Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Gajewski (spr.)

Sędziowie: SO Elżbieta Płażyńska

SR del. Adam Miler

Protokolant: stażysta Iwona Gorząd

po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2017 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gdyni

z dnia 20 października 2016 r., sygnatura akt I C 401/16

1.  zmienia punkt I (pierwszy) zaskarżonego wyroku o tyle, iż w miejsce kwoty „232 zł 13 gr (dwieście trzydzieści dwa złote trzynaście groszy)” zasądza sumę „232 zł 10 gr (dwieście trzynaście dwa złote dziesięć groszy) ”;

2.  w pozostałym zakresie oddala apelację.

SSR del. Adam Miler SSO Krzysztof Gajewski SSO Elżbieta Płażyńska

Sygn. akt III Ca 1024/16

UZASADNIENIE

Powód J. M. wystąpił przeciwko pozwanemu (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 332 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 czerwca 2015r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu poniesionych kosztów.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 6.11.2013r. doszło do wypadku drogowego z winy sprawcy ubezpieczonego od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. W wyniku tego zdarzenia powód doznał urazu nogi i przebywał na wielomiesięcznym zwolnieniu lekarskim. W konsekwencji poniósł uszczerbek majątkowy w postaci zakupu leków w kwocie 66 zł, sporządzenia kserokopii lekarskiej 1 zł oraz dojazdów do placówki szpitalnej w wysokości 265 zł. Powód dodał, iż zgłosił szkodę w zakresie auta,, która została zlikwidowana, a następnie w lipcu 2014r. zgłosił sporne żądanie załączając paragony. Pozwany jednak odmówił wypłaty świadczenia wskazując, na brak dokumentów niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności i wysokości odszkodowania. Pomimo licznych reklamacji pozwany nie spełnił żądania.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości podnosząc, iż powód nie wykazał zasadności ani wysokości roszczenia w zakresie kosztów dojazdów, gdyż nie wykazał aby w związku z tym poniósł jakąkolwiek szkodę majątkowa. Ponadto odszkodowanie winno uwzględniać rzeczywisty wydatek poniesiony na paliwo a nie hipotetyczny oparty na kilometrówce. W odniesieniu do kosztów zakupu leków i sporządzenia kserokopii zarzucił, iż powód nie wykazał, aby wydatki te miały bezpośredni związek ze spornym zdarzeniem. Nie wiadomo jakiego dokumentu dotyczyła kserokopia. Podniósł także, iż koszty te mogły już zostać powodowi zrefundowane z innego ubezpieczenia lub z nawiązki orzeczonej przez sąd karny.

Sąd Rejonowy orzekając oparł się na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

W dniu 6.11.2013r doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego został poszkodowany powód J. M..

Sprawca wypadku ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie (...).

W wyniku powyższego zdarzenia powód doznał urazu nogi i miał założony gips. Powyższe skutkowało koniecznością leczenia i dojazdów do przychodni przyszpitalnej na kontrole i zmianę opatrunków. Powód w tym zakresie korzystał z pomocy teścia, który zawoził go do przychodni samochodem i czekał na niego. Koszt dojazdów wraz z opłatami za parking wyniósł łącznie 265,16 zł. Ponadto w związku z urazem powód zakupił leki w wysokości 66,03 zł a także sporządził kserokopię dokumentacji medycznej na potrzeby postępowania likwidacyjnego u pozwanego, której koszt wyniósł 1 zł.

Powód w lipcu 2014r. zgłosił powyższe roszczenia pozwanemu, który jednak odmówił wypłaty odszkodowania. Następnie w toku niniejszego postępowania, w dniu 6 lipca 2016r., pozwany wypłacił powodowi tytułem odszkodowania kwotę 99,90 zł, na którą składa się kwota 66,03 zł tytułem zwrotu kosztów zakupu leków oraz kwota 33,87 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów.

Przechodząc do rozważań merytorycznych Sąd Rejonowy podniósł, iż analizując zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, Sąd dał wiarę zgromadzonym w sprawie dokumentom, co do przebiegu wypadku komunikacyjnego i jego sprawcy, a także dokumentacji lekarskiej powoda, co do jej istnienia i treści, które nie budzą wątpliwości co do swej prawdziwości oraz wiarygodności. Ponadto sąd uznał za wiarygodne zeznania powoda odnośnie przebiegu jego leczenia oraz poniesionych w związku z tym kosztów. Zdaniem Sądu a quo powód zeznawał w sposób rzeczowy i szczery wskazując w jaki sposób dojeżdżał do przychodni i dlaczego oraz w jaki sposób wyliczył żądane koszty.

W niniejszej sprawie powód domagał się zasądzenia na swoją rzecz odszkodowania w kwocie 332 zł w oparciu o art. 444 § 1 k.c. z którego wynika, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Pozwany nie kwestionował co do zasady swojej odpowiedzialności, opartej na przepisach art. 805 k.c. oraz art. 822 k.c. i 824 ¹ k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. Co więcej pomimo zakwestionowania roszczenia w zakresie zwrotu kosztów leków pozwany w toku niniejszego postępowania w dniu 6 lipca 2016r. wypłacił powodowi żądaną przez niego kwotę 66 zł. Z tych też względów powództwo w tym zakresie ostatecznie podlegało oddaleniu z uwagi na jego spełnienie, o czym sąd orzekł w punkcie II wyroku. Niewątpliwie jednak pozwany opóźnił się w spełnieniu świadczenia dlatego też sąd przyznał powodowi odsetki ustawowe od powyższej kwoty od dnia 1 czerwca 2015r. do dnia zapłaty tj. 6 lipca 2016r.

W odniesieniu do żądania zwrotu kosztów dojazdów sąd zważył, iż ostatecznie pozwany uznał je do kwoty 33,87 zł. W ocenie Sądu przedmiotowe roszczenie zasługiwało jednak na uwzględnienie również w pozostałej części nieuwzględnionej przez pozwanego. Zwrócić bowiem należy uwagę, iż stosownie do art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Chodzi tu zatem m.in. o koszty leczenia w szerokim pojęciu, obejmującym także koszty dojazdów do placówek medycznych, czy też nawet odwiedzin chorego oraz opieki, choćby nawet opieka ta była roztoczona przez osoby bliskie, które nie żądają wynagrodzenia. (Wyrok SN z dnia 7 października 1971 r., II CR 427/71 Wyrok SN z dnia 4 października 1973 r., II CR 365/73). Sąd meriti zważył zatem, iż okoliczność, że w tym wypadku wydatki związane z przewozem powoda do przychodni poniósł teść powoda nie prowadzi do oddalenia powództwa. Jest przecież rzeczą niewątpliwą, że w przeciwnym wypadku powód z uwagi na swój stan zdrowia (noga w gipsie) musiałby skorzystać z taksówki, a koszty tych przejazdów musiałyby być wliczone do kosztów leczenia. Ponadto jak wynika z zeznań powoda byłyby one wyższe od tych żądanych przez powoda. Z tych też względów zdaniem Sądu skorzystanie przez powoda z pomocy teścia, a nie firmy taksówkarskiej było racjonalne i zmierzało do zmniejszenia kosztów. Trudno też kwestionować potrzebę dojazdów powoda do przychodni na kontrole i badania, co wynika również z dokumentacji medycznej. Sąd zważył, iż koszty dojazdów samochodem z natury rzeczy można wycenić jedynie w sposób przybliżony i szacunkowy, co nie oznacza, iż poniesione wydatki nie są realne. Z uwagi, iż ich ścisłe udowodnienie - w myśl reguł procesowych - nie jest możliwe, Sąd I instancji zastosował w tej mierze art. 322 k.p.c. i przyjął metodykę liczenia powoda, ustalając koszty wg stawek wskazanych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów nie będących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.) i liczbę kilometrów wskazaną przez powoda. Skoro zatem powód, dojeżdżał samochodem o pojemności powyżej 900 cm ³, a stawka za kilometr wynosi 0, (...) za jeden kilometr w konsekwencji koszt dojazdów wyniósł łącznie 189,56 zł. Sąd tym samym nie uznał wyliczeń pozwanego za prawidłowe, albowiem użycie pojazdu nie oznacza tylko konieczności poniesienia kosztów paliwa, ale również wiąże się z pewną amortyzacją co uwzględnia w/w rozporządzenie. Nadto przyjęta przez pozwanego średnia wysokość spalania nie uwzględnia rodzaju pojazdu, którym poruszał się powód oraz korków w takim mieście jak W.. Uzasadnione było zdaniem sądu również roszczenie o koszty parkingu w wysokości 75,60 zł. Kwota ta jest zgodna z obowiązującym cennikiem, a nadto powszechnie wiadomo jest, że postój na parkingu przy szpitalu jest odpłatny i nie ma innej możliwości zaparkowania samochodu w tym rejonie.

Sąd Rejonowy zważył także, iż koszt sporządzenia kserokopii lekarskiej w wysokości 1 zł był zasady. Nie ulega bowiem wątpliwości co wynika z zeznań powoda jak i paragonu oraz kopi poświadczonego dokumentu, iż koszt ten został poniesiony przez powoda i co więcej dotyczył dokumentacji medycznej, której żądał pozwany. Ponadto wystawcą paragonu była placówka medyczna.

Mając na uwadze powyższe oraz fakt, iż pozwany wypłacił już powodowi w toku niniejszego procesu kwotę łącznie 99,90 zł Sąd w pkt. I wyroku na podstawie art. 822 k.c. i 824 ¹ k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. oraz art. 481 § 1 i 2 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 232,13 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 czerwca 2015r. do dnia zapłaty, zaś od kwoty 99,90 zł od dnia 1 czerwca 2015r. do dnia 6.07.2016r. Sąd Rejonowy zważył bowiem, iż pozwany w terminie 30 dniowym o jakim mowa w art. 817 § 1 k.c. nie spełnił świadczenia.

W pozostałym zakresie, tj. w jakim pozwany spełnił żądanie w toku niniejszego postępowania powództwo podlegało oddaleniu, o czym sąd orzekł w punkcie II wyroku na podstawie powyższych przepisów.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiódł pozwany, zaskarżając powyższe rozstrzygnięcie w części tj. w zakresie pkt 1., zasądzającego kwotę 232,13 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 1.06.2015r. do dnia zapłaty oraz odsetki ustawowe od kwoty 99,90 zł od dnia 1.06.2015r. do dnia 6.07.2016r. oraz w zakresie pkt III. wyroku, co do rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w zakresie zaskarżonego wyroku. Pozwany zaskarżonemu wyrokowi zarzucił :

1.  błąd w ustaleniach faktycznych, mający istotny wpływ na wynik sprawy, polegający na uznaniu, że koszty dojazdów do placówek medycznych oraz koszty parkowania w kwocie 265,16 zł zostały przez powoda faktycznie poniesione, skutkujący uznaniem, iż powodowi należy się od pozwanego odszkodowanie z tytułu poniesionych kosztów dojazdów oraz kosztów parkowania, mimo iż powód zeznał, że kosztów takich nie poniósł;

2.  naruszenie przepisów postępowania, tj.

a.  naruszenie art. 228 § 1 k.p.c. mające wpływ na wynik sprawy, poprzez uznanie, iż powszechnie wiadomym jest, że postój na parkingu przy szpitalu jest płatny i nie ma innej możliwości zaparkowania samochodu w tym rejonie, skutkujące uznaniem, że roszczenie w zakresie kosztów parkowania jest całości uzasadnione;

b.  naruszenie art. 232 zd. 1 k.p.c. w związku z art. 6 k.c. mające wpływ na wynik sprawy, poprzez bezpodstawne przyjęcie, że powód udowodnił zasadność żądania od pozwanego odszkodowania w kwocie 232,13 zł, w szczególności, iż udowodnił, że korzystał z pomocy teścia, pojemności pojazdu, z którego korzystał, a także jakoby poniósł jakikolwiek koszt związany z parkowaniem pojazdu;

c.  naruszenie przepisu art. 233 § 1 k.p.c. mające wpływ na wynik sprawy, polegające na przekroczeniu przez sąd I instancji granic swobodnej oceny dowodów, wyrażające się w uznaniu, iż roszczenie powoda zostało w całości uzasadnione i udowodnione, mimo iż powód nie przedstawił jakichkolwiek dowodów, prócz przesłuchania w charakterze strony, potwierdzających zasadność roszczenia co do wysokości;

d.  naruszenie art. 322 k.p.c. poprzez uznanie, że wobec braku możliwości ścisłego udowodnienia roszczenia w zakresie kosztów dojazdów i kosztów parkowania jest niemożliwe, zasadne jest uznanie wyliczenia dokonanego przez powoda za prawidłowe, skutkujące przyjęciem jako odpowiedniej rażąco zawyżonej kwoty odszkodowania, jednocześnie nie wyjaśniając, dlaczego nie uznał zasadności wyliczenia dokonanego przez pozwanego;

3.  naruszenie przepisów prawa materialnego, poprzez:

a.  naruszenie art. 361 § 1 i § 2 k.c. polegające na błędnym uznaniu, iż żądane przez powoda kwoty z tytułu dojazdów do placówek medycznych oraz koszty parkowania oraz koszty wykonania dokumentacji medycznej zostały przez powoda poniesione oraz iż pozostają one w całości w bezpośrednim związku przyczynowym ze zdarzeniem z dnia 6.11.2013r., skutkujące uznaniem tegoż roszczenia za uzasadnione;

b.  naruszenie art. 444 § 1 k.c. poprzez uznanie, iż żądane przez powoda hipotetyczne koszty dojazdów oraz koszty parkowania są kosztami wynikłymi z ze zdarzenia z dnia 6.11.2013r., skutkujące uznaniem tegoż roszczenia za uzasadnione.

Wobec tak przedstawionych zarzutów apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania za obie instancje wg norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego okazała się bezzasadna.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy w sposób właściwy rozważył wszystkie dowody oraz okoliczności i na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, nie przekraczając w tej mierze zasady swobodnej oceny dowodów. Sąd I instancji podejmując zaskarżone rozstrzygnięcie nie naruszył także przepisów prawa materialnego i dlatego Sąd Okręgowy akceptuje argumenty przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Na uwzględnienie nie zasługuje zarzut naruszenia art. 233 kpc. Odnosząc się do powyższego zarzutu przypomnieć należy w pierwszej kolejności, że powołany przepis przyznaje sądowi swobodę w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a zarzut naruszenia tego uprawnienia tylko wtedy może być uznany za usprawiedliwiony, jeżeli sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki, z zasadami wiedzy, bądź z doświadczeniem życiowym. Sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału zachodzi zaś jedynie wtedy, gdy powstaje dysharmonia pomiędzy materiałem zgromadzonym w sprawie, a konkluzją, do jakiej dochodzi sąd na jego podstawie. Sprzeczność ta występuje w sytuacji, gdy z treści dowodu wynika co innego niż przyjął sąd, gdy pewnego dowodu nie uwzględniono przy ocenie, gdy sąd przyjął pewne fakty za ustalone, mimo że nie zostały one w ogóle lub niedostatecznie potwierdzone, gdy sąd uznał pewne fakty za nieudowodnione, mimo że były ku temu podstawy oraz, gdy ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego rozumowania, co oznacza, że sąd wyprowadza błędny logicznie wniosek z ustalonych przez siebie okoliczności. Należy przy tym mieć na względzie, iż w granicach swobodnej oceny dowodów sąd zobowiązany jest również do przeprowadzenia selekcji dowodów, tj. dokonania wyboru tych, na których się oparł i ewentualnego odrzucenia innych, którym odmówił wiarygodności. Ponadto, jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10.01.2002 r., II CKN 572/99, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27.09.2002 r., sygn. II CKN 817/00).

W przedmiotowej sprawie okoliczności, mogące uzasadniać naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów nie wystąpiły. Sąd Rejonowy w wyniku prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego, uwzględniającego zasady rozkładu ciężaru dowodu, ustalił wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, które znajdowały odzwierciedlenie w całokształcie zaoferowanego przez strony materiału dowodowego. Dokonanej zaś przez ten Sąd a quo ocenie tak zebranego materiału nie sposób przypisać cech dowolności wynikających z naruszenia zasad logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego. Dlatego też ustalenia Sądu Rejonowego, Sąd Okręgowy przyjął za swoje, czyniąc je podstawą orzekania w postępowaniu apelacyjnym. Zdaniem Sądu Okręgowego, nie można zgodzić się z twierdzeniem strony pozwanej jakoby powód nie wykazał, iż koszty dojazdów do placówek medycznych oraz koszty parkowania w kwocie 265,15 zł zostały przez powoda faktycznie poniesione.

Z zebranego materiału dowodowego, bezsprzecznie wynika, iż powód wykonał łącznie siedem przejazdów do placówki medycznej, samochodem o pojemności silnika powyżej 900 cm ³ prowadzonym przez swojego teścia, pokonując jednorazowo odległość 32,4 km. Na powyższe okoliczności wskazuje przedłożona przez powoda dokumentacja medyczna z Wojewódzkiego Szpitala (...). A., z której wynika, iż powód stawił się w przychodni przyszpitalnej w dniach wskazanych w karcie leczenia pacjenta, co zostało potwierdzone wpisem lekarza dyżurnego (k. 59-61). Mając na uwadze obrażenia, jakich doznał powód na skutek wypadku i konieczność unieruchomienia nogi poprzez założenie gipsu, za uzasadnione oraz zgodne z zasadami doświadczenia życiowego uznać należy jego twierdzenia, iż za każdym razem do przychodni odwoził go teść. Unieruchomienie nogi z oczywistych względów uniemożliwiało samodzielny przejazd powoda do lekarza. Należy również mieć na względzie, iż powód poruszał się o kulach i wymagał pomocy przy chodzeniu.

Nie budzą również wątpliwości poniesione przez powoda i jego teścia opłaty parkingowe związane z koniecznością pozostawienia auta przed placówką medyczną, których wysokość wynika z przedstawionej przez powoda taryfy opłat za parkowanie pojazdów samochodowych w (...) w W. ogłoszona w Biuletynie Informacji Publicznej (...) W.. Złożona przez powoda do akt sprawy dokumentacja fotograficzna pozwala na stwierdzenie, iż przed budynkiem przychodni posadowiony jest parkometr, a znajdujące się przed placówkami medycznymi płatne strefy parkowania są powszechnie stosowanym rozwiązaniem. Wskazania przy tym wymaga, iż z uwagi na kłopoty powoda z poruszaniem się, logicznym jest, iż starano się parkować samochód jak najbliżej zakładu opieki zdrowotnej. Zasadnie Sąd I instancji uznał również, iż czas każdorazowego pobytu powoda w placówce medycznej nie odbiega od przeciętnego okresu 2-3 godzin oczekiwania na przyjęcie w przychodni przyszpitalnej, co potwierdzają zasady doświadczenia życiowego. Żądanie powoda w zakresie zwrotu kosztu skserowania dokumentacji medycznej również w ocenie Sądu Okręgowego zostało udowodnione poprzez przedłożenie rachunku fiskalnego.

Oprócz przedłożonych przez powoda dokumentów na potwierdzenie wskazywanych przez niego okoliczności będących podstawą zgłoszonego roszczenia, nie bez znaczenia pozostaje również fakt, iż twierdzenia powoda zawarte zarówno w składanych przez niego pismach procesowych jak i złożonych zeznaniach pozostawały spójne i logiczne od początku postępowania. Ponadto są one zgodne z treścią pism powoda kierowanych do pozwanej przed wszczęciem procesu (k.11,23). Zasadne zdaniem Sądu Okręgowego pozostaje również stanowisko powoda, iż nieracjonalnym byłoby korzystanie z usług korporacji taksówkowej z uwagi na wygenerowanie o wiele większych kosztów przejazdów z miejsca zamieszkania powoda do placówki medycznej.

Sąd Okręgowy podzielił także stanowisko Sądu I instancji, iż ustalając wysokość szkody, mógł on kierować się dyspozycją art. 322 k.p.c., prawidłowo posiłkując się stawką wskazaną przez powoda na podstawie rozporządzenia z dnia 25 marca 2002r. W ocenie Sądu Okręgowego ścisłe udowodnienie wysokości szkody w powyższej części jest nader utrudnione, albowiem oczywistym jest, że nawet gdyby powód przedstawił paragony na zakup paliwa, to przecież zatankowane paliwo mogło zostać zużyte nie wyłącznie na dojazdy do placówki medycznej.

Mając na względzie powyższe rozważania, zarzuty strony pozwanej dotyczące błędnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego związany z naruszeniem art. 228 § 1 kpc, 232 kpc w zw. z art. 6 kc, 233 § 1 kpc oraz 322 kpc uznać należało za bezzasadny, zaś wyrażone poglądy jedynie za nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji.

Przechodząc w następnej kolejności do zarzutów naruszenia prawa materialnego, Sąd Okręgowy zważył, iż odszkodowanie przewidziane w art. 444 § 1 k.c. obejmuje wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne i celowe. Przykładowo można wymienić wydatki związane z przewozem chorego do szpitala i na zabiegi, a także z koniecznością specjalnej opieki i pielęgnacji, w tym kosztów opieki i pomocy ze strony osób trzecich, również członków rodziny. Osoba, która została poszkodowana na skutek wypadku ma prawo domagać się w ramach naprawienia szkody pokrycia wszystkich niezbędnych i celowych wydatków wynikających z tego zdarzenia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 3 lipca 2014 r., sygn. akt VI ACa 251/14, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 czerwca 2014 r., sygn. akt I ACa 44/14). Do grupy wydatków celowych i koniecznych, pozostających w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia zaliczyć należy w szczególności koszty leczenia, nabycia protez i innych specjalistycznych aparatów i urządzeń, utracone zarobki, koszty wywołane koniecznością dostosowania mieszkania do potrzeb spowodowanych kalectwem powypadkowym, koszty związane z odwiedzinami chorego w szpitalu, czy wynikające z konieczności specjalnej opieki i pielęgnacji nad chorym, koszty zabiegów rehabilitacyjnych (por. Z. Masłowski (w:) Kodeks..., s. 1096; M. Nesterowicz (w:) Kodeks..., s. 425, 426; A. Cisek (w:) Kodeks..., s. 791; M. Safjan (w:) Kodeks..., s. 1423). Zarówno w orzecznictwie, jak i doktrynie zgodnie przyjmuje się, iż w skład kosztów wynikających z art. 444 § 1 kc wchodzą nie tylko koszty leczenia w ścisłym tego słowa znaczeniu, lecz także wydatki związane np. z odwiedzinami chorego przez osoby bliskie w szpitalu (por. orz. Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1971r., II CR 427/71, orz. Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 lutego 2016r., I ACa 939/15).

W przypadku kosztów opieki należy stwierdzić, że prawo poszkodowanego do uzyskania ich zwrotu nie jest uzależnione od wykazania, iż poszkodowany efektywnie wydał odpowiednie kwoty w tym zakresie. W sytuacji bowiem gdy poszkodowany (tak jak powód w niniejszej sprawie) wymaga opieki drugiej osoby, opieka ta za każdym razem (bez względu na to, czy sprawowana przez profesjonalistę, czy przez członka najbliższej rodziny) ma wymiar ekonomiczny. Tym samym skoro źródłem potrzeby sprawowania nad poszkodowanym opieki w zakresie ustalonym przez Sąd jest uszczerbek na zdrowiu będący następstwem wypadku, za który odpowiedzialność ponosi pozwany, to pozwany – jako że jest zobowiązany do ponoszenia wszelkich kosztów wynikających z pogorszenia stanu zdrowia powoda, realnie uzasadnionych i pozostających w adekwatnym związku przyczynowym z doznanym wypadkiem – ponosi odpowiedzialność również za możliwe do ustalenia koszty pomocy lub opieki świadczonej przez osoby najbliższe. Skoro zatem poszkodowany może żądać zwrotu kosztów odwiedzin przez bliskich w szpitalu lub kosztów opieki sprawowanej nad nim przez osoby trzecie, to tym bardziej może żądać zwrotu faktycznie poniesionych przez te osoby wydatków, związanych z udzielaniem mu pomocy lub sprawowaniem nad nim opieki (argumentum a maiore ad minus ).

W niniejszej sprawie działania teścia powoda pozostawały w ścisłym związku przyczynowo – skutkowym ze zdarzeniem z dnia 6 listopada 2013r. Skoro zatem były to czynności związane ze zdarzeniem rodzącym odpowiedzialność odszkodowawczą i niosące za sobą koszty, to ich wartość winna być wliczana do kosztów naprawienia szkody przewidzianych przepisem art. 444 § 1 k.c., przez co legitymowanym czynnie w zakresie żądania zwrotu tych kosztów jest poszkodowany. Za wspomnianym stanowiskiem dodatkowo przemawia jednolicie przyjęty w orzecznictwie i doktrynie pogląd, że żądanie pokrycia wszelkich szkód na osobie oraz zwrotu poniesionych w tym kosztów przysługuje tylko poszkodowanemu jako podmiotowi wyłącznie w tym zakresie czynnie legitymowanemu. Osoba trzecia nawet jeśliby koszty te wyłożyła, nie posiada legitymacji czynnej do występowania z roszczeniem o zwrot tych kosztów (por. np. wyr. SN z 11.8.1972 r. I CR 246/72). Uznanie zatem, iż poszkodowany nie może domagać się zwrotu kosztów, których nie poniósł, prowadziłoby do sytuacji, w której nie istniałyby możliwości ich odzyskania, którą to okoliczność należy wykluczyć. W kontekście powyższego stwierdzić należy, iż prawo żądania zwrotu wspomnianych kosztów jest niezależne od wykazania, iż to poszkodowany efektywnie wydał odpowiednie kwoty na koszty transportu, bowiem za każdym razem ciężar ekonomiczny tej czynności de facto ponosiła osoba sprawująca w danej chwili opiekę nad powodem. Innymi słowy to nie zawsze są koszty poniesione przez poszkodowanego, ale mogą to być koszty osoby opiekuna – w niniejszej sprawie teścia i dlatego podlegają zwrotowi, a ponieważ są następstwem wypadku rodzącego odpowiedzialność odszkodowawczą – jako koszty podlegające zwrotowi w myśl przepisu art. 444 § 1 k.c. – legitymowanym do żądania ich zwrotu jest poszkodowany w tym wypadku.

Jedynie na marginesie wskazania wymaga na brak konsekwencji pozwanego odnośnie zawartych w apelacji zarzutów, jeżeli weźmie się pod uwagę, iż pozwany wypłacił powodowi kwotę 33,87 zł tytułem zwrotu części koszów dojazdów do placówek medycznych, uznając tym samym de facto swoją odpowiedzialność, w tym zakresie.

Z tych też względów Sąd Okręgowy uznał, iż również zarzuty strony pozwanej dotyczące naruszenia prawa materialnego tj. art. 361 § 1 i 2 kc oraz 444 § 1 kc nie zasługują na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy, na mocy art. 386 § 1 k.p.c. w punkcie 1 wyroku dokonał zmiany punktu 1 zaskarżonego wyroku o tyle, iż w miejsce kwoty 232 zł 13 gr. zasądził kwotę 232 zł 10 gr. Przedmiotowa zmiana wynikała jedynie z faktu, iż w toku postępowania przed Sądem I instancji pozwany wypłacił powodowi odszkodowania w łącznej kwocie 99,90 zł z tytułu poniesionych kosztów zakupu leków i częściowo tytułem kosztów dojazdu. Powód domagał się zaś zapłaty kwoty 332 zł, dlatego też po odjęciu kwoty wypłaconej już przez pozwanego należało zmienić zaskarżony wyrok w punkcie 1 we wskazany powyżej sposób (332 zł – 99,90 zł = 232,10 zł).

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego w pozostałym zakresie jako bezzasadną na mocy art. 385 k.p.c.

del. SSR Adam Miler SSO Krzysztof Gajewski SSO Elżbieta Płażyńska