Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gdańsku

UZASADNIENIE

Ministerstwo Sprawiedliwości Wydział Międzynarodowych Postępowań Rodzinnych działający jako organ centralny wyznaczony w myśl art. 6 Konwencji dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, sporządzonej w Hadze dnia 25 .10.1980 roku przesłał w dniu 03 października 2023 roku otrzymany za pośrednictwem brytyjskiego organu centralnego wniosek M. A. (1) sporządzony w trybie Konwencji o powrót małoletniej V. A. do miejsca stałego pobytu w Wielkiej Brytanii, podając, iż obecne małoletnia przebywa z matką A. A. (2) we W. przy ul. (...).

(wniosek k. 3)

W odpowiedzi na wniosek z dnia 6 grudnia 2023 roku uczestniczka A. A. (2) działając przez profesjonalnego pełnomocnika wniosła o jego oddalenie.

(odpowiedź na wniosek k. 149)

W dniu 25 marca 2024 roku pełnomocnik wnioskodawcy M. A. (1) dokonał modyfikacji roszczenia głównego cofając dotychczasowe żądanie i wnosząc o ustalenie jego prawa do opieki i odwiedzin nad małoletnią córką zgodnie z treścią art. 1 litera b) Konwencji dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, sporządzonej w Hadze w dniu 25 października 1980 roku. Tym samym wnioskodawca żądał uregulowania kontaktów z małoletnią V. poza miejscem zamieszkania małoletniej i bez obecności matki:

a.  w kwietniu i maju 2024 roku w każdą ostatnią niedzielę miesiąca od godziny 13:00 do godziny 17.00, przy czym wnioskodawca każdorazowa odbierze córkę z jej miejsce zamieszkania w celu wykonania kontaktów i odwiezie ją do jej miejsca zamieszkania po zakończonym spotkaniu z dzieckiem,

b.  od czerwca 2024 roku w każdy ostatni pełny weekend miesiąca tj. sobotę i niedzielę od godziny 10:00 w sobotę do godziny 18:00 w niedzielę, przy czym wnioskodawca każdorazowa odbierze córkę z jej miejsce zamieszkania w celu wykonania kontaktów i odwiezie ją do jej miejsca zamieszkania po zakończonym spotkaniu z dzieckiem

c.  wakacje letnie w sierpniu od dnia 16 sierpnia od godziny 10:00 do dnia 30 sierpnia do godziny 18:00, przy czym wnioskodawca każdorazowa odbierze córkę z jej miejsce zamieszkania w celu wykonania kontaktów i odwiezie ją do jej miejsca zamieszkania po zakończonym spotkaniu z dzieckiem,

d.  w ferie zimowe w każdy drugi tydzień ferii zimowych poczynając od poniedziałku od godziny 10:00 do niedzieli do godziny 18:00, przy czym wnioskodawca każdorazowa odbierze córkę z jej miejsce zamieszkania w celu wykonania kontaktów i odwiezie ją do jej miejsca zamieszkania po zakończonym spotkaniu z dzieckiem,

e.  w święta Bożego Narodzenia w latach parzystych od dnia 24 grudnia od godziny 15:00 do dnia 26 grudnia do godziny 18:00,

f.  w święta Wielkiej Nocy w latach nieparzystych od Soboty Wielkanocnej od godziny 10:00 do Poniedziałku Wielkanocnego do godziny 18:00.

W osnowie wniosku wnioskodawca podniósł treść opinii biegłych specjalistów podkreślających zasadność zapewnienia małoletniej kontaktów z ojcem. W ocenie wnioskodawcy kontakty te winny odbywać się stopniowo, aby zapewnić małoletniej stabilizację i na nowo zbudować między nią a ojcem relacje rodzic-dziecko. Niepokojąca dotychczas postawa matki dziewczynki budzi obawy o negatywny wpływ na dobro małoletniej. Wnioskodawca wskazał, że skrajnie negatywny stosunek uczestniczki do byłego partnera w sposób bezpośredni przekłada się na postrzeganie wnioskodawcy przez córkę. Małoletnia uzależnia bowiem swoje decyzje ściśle od decyzji uczestniczki. Z uwagi na powyższe zasadnym byłoby uregulowanie kontaktów ojca z dzieckiem bez obecności matki i poza miejscem zamieszkania dziecka celem oderwania córki od dominacji matki i umożliwienia jej satysfakcjonujących kontaktów z ojcem.

(pismo procesowe k. 222)

Na rozprawie przeprowadzonej w dniu 27 marca 2024 roku wnioskodawca podtrzymał swoje żądanie. Uczestniczka (...) działając przez profesjonalnego pełnomocnika wyraziła zgodę na widzenia ojca z dzieckiem jeden raz w miesiącu, wskazując jednocześnie, że forma i częstotliwość proponowanych przez stronę przeciwną kontaktów jest niezgodna z dobrem małoletniej. Przedstawiciel Prokuratury Okręgowej w Gdańsku przychylił się do stanowiska wnioskodawcy.

(protokół rozprawy k. 232 – zapis protokołu rozprawy k. 234)

Sąd ustalił i zważył, co następuje

Małoletnia V. A. ma 7 lat, do dnia 17 lipca 2023 roku zamieszkiwała na terenie Wielkiej Brytanii. Obecnie mieszka wspólnie z matką we W. i uczęszcza do pierwszej klasy szkoły podstawowej.

(dowód: wywiad środowiskowy k. 145)

W dniu 7 lipca 2023 roku uczestniczka wspólnie z małoletnią córką stron opuściła terytorium Wielkiej Brytanii, aby osiedlić się na stałe w Polsce. Opuszczenie przez małoletnią dotychczasowego miejsca zamieszkania stanowiło kwestię sporną między rodzicami dziewczynki, bowiem wyjazd ten odbył się bez wiedzy i zgody wnioskodawcy.

(dowód: wniosek k. 3, wysłuchanie wnioskodawcy k. 161 – zapis protokołu rozprawy k. 162, zeznanie uczestniczki k. 176 – zapis protokołu rozprawy k. 179)

Zasadniczym celem Konwencji haskiej, zgodnie z treścią preambuły, jest ochrona dzieci przed szkodliwymi skutkami wynikającymi z bezprawnego uprowadzenia lub zatrzymania. Stosownie do art. 1 Konwencji haskiej, jest on realizowany przez zapewnienie poszanowania praw do opieki i kontaktów z dzieckiem przyznanych prawem jednego z umawiających się państw oraz zapewnienie niezwłocznego powrotu dzieci uprowadzonych lub zatrzymanych w jednym z umawiających się państw w sposób bezprawny, to jest z naruszeniem prawa do opieki przysługującego rodzicom lub rodzicowi dziecka albo innej osobie, zgodnie z prawem państwa, w którym dziecko miało stały (zwykły) pobyt ( habitual residence, résidence habituelle) bezpośrednio przed uprowadzeniem lub zatrzymaniem (art. 3 Konwencji haskiej). Przystępując do Konwencji haskiej Rzeczpospolita Polska cel ten zaakceptowała i zobowiązała się do podejmowania wszelkich stosownych środków koniecznych do jego realizacji (art. 2 Konwencji haskiej).

Sąd Najwyższy stwierdza jednoznacznie, że postanowienia Konwencji haskiej oraz rozporządzenia nr 2201/2003 stanowią część krajowego porządku prawnego i są stosowane w Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio, a przy ich wykładni i stosowaniu uwzględnia się także wiążącą Polskę Konwencję o prawach dziecka, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r.51 Wynikającym z preambuły celem Konwencji haskiej jest ochrona dziecka przed szkodliwymi skutkami wynikającymi z bezprawnego uprowadzenia lub zatrzymania, a przedmiotem tej Konwencji określonym w art. 1 jest zapewnienie niezwłocznego powrotu dzieci bezprawnie uprowadzonych lub zatrzymanych w jednym z umawiających się Państw oraz zapewnienie wzajemnego poszanowania praw do opieki i odwiedzin.

W tym miejscu wskazać należy, że wydane na podstawie wyżej wskazanych przepisów orzeczenie dotyczące wydania dziecka ma doprowadzić do przywrócenia stanu sprzed uprowadzenia lub zatrzymania, nie rozstrzyga natomiast o prawie do opieki. W kontekście okoliczności przedmiotowej sprawy wnioskodawca zdecydował się ostatecznie na cofnięcie wniosku o wydanie i powrót małoletniej V. do miejsca jej dotychczasowego pobytu w Wielkiej Brytanii. Cofnięcie wniosku Sąd uznał za skuteczne, wskutek czego zdecydował się umorzyć postępowanie w sprawie wywołane pierwotnie skonstruowanym żądaniem wnioskodawcy. Jednocześnie Sąd obowiązany był do weryfikacji wniosku o uregulowanie kontaktów wnioskodawcy z małoletnią V. i w wyniku podjętej analizy uznał, iż nie jest on właściwy do rozpoznania sprawy i ostatecznie zdecydował się przekazać wniosek wnioskodawcy do rozpoznania innemu właściwemu z punktu widzenia przepisów Sądowi.

Zgodnie bowiem z art. 569 ¹ § 1 ¹ kpc w przypadku określonym w art. 1106 ³ § 2, jeżeli w toku postępowania w sprawach o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką prowadzonych na podstawie konwencji haskiej z 1980 r., mającej miejsce zwykłego pobytu w państwie członkowskim Unii Europejskiej stosującym rozporządzenie Rady (UE) 2019/1111 z dnia 25 czerwca 2019 r. w sprawie jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich i w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej oraz w sprawie uprowadzenia dziecka za granicę (wersja przekształcona) (Dz.Urz. UE L 178 z 02.07.2019, str. 1), zwane dalej "rozporządzeniem nr 2019/1111", uczestnicy postępowania osiągnęli porozumienie co do powrotu albo odstąpienia od powrotu tej osoby do państwa, w którym bezpośrednio przed naruszeniem prawa wynikającego z władzy rodzicielskiej lub opieki miała ona miejsce zwykłego pobytu, a także co do wykonywania władzy rodzicielskiej lub sprawowania opieki nad tą osobą, utrzymywania z nią kontaktów lub alimentów na jej rzecz, sąd, o którym mowa w § 1, jest właściwy również w sprawach dotyczących tej osoby w przedmiocie władzy rodzicielskiej lub opieki, a także kontaktów lub alimentów. Art. 569 ¹§ 1 ² kpc wprost wskazuje , iż porozumienie, o którym mowa w § 1 ¹ , jest zawierane na piśmie lub ustnie do protokołu i opatrywane datą oraz podpisem uczestników postępowania.

W niniejszym postepowaniu takiego porozumienia strony nie zawarły i nie doszły do porozumienia w kwestii uregulowania kontaktów wnioskodawcy z małoletnią córka stron.

Zatem wydanie rozstrzygnięcia w materii formy i częstotliwości kontaktów rodzica z dzieckiem podlega właściwości Sądu Rejonowego. W związku z powyższym Sąd zdecydował o przekazaniu sprawy Sądowi Rejonowemu we Włocławku właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka zgodnie z art. 569§1kpc.

Mając na uwadze powyższe Sąd postanowił jak w sentencjach obu postanowień.

SSO Magdalena Wcisło-Szczygieł

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w kontrolce uzasadnień

2.  odpis orzeczenia wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron, Prok. Okr w Gdańsku bez pouczenia – portal.

SSO Magdalena Wcisło-Szczygieł