadczenia pracy w warunkach szczególnych.

Zaznaczenia przy tym wymaga, że z życiorysów z akt osobowych E. D. (1) wynikało, że nie pisał on nigdy o pracy na gospodarstwie, co wymagało wyjaśnienia. Zdaniem sądu jednak, ubezpieczony wiarygodnie wyjaśnił, że wstydził się przyznać w zakładach przemysłowych do pracy na wsi (k. 31, czas nagrania: 00:43:52 – 00:46:28). Do dnia dzisiejszego, niestety, zdarza się wypominanie pochodzenia ze wsi.

Odwołanie ubezpieczonego E. D. (1) należało oddalić.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 748, dalej przywoływana jako „ustawa”), zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1) legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat - dla mężczyzn, 60 dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3 ) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa według stanu na dzień 01 stycznia 1999 r.

Stosownie do dyspozycji art. 32 ust. 1 ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ustawy. Dla uzyskania uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wymagane jest osiągnięcie wskazanego w przepisach wykonawczych wieku, a także przepracowanie określonej ilości lat w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa w art. 32 ust. 1 i 184 ust. 1 („przepisy dotychczasowe”) jest rozporządzenie jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze Dz.U. 1983 Nr 8, poz. 43), które w § 4 wskazuje, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A (stanowiącym załącznik do rozporządzenia) nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – stanowiącym załącznik do rozporządzenia, w dziale XIV (Prace różne) pod pozycją 12 wskazano prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowowodorowym.

Dodatkowo wskazać należy, iż – zgodnie z przepisem § 2 ust. 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia – okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2 ustęp 2 rozporządzenia).

Jednakże powyższe ograniczenie dowodowe nie obowiązuje w postępowaniu przed sądem, gdzie okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy, a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi(por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84).

Bezspornym jest, iż ubezpieczony E. D. (1) spełnił przesłankę wskazaną w § 4 ustęp 1 punkt 1 rozporządzenia, tj. ukończył w dniu 13 października 2015 r. wymagane dla mężczyzn ubiegających się o prawo do emerytury na szczególnych warunkach 60 lat. Bezspornym jest w niniejszej sprawie również, iż ubezpieczony nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

Spornymi pozostawały w sprawie dwie okoliczności: po pierwsze zdaniem ZUS wnioskodawca nie posiada na dzień 01.01.1999r. ogólnego stażu ubezpieczeniowego w wysokości 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a po drugie nie wykazał także na tą datę wymaganego 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych.

W tym miejscu wskazać należy, iż na podstawie art. 5 ust. 1. wyżej powołanej ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się okresy składkowe, o których mowa w art. 6 oraz nieskładkowe, o których mowa w art. 7.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 cyt. ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W myśl ust. 3 cyt. przepisu okresów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie uwzględnia się, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zbędne jest przy tym rozważanie w przedmiocie statusu wnioskodawcy w spornym okresie jako domownika rolnika w rozumieniu art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Warunkiem wystarczającym do zaliczenia spornego okresu pracy w gospodarstwie rolnym przed dniem 1 stycznia 1983 r. do stażu emerytalnego jest jedynie wykazanie, że praca w gospodarstwie świadczona była co najmniej w wymiarze czasu pracy określonym w art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS tj. połowie pełnego wymiaru czasu pracy.

W judykaturze utrwaliło się stanowisko, iż o uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym sprzed objęcia rolników obowiązkiem opłacania składki na rolnicze ubezpieczenie społeczne domowników (tekst jedn.: przed dniem 1 stycznia 1983 r.) przesądza okoliczność, czy czynności te wykonywane były w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 28 lutego 1997 r., II UKN 96/96, OSNAPiUS 1997 Nr 23, poz. 473; z dnia 7 listopada 1997 r., II UKN 318/97, OSNAPiUS 1998 Nr 16, poz. 491; z dnia 13 listopada 1998 r., II UKN 299/98, OSNAPiUS 1999 Nr 24, poz. 799; z dnia 9 listopada 1999 r., II UKN 190/99, OSNAPiUS 2001 Nr 4, poz. 122, czy wyrok z dnia 10 maja 2000 r., II UKN 535/99, niepubl.).

Za przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym wymienione w art. 10 ust. 1 pkt 3 u.e.r.f.u.s. uważa się okresy wykonywania pracy na takich warunkach, jakie po tym dniu dawałyby podstawę do objęcia ubezpieczeniem społecznym rolników (por. wyrok SN z dnia 19 grudnia 2000 r., II UKN 155/00, OSNP 2002/16/394; wyrok SA w Łodzi z dnia 6 marca 2014 r., III AUA 613/13, LEX nr 1451675).

Okres pracy w gospodarstwie rolnym według ustawy o emeryturach i rentach z FUS, mimo że nie jest okresem pracy sensu stricto, a przez podkreślenie, że chodzi o pracę po 16 roku życia, nawiązuje do okresu pracy w gospodarstwie rolnym wykonywanej przez domowników rolnika, czyli osoby mu bliskie, nie może być natomiast uważany za przewidziany w art. 6 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników okres ubezpieczenia społecznego domownika, zwłaszcza że sporne okresy pracy w gospodarstwie rolnym przed dniem 1 stycznia 1983 r. nie były okresami podlegania ubezpieczeniu społecznemu i nie była za nie opłacana składka na ubezpieczenie. W związku z powyższym niedopuszczalne jest stosowanie (przez analogię) wobec osoby, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, kryteriów objęcia ubezpieczeniem domowników rolnika na podstawie art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników czy też art. 2 pkt 2 poprzedzającej ją ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 13 maja 2016 r. III AUa 176/16, za: orzeczenia.ms.gov.pl).

Sąd Okręgowy podziela w tej mierze rozważania poczynione przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 czerwca 2014 r. (III UK 180/13, opubl. OSNP 2015/10/139), podkreślające odrębność systemów ubezpieczenia społecznego na podstawie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia społecznego rolników, które zostały oparte na odmiennych zasadach podlegania ubezpieczeniu, finansowania i udzielania świadczeń, jak również fakt, iż przepisy zawarte w tych ustawach, normujące możliwość wzajemnego uwzględniania okresów ubezpieczenia, należy uznać za przepisy szczególne, które wymagają ścisłego interpretowania.

W niniejszej sprawie należy więc po pierwsze wskazać, że w ocenie Sądu zebrany materiał dowodowy potwierdził okoliczność pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym (...) w okresie od 13 października 1971 r. do 30 listopada 1979 r. (z przerwami opisanymi w stanie faktycznym) co najmniej w wymiarze połowy ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie, a to ze względu na rozmiary w.w. gospodarstwa (18,65 ha) oraz zróżnicowaną produkcję zarówno zwierzęcą jak i roślinną. Niewątpliwie praca latem była bardziej intensywna niż zimą, jednakże fakt posiadania inwentarza żywego i odnotowanie pracy ubezpieczonego przez W. L. również zimą wskazuje, że przekraczała ona 4 godziny dziennie i nie była pracą okazjonalną.

Stwierdzić również należało, że praca wnioskodawcy w spornym okresie o z pewnością spełniała warunek stałej pracy wykonywanej Świadkowie jednoznacznie potwierdzali, iż ubezpieczony pracował w gospodarstwie cały rok, pomagał przy żniwach, hodowli, uprawie, czasem brał udział w orce. W związku z tym Sąd na zasadzie art. 10 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy zaliczył wnioskodawcy do stażu ubezpieczeniowego ww. okres czasu jako przypadający przed dniem 1 stycznia 1983 r. okres pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, który był wystarczający by stwierdzić, że łącznie z okresem ubezpieczenia niespornie uznanym mu przez ZUS na dzień 01.01.1999r. wnioskodawca wykazał łącznie na tą datę wymagany okres 25 lat składkowych i nieskładkowych, nawet biorąc pod uwagę fakt, iż z uwagi na pracę w Stoczni (...) w N., występowały przerwy w zatrudnieniu.

Drugą sporną w sprawie kwestią było to, czy wnioskodawca na dzień 01.01.1999r. posiada wymagany 15-letni staż pracy w warunkach szczególnych, bowiem ZUS w tym zakresie zaliczył mu jedynie 13 lat 0 miesięcy i 26 dni tego rodzaju pracy.

Materiał dowodowy zgromadzony zgodnie z wnioskami stron niezbicie wykazał, że ubezpieczony w spornym okresie, którego pozwany nie uznał za pracę w szczególnych warunkach faktycznie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace spawalnicze wymienione w punkcie 12 działu XIV wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 27.02.1983r.

I tak, w okresie od 12 czerwca 1979 r do 23 listopada 1979 r. ubezpieczony był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w G., gdzie pracował na stanowisku ślusarz - spawacz, jednakże wykonywał wyłącznie pracę spawacza. Ubezpieczony został oddelegowany do T. przy budowie domów, gdzie spawał na wysokości spawarką elektryczną. W okresie od 24 marca 1980 r. do 17 maja 1980 r. ubezpieczony był zatrudniony w (...) Stoczni (...) w T. na stanowisku spawacza. Spawał elektrycznie barki i pchacze, przeważnie wiślane, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz kadłuba. W okresie od 19 maja 1980 do 05 września 1985 ubezpieczony był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) w G. na stanowisku spawacza. Z powyższego okresu nie został zaliczony do pracy w warunkach szczególnych przez pozwany organ rentowy okres od 12 września 1984 r. do 14 stycznia 1985 r. – tj. okres kontraktu zagranicznego, oraz od 19 maja 1980 r. do 30 listopada 1981 r., gdyż ze świadectwa pracy wynika, iż w tym okresie pracował na stanowisku spawacz – monter, jednakże Sąd nie miał wątpliwości, iż w powyższym okresie równie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał wyłącznie prace spawacza - również w czasie pracy na kontrakcie zagranicznym.

Wskazać jednak należy, iż pomimo faktu, iż Sąd nie miał wątpliwości co do wykonywania przez E. D. (1) w ww. okresach pracy wyłącznie w charakterze spawacza, to jednak okresy te, nie wystarczają do osiągnięcia przez ubezpieczonego, wymaganego limitu 15 lat pracy w szczególnych warunkach, co oznacza, że ubezpieczony nie spełnił warunku posiadania stażu w szczególnych warunkach, wymaganego przepisem art. 184 u.e.r.f.u.s. Po zsumowaniu bowiem powyższe okresy dają 1 rok 10 miesięcy i 21 dni stażu pracy w warunkach szczególnych, co po zsumowaniu ze stażem zaliczonym przez pozwany organ rentowy daje łącznie 14 lat 11 miesięcy i 17 dni.

Podsumowując – stan faktyczny w sprawie co prawda nie przeczy temu, że skarżący wykonywał pracę w warunkach szczególnych, jednak była ona świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy z pewnością krócej, niż przez wymagane 15 lat. Tym samym prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym, niż wiek powszechny, nie mogło być przyznane. Należy podkreślić, że prawo do obniżenia wieku emerytalnego ma charakter wyjątku, wobec czego jego zakresu nie można rozszerzać w drodze wykładni przepisów prawa, która musi być ścisła, co m.in. nie pozwala ani na rozszerzającą wykładnię załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r., ani na pominięcie stałości wykonywania pracy w warunkach szczególnych i pełnego jej wymiaru jako przesłanki przyznana wnioskowanego prawa.

Mając powyższe na uwadze, Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia odwołania E. D. (1) od zaskarżonej decyzji ZUS i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami orzekł jak w sentencji wyroku.