Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

II Ns 8/23 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Gdańsku z 2023-06-13

Sygn. akt IINs 8/23

UZASADNIENIE

Wnioskodawca K. K. (1) wystąpił z wnioskiem o nakazanie powrotu małoletniej A. K. urodzonej (...) do Wielkiej Brytanii na podstawie Konwencji o cywilnych aspektach uprowadzenia dziecka za granicę.

W uzasadnieniu swego żądania wnioskodawca wskazał, iż 23 maja 2022 r. A. C. (1) (była partnerka wnioskodawcy) w towarzystwie swojej matki M. L. (1) wyjechała z Wielkiej Brytanii razem ze swoją i wnioskodawcy córką A. K. na okres 3 miesięcy na wakacje. Wnioskodawca pomógł przewieźć dziecko do Polski a następnego dnia powrócił do Wielkiej Brytanii. Pod koniec lipca 2022 r. A. C. (1) poinformowała wnioskodawcę, że zostaje z dzieckiem w Polsce na stałe, pomimo obietnicy danej wnioskodawcy przed wyjściem z domu, że jest to wyjazd tylko na trzy miesiące. W dalszej części uzasadnienia wniosku wnioskodawca wskazał, że matka dziecka wystąpiła do polskiego sądu z wnioskiem o pozostanie córki w Polsce a także wystąpiła z żądaniem alimentów. Wnioskodawca stara się widywać z córką podczas swoich wizyt w Polsce, jednakże jego widzenia z dzieckiem są limitowane przez matkę, która przetrzymuje również paszport dziecka. Czasami, żeby zobaczyć się z córką wnioskodawca korzysta z interwencji polskiej policji.

Uczestniczka postępowania A. C. (1) wniosła o oddalenie wniosku, powołując się na okoliczność, iż małoletnia urodziła się w Polsce. Wnioskodawca i uczestniczka postępowania razem z dzieckiem zamierzali na stałe osiedlić się w Polsce i dlatego zakupili działkę budowlaną, na której zamierzali wybudować dom, dokonali zakupu samochodu przystosowanego do ruchu lewostronnego. Zamierzali również odkupić od rodziny część domu, w której mogliby zamieszkać na czas budowy swojego domu. Po urodzeniu dziecka wyjechali do Wielkiej Brytanii w grudniu 2021 r. w celu zakończenia swoich spraw i przeniesienia się na stałe do Polski. Wówczas uczestniczka postępowania zaczęła zauważać negatywne zachowania wnioskodawcy wobec niej i małoletniej – wnioskodawca przez cały czas był roszczeniowy, agresywny i despotyczny w stosunku do uczestniczki i małoletniej. Wobec A. C. (1) padały ze strony wnioskodawcy wyzwiska, w mieszkaniu zamontował on kamery aby śledzić wszystkie czynności wykonywane przez uczestniczkę. Relacje pomiędzy stronami zaczęły się coraz bardziej pogarszać. Wnioskodawca z jednej strony wyrzucał uczestniczkę z domu a z drugiej nie pozwalał jej na powrót do Polski. Ostatecznie uczestniczka postepowania razem z córką i w towarzystwie swojej matki wyjechała do Polski z zamiarem stałego pobytu. Wnioskodawca zdaniem uczestniczki wiedział o tym i akceptował tę decyzję, czego wyrazem są sms-y kierowane do uczestniczki, z których wynika, że skoro dziecko urodziło się w Polsce, uczestniczka mieszka w Polsce więc od września 2021 r. należy jej się świadczenie 500+. Ponadto w dniu 14 lipca 2022 r. uczestniczka otrzymała list o polskiego pełnomocnika wnioskodawcy dotyczący poczynienia ustaleń odnośnie kontaktów wnioskodawcy z dzieckiem oraz alimentów. Obecnie w Polsce toczy się postępowanie w sprawie z wniosku A. C. (1) o ustalenie miejsca pobytu połączone ze sprawą o ustalenie kontaktów z dzieckiem a także sprawa z powództwa małoletniej A. K. reprezentowanej przez matkę A. C. (1) przeciwko K. K. (1) o alimenty, gdzie w żadnej z tych spraw K. K. (1) będąc reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, nie podniósł zarzutu ,że dziecko zostało bezprawnie wywiezione z Wielkiej Brytanii.

Prokurator domagał się oddalenia wniosku.

Ostatecznie na posiedzeniu w dniu 23 maja 2023 r., na którym nastąpiło zamknięcie rozprawy strony oraz Prokurator podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Małoletnia A. K. urodzona (...) w S. jest dzieckiem pochodzącym ze związku nieformalnego K. K. (1) i A. C. (1).

(dowód: odpis skrócony aktu urodzenia k. 26-27)

Rodzice małoletniej A. poznali się i pozostawali w związku nieformalnym od 2002-2004 r. Potem ich drogi się rozeszły, nie mieli ze sobą kontaktu do 2020 roku, kiedy to ponownie się ze sobą związali. Mieszkali już wówczas na terenie Wielkiej Brytanii - wnioskodawca od 2007 r. zaś uczestniczka postępowania od ok. 20 lat. Kiedy strony ponownie się ze sobą związały zaczęły mieć wspólne plany dotyczące zakupu nieruchomości w Polsce. W tym celu wnioskodawca zakupił działkę budowlaną w celu budowy domu, w którym strony mogłyby zamieszkać po osiedleniu się w Polsce. Zakupił również samochód dostosowany do ruchu lewostronnego. Strony dopuszczały również możliwość posiadania dziecka i w czasie gdy uczestniczka postępowania była w ciąży, wnioskodawca i uczestniczka razem przyjechali do Polski. Było to w 2021 r. Uczestniczka zamierzała powrócić do Wielkiej Brytanii, żeby urodzić tam dziecko, ale ostatecznie do tego nie doszło i dziecko urodziło się w Polsce w dniu 15 września 2021 r. Ostatnie tygodnie przed porodem wnioskodawca przebywał razem z uczestniczką postępowania w Polsce. Po urodzeniu (...) przebywała z dzieckiem w Polsce aż do dnia 4 grudnia 2021 roku kiedy to rodzice i dziecko powrócili do Wielkiej Brytanii. Wówczas relacje stron zaczęły się pogarszać dochodziło między nimi do konfliktów. Uczestniczka postępowania jeszcze w okresie ciąży miała złe samopoczucie, zdiagnozowano u niej zaburzenia psychiczne i choroby układu nerwowego wikłające ciążę, poród i połóg. Miała miejsce jedna interwencja policji, którą wezwał wnioskodawca w związku z zachowaniem uczestniczki postępowania. W okresie od 4 grudnia 2021 do 23 maja 2022 r. małoletnia korzystała z ubezpieczenia zdrowotnego w Wielkiej Brytanii. Odbyła się jedna wizyta u lekarza. Rodzice nie pobierali na córkę child benefit.

(dowód: zeznania wnioskodawcy k. 201 verte - 203 zeznania uczestniczki postępowania k. 203-205 verte, kopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego k. 28, passenger locator form, (...) wraz z tłumaczeniem k. 287-294, potwierdzenie interwencji policji wraz z tłumaczeniem k. 111,112, informacja o wizycie u pediatry wraz z tłumaczeniem k. 295 297, 322, zeznanie podatkowe wraz z tłumaczeniem 259-291, 314-321, a w pozostałym zakresie okoliczności bezsporne)

Uczestniczka postępowania ostatecznie wyjechała razem z dzieckiem i w asyście swojej matki M. L. (1) do Polski. Miało to miejsce w dniu 23 maja 2022 r. W dniu wyjazdu wnioskodawca zażądał od niej podpisania oświadczenia, że wyjazd do Polski ma charakter czasowy i powrót nastąpi w terminie do 23 września 2022 r.

(dowód: zeznania wnioskodawcy k. 201 verte - 203 zeznania uczestniczki postępowania k. 203-205 verte, oświadczenie k. 298)

W dniu 11 lipca 2022 r. wpłynął do Sądu Rejonowego w Starogardzie Gdańskim wniosek A. C. (1) opatrzony datą 11 lipca 2022 r. o ustalenie miejsca pobytu małoletniej A. przy matce.

(dowód: wniosek k. 3 akt IIINsm 548/22)

W dniu 20 września 2022 r. wpłynął wniosek A. C. (1) opatrzony datą 18 września 2022 ro uregulowanie kontaktów K. K. (1) z dzieckiem.

(dowód: wniosek k. 44 akt IIINsm 548/22)

Obie sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania i w dniu 20 lutego 2023 r. . wpłynęła odpowiedz na wniosek o uregulowanie kontaktów sporządzona przez zawodowego pełnomocnika K. K. (1), w której wnioskodawca wdał się w spór, nie został podniesiony zarzut braku jurysdykcji wynikającej z faktu bezprawnego uprowadzenia dziecka do Polski.

(dowód: odpowiedź na wniosek k. 101-104 IIINsm 548/22)

W dniu 15 lipca 2022 r. wpłynął do Sądu Rejonowego w Starogardzie Gdańskim pozew o alimenty na rzecz małoletniej A. opatrzony datą 13 lipca 2022 r. K. K. (1) nie zakwestionował jurysdykcji, złożył poprzez swojego pełnomocnika pismo zawierające wnioski dowodowe.

( dowód: pozew k. 3-5, pismo – wniosek dowodowy k. 79-82 akt IIIRC 249/22)

W dniu 14 lipca 2022 r. pełnomocnik K. K. (1) skierował do uczestniczki postepowania pismo dotyczące ustalenia kwestii związanych z wykonywaniem obowiązków rodzicielskich przez każdego z rodziców oraz propozycję uregulowania kontaktów wnioskodawcy z małoletnią.

(dowód: pismo pełnomocnika wnioskodawcy k. 190)

Po przyjeździe uczestniczki postępowania wraz z córką do Polski wnioskodawca utrzymywał systematyczny kontakt z córką poprzez osobiste spotkania, które odbywały się w Polsce co tydzień lub co dwa tygodnie w weekendy.

Podczas jednego z weekendów wnioskodawca zabrał córkę do swoich rodziców do J. nie informując o tym uczestniczki postepowania, co skutkowało złożeniem przez uczestniczkę postępowania do Sądu Rejonowego w Starogardzie Gdańskim wniosku o przymusowe odebranie dziecka. W postepowaniu tym zapadło postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia poprzez zakaz wyjazdu małoletniej A. K. poza granice Rzeczypospolitej Polskiej. Od tego postanowienia wywiódł zażalenie pełnomocnik K. K. (1) powołując się na fakt, iż matka dziecka bezprawnie zatrzymała dziecko na terytorium Polski, nie wracając do państwa miejsca stałego pobytu dziecka to jest do Wielkiej Brytanii. Zażalenie opatrzone jest datą 26 września 2022 r. i z tą samą datą zostało nadane u operatora pocztowego. Następnie zażalenie pełnomocnik K. K. (1) cofnął i postępowanie zażaleniowe zostało umorzone postanowieniem Sądu Rejonowego w Starogardzie Gdańskim z dnia 23 stycznia 2023 r.

dowód: zeznania wnioskodawcy k. 201 verte - 203 zeznania uczestniczki postępowania k. 203-205 verte

oraz z akt IINsm 724/22 wniosek k. 2-6, z akt IIINsm 614/22 wniosek k. 3-4, zażalenie k. 62-62)

Jednocześnie przez cały okres pobytu A. C. (1) wraz z córką w Polsce strony prowadziły pomiędzy sobą korespondencję sms dotyczącą ustalania terminów spotkań wnioskodawcy z córką w Polsce, przekazywania przez uczestniczkę zdjęć córki, informacji o dziecku. Wnioskodawca poinformował również uczestniczkę postepowania o spakowaniu jej rzeczy. W korespondencji tej również wnioskodawca zaproponował dwa scenariusze dotyczące rozwiązania sporu: w pierwszym wnioskodawca, że nie będzie robił uczestniczce problemów z pozostawieniem dziecka w Polsce pod warunkiem, że będzie miał nieograniczone prawo do kontaktów dzieckiem i uczestniczka postepowania będzie go informować o wszystkich sprawach dotyczących dziecka np. o każdej wizycie u lekarza, w przeciwnym wypadku w drugim scenariuszu wnioskodawca doprowadzi powrotu dziecka na terytorium Wielkiej Brytanii już na początku września 2022 r. powołując się na oświadczenie podpisane przez uczestniczkę postępowania bezpośrednio przed wyjazdem do Polski.

(dowód: zeznania wnioskodawcy k. 201 verte - 203 zeznania uczestniczki postępowania k. 203-205 verte wydruk korespondencji sms k.127-189, 299-300)

Obecnie małoletnia A. zamieszkuje wraz z matką w domu jednorodzinnym należącym do babci macierzystej dziecka. Dziecko dzieli pokój z matką, posiada w nim własne miejsce do spania. U dziecka zdiagnozowano opóźnienie etapów rozwoju fizjologicznego, zaburzenie rozwoju mowy i języka. Dziewczynka rozpoczęła terapię logopedyczną. korzysta z pomocy psychologicznej. Dziecko jest leczone w Polsce od urodzenia.

(dowód: wywiad środowiskowy k. 82-83, informacja z karty indywidualnej k. 113, zaświadczenie lekarskie, k114, wstępna ocena przetwarzania sensorycznego k. 115-116, notatka po konsultacji psychologicznej k. 117, opinia logopedyczna k. 118, skierowanie k. 119,121,122, informacja dla lekarza k. 120, 123124,125))

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w toku niniejszego postępowania. Prawdziwość i autentyczność przedstawionych przez strony dokumentów nie budziła wątpliwości. Nie były one też kwestionowane przez strony.

Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków M. L. (1), R. C., D. B., A. C. (3), D. B. i M. L. (2) albowiem świadkowie ci zostali powołani na okoliczności, które zostały wykazane przez strony za pomocą dokumentów oraz zeznaniami stron. Ponadto kwestia zakupu działki w Polsce, zakupu samochodu przystosowanego do ruchu lewostronnego, plany odkupienia części domu w celu zamieszkania w nim na czas budowy pozostają bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Sąd nie uwzględnił również wniosku o przesłuchanie świadka A. B. na okoliczność przebiegu spotkania wnioskodawcy i uczestniczki w dniu 21 kwietnia 2023 r. bowiem ta okoliczność pozostaje bez znaczenia w niniejszej sprawie.

Sąd oddalił również wniosek o przesłuchanie świadków powołanych przez wnioskodawcę to jest J. D., E. L., K. K. (2) i J. C., albowiem okoliczności, na które mieli zeznawać ci świadkowie zostały wykazane poprzez zeznania stron oraz za pomocą przedłożonych dokumentów.

Sąd odstąpił od wysłuchania małoletniej A. K. ze względu na wiek dziecka i związany z tym stopień rozwoju dziecka.

Analizując natomiast zeznania wnioskodawczyni i uczestnika, Sąd oparł się na nich w takim zakresie w jakim korespondowały one ze sobą i wzajemnie się uzupełniały. Dotyczy to zwłaszcza przebiegu pożycia stron w czasie wspólnego zamieszkiwania w Wielkiej Brytanii jak również okoliczności związanych z przyjazdem do Polski w 2022 r. Podkreślić należy, iż zeznania stron pozostawały spójne i wzajemnie się uzupełniały co do podstawowych faktów związanych z pobytem dziecka w Wielkiej Brytanii a następnie przyjazdem do Polski i wydarzeniami jakie miały miejsce po przyjeździe do Polski. Zeznania te różniły się jedynie co do zamiaru stałego osiedlenia się stron w Polsce w bliżej nieokreślonej przyszłości, ale okoliczność ta pozostaje bez znaczenia w realiach niniejszej sprawy. Sąd nie dal natomiast wiary zeznaniom uczestniczki postępowania, iż realizując wspólny zamiar stron co do osiedlenia się w Polsce wyjechała ona wraz z dzieckiem w towarzystwie swojej matki w dniu 23 maja 2022 r. Po pierwsze przeczy temu treść oświadczenia, na które powołuje się wnioskodawca odnośnie czasowości wyjazdu w maju 2022 r. Fakt podpisania oświadczenia został przyznany przez uczestniczkę postępowania. Po drugie, trudno przyjąć za prawdziwe twierdzenia, że uczestniczka wyjeżdżając do Polski w maju 2022 r. zakładała, że realizuje w ten sposób element wspólnego z wnioskodawcą planu osiedlenia się razem Polsce, skoro jednocześnie powołuje się na fakt niewłaściwych zachowań wnioskodawcy wobec niej w okresie od grudnia 2021 r. do chwili wyjazdu, co świadczyłoby o tym, że związek stron chylił się ku upadkowi, a co najmniej pozostawał w głębokim kryzysie. Bezsporne jest i potwierdzone zarówno przez wnioskodawcę jak i uczestniczkę postępowania, iż ich relacje w tamtym okresie były bardzo napięte zaś sam wyjazd do Polski odbywał się w nerwowej atmosferze. Trudno zatem przyjąć, że między rodzicami małoletniej A. istniała pod tym względem pełna zgoda.

Celem postępowania zainicjowanego na podstawie konwencji z dnia 25 października 1980 r. o cywilnych aspektach uprowadzenia dziecka za granicę (Dz. U. z 1995 r. Nr 108, poz. 528) jest spowodowanie powrotu dziecka do kraju, w którym znajdowało się poprzednio jego centrum życiowe. Nie jest celem tego postępowania rozstrzygnięcie o pieczy nad dzieckiem albo o władzy rodzicielskiej.

Zgodnie z art. 11 konwencji władze sądowe lub administracyjne każdego Umawiającego się Państwa powinny podejmować niezwłoczne działania w celu powrotu dziecka.

Zgodnie z art. 3 konwencji uprowadzenie lub zatrzymanie dziecka będzie uznane za bezprawne jeżeli;

- nastąpiło naruszenie prawa do opieki przyznanego określonej osobie, instytucji lub innej organizacji wykonywanego wspólnie lub indywidualnie na mocy ustawodawstwa państwa, w którym dziecko miało miejsce stałego pobytu bezpośrednio przed uprowadzeniem lub zatrzymaniem oraz

- w chwili uprowadzenia lub zatrzymania prawa te były skutecznie wykonywane wspólnie lub indywidualnie albo byłyby tak wykonywane, gdyby nie nastąpiło uprowadzenie lub zatrzymanie.

Zgodnie z art. 13 konwencji władza sądowa lub administracyjna państwa wezwanego nie jest obowiązana zarządzić wydanie dziecka, jeżeli osoba, instytucja lub organizacja sprzeciwiająca się wydaniu dziecka wykaże, że:

a)  osoba , instytucja lub organizacja opiekująca się dzieckiem faktycznie nie wykonywała prawa do opieki w czasie uprowadzenia lub zatrzymania, albo zgodziła się lub później wyraziła zgodę na uprowadzenie lub zatrzymanie, lub

b)  istnieje poważne ryzyko, że powrót dziecka naraziłby je na szkodę fizyczną lub psychiczną albo w jakikolwiek inny sposób postawiłby je w sytuacji nie do zniesienia.

Przekładając powyższe na grunt niniejszej sprawy, w ocenie Sądu, doszło do bezprawnego zatrzymania małoletniej przez uczestniczkę na terenie Polski. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż małoletnia zamieszkiwała z uczestniczką postepowania oraz wnioskodawcą na terytorium Wielkiej Brytanii. Dziecko ma obywatelstwo brytyjskie, tam korzystało z ubezpieczenia zdrowotnego. Co prawda zdecydowana większość szczepień dziecka i wizyt lekarskich oraz procesu diagnostycznego dziecka odbywała się w Polsce ale dziecko korzystało również z brytyjskiej służby medycznej. W ocenie Sądu fakt, iż wnioskodawca zakupił działkę budowlaną w Polsce i została rozpoczęta budowa domu a także został zakupiony samochód przystosowany do ruchu drogowego w Polsce, nie może skutkować przyjęciem, iż miejscem stałego pobytu dziecka była Polska. Analizując kwestię związaną z miejscem pobytu dziecka Sąd miał również na uwadze wiek dziecka i czas jaki spędziło ono w Polsce i Wielkiej Brytanii. Dokonując tej analizy przez pryzmat wieku dziecka, należy stwierdzić, iż większość swego życia małoletnia jednak przebywała w Wielkiej Brytanii. Nie jest tu decydujący zamiar któregokolwiek z rodziców, tylko okoliczności faktyczne, a te, w ocenie Sądu wskazują na stałość pobytu w Wielkiej Brytanii. Taki zamiar wynika, też z dokumentów związanych z przyjazdem do Wielkiej Brytanii w dniu 4 grudnia 2021 r. Brak jest natomiast innych dokumentów, które podważałyby stałość tego pobytu w okresie pomiędzy 4 grudnia 2021 r. a 23 maja 2022 r. To, że rodzice małoletniej A. w bliżej nieokreślonej przyszłości zamierzali osiedlić się w Polsce nie może skutkować przyjęciem że wyjazd w dniu 23 maja 2022 r. był częścią realizacji tych planów. Co prawda w korespondencji smsowej wnioskodawca wspomina o tym, że dziecko urodziło się w Polsce, uczestniczka też tam mieszka zatem należy jej się świadczenie 500+. Informacje te jednak dotyczyły, w ocenie Sądu, przyznania konkretnego świadczenia a nie całościowej oceny sytuacji dziecka. W tych warunkach, zdaniem Sądu, należy przyjąć, iż miejscem stałego pobytu małoletniej, w rozumieniu konwencji, była Wielka Brytania. W świetle zgromadzonego materiału dowodowego, zasadna jest również konstatacja, iż obojgu z rodziców przysługiwało prawo do opieki nad dzieckiem w rozumieniu konwencji. Zatem pozostanie wraz z dzieckiem w Polsce ponad okres wskazany oświadczeniu z dnia 22 maja 2022 roku nosiło znamiona bezprawnego zatrzymania w rozumieniu art. 3 konwencji.

Jednakże rozstrzygając w niniejszej sprawie, w świetle zaoferowanych przez uczestniczkę i wnioskodawcę dowodów należy rozważyć czy nie zachodzi przesłanka zawarta w art. 13 a konwencji w postaci późniejszej zgody na zatrzymanie. Zgodnie z poglądem doktryny późniejsza akceptacja przeniesienia miejsca stałego pobytu dziecka do innego państwa może być wyraźna lub dorozumiana. Nie musi być wyrażona w formie szczególnej. Może być wyrażona słowami lub zachowaniami. Oznacza ona istniejącą w rzeczywistości wolę danej osoby zaistnienia określonego działania innego podmiotu. Ta wola może być wyrażona przez działanie (akceptacja czynna) jak również przez brak działania (akceptacja bierna). Zazwyczaj jest ona ujawniana bezpośrednio innej osobie za pomocą wyraźnych słów lub czynów, które świadczą o jej istnieniu. Może również zostać skutecznie ujawniona przez milczące zachowanie, jeśli tylko w danych okolicznościach, jest jasne, że z tej bierności wynika zamiar udzielenia zgody.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, w ocenie Sądu, chronologia wydarzeń wskazuje, iż wnioskodawca poprzez swoją postawę zaakceptował pobyt małoletniej w Polsce. Nie ulega wątpliwości, iż pomiędzy wnioskodawcą i uczestniczką postępowania relacje ulegały stopniowemu pogorszeniu. Ich związek w okresie od grudnia 2021 r. do maja 2022 r. ulegał stopniowo rozpadowi i latem 2022 r. doszło do jego zakończenia. To tłumaczyłoby dlaczego wnioskodawca ustanowił pełnomocnika, który w piśmie z 14 lipca 2022 r wystąpił do uczestniczki postepowania z propozycją uregulowania kontaktów oraz ugodowego załatwienia kwestii związanych z opieką nad dzieckiem. W przeciwnym razie trudno przyjąć za racjonalne tego typu działanie wnioskodawcy, skoro bezsporne jest, iż uczestniczka bezpośrednio przed wyjazdem podpisała oświadczenie, iż jej wyjazd do Polski z dzieckiem w maju 2022 r. ma charakter czasowy to jest na okres trzech miesięcy. W ocenie Sądu definitywny rozpad związku stron nastąpił najpóźniej na początku lipca 2022 r. co skutkowało wysłaniem pisma przez pełnomocnika wnioskodawcy i jednocześnie zainicjowaniem przez uczestniczkę postępowania spraw o alimenty i o ustalenie miejsca pobytu przed Sądem Rejonowym w Starogardzie Gdańskim. W tym czasie zaczęła się wymiana korespondencji sms w której wnioskodawca przedstawił dwa scenariusze dalszego rozwoju wydarzeń. (karta 157 verte) Wprawdzie nie wiadomo kiedy dokładnie ta wiadomość została sporządzona, jednakże jej treść wskazuje, iż musiało to nastąpić w sierpniu 2022 r. po wizycie wnioskodawcy wraz z dzieckiem u jego rodziców w J. a przed początkiem września 2022 r. Wynika z niej jasno, iż wnioskodawca zamierzał warunkowo zaakceptować pobyt dziecka w Polsce pod warunkiem nieskrępowanych kontaktów i informowaniu o wszystkich sprawach dziecka. Pozostaje poza sporem, iż wnioskodawca regularnie spotyka się z dzieckiem w Polsce i spotkania te odbywają się co dwa, trzy tygodnie.

Kolejną okolicznością, która w ocenie Sądu świadczy o zaakceptowaniu pobytu dziecka w Polsce jest postawa wnioskodawcy w postepowaniach zainicjowanych przez uczestniczkę postepowania przed sądem rejonowym. Ani w sprawie o alimenty ani w sprawie o ustalenie miejsca pobytu dziecka i uregulowanie kontaktów wnioskodawca nie podniósł zarzutu braku jurysdykcji.

Zgodnie z art. 7 Konwencji z dnia 19 października 1996 r. o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci w razie bezprawnego uprowadzenia lub zatrzymania dziecka, organy Umawiającego się Państwa, w którym dziecko bezpośrednio przed uprowadzeniem lub zatrzymaniem miało zwykły pobyt, zachowują swoją jurysdykcję do chwili, gdy dziecko uzyska zwykły pobyt w innym państwie, oraz:

a) każda osoba, organ lub inna jednostka uprawniona do pieczy zezwoliła na uprowadzenie lub zatrzymanie; lub

b) dziecko przebywało w tym innym państwie co najmniej rok po tym, jak osoba, organ lub inna jednostka uprawniona do pieczy znała lub powinna była znać miejsce jego pobytu, żaden wniosek o powrót zgłoszony w tym okresie nie jest już rozpatrywany, a dziecko zaadaptowało się do nowych warunków.

Trudno przyjąć, iż wnioskodawca jeśli rzeczywiście chciałby powrotu dziecka do Wielkiej Brytanii będąc reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika nie podnosi zarzutu braku jurysdykcji w sprawie o uregulowanie kontaktów, nie wskazując , że doszło do bezprawnego zatrzymania dziecka w Polsce. Dodatkowo na uwagę zasługuje fakt, iż wniosek w niniejszej s prawie jest opatrzony datą 10 października 2022 r. zaś przekazanie sprawy przez brytyjski organ centralny do polskiego organu centralnego nastąpiło na początku marca 2023 r. zaś w lutym 2023 r. pełnomocnik wnioskodawcy sporządza odpowiedź na wniosek do sprawy toczącej się przed polskim sądem, w której nie podnosi zarzutu braku jurysdykcji. Należy przy tym podkreślić jeszcze jeden fakt, a mianowicie, wnioskodawca nie potrafił wytłumaczyć dlaczego minęło prawie pięć miesięcy pomiędzy datą widniejącą na wniosku a datą wpływu wniosku do polskiego organu centralnego a następnie datą wpływu do sądu. Na marginesie należy wskazać, iż dla oceny czy zostały zachowane terminy wynikające z konwencji istotna jest data wpływu wniosku do sądu. W realiach niniejszej sprawy istotne jest, iż nie ma wymogu składania wniosku w trybie konwencji haskiej z 1980 r. za pośrednictwem organu centralnego, równie dobrze taki wniosek mógł zostać złożony przez wnioskodawcę bezpośrednio do sądu, po upływie terminu wskazanego w oświadczeniu podpisanym przez uczestniczkę w maju 2022 roku. Dla oceny zaś czy doszło do zaakceptowania pobytu dziecka w państwie w którym doszło do jego bezprawnego zatrzymania istotne jest, czy istniały jakieś rzeczywiste przeszkody uniemożliwiające złożenie wniosku.

Podobnie przedstawia się to w sprawie o alimenty wytoczonej przez A. C. (1) w imieniu małoletniej A.. Zgodnie z art. 1103 2 § 1kpc sprawy ze stosunków między rodzicami i dziećmi należą do jurysdykcji krajowej także wtedy, gdy (…) dziecko albo przysposobiony lub przysposabiający mają miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. Również w tym postepowaniu wnioskodawca nie zakwestionował miejsca zamieszkania dziecka na terytorium Polski, tylko zgłosił wnioski dowodowe. W tych okolicznościach trudno przyjąć, iż wnioskodawca nie zaakceptował pobytu małoletniej w Polsce. Jedynym postępowaniem, w którym K. K. (1) powoływał się na bezprawność zatrzymania dziecka w Polsce, było postepowanie, które toczyło się po zabraniu córki przez wnioskodawcę bez wiedzy uczestniczki do jego rodziców w J.. Wówczas to wnioskodawca działając prze swego pełnomocnika zaskarżył zażaleniem postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia poprzez zakazanie mu wywozu dziecka poza granice Rzeczypospolitej Polskiej powołując się na bezprawne zatrzymanie dziecka, ale ostatecznie zażalenie to cofnął i w dniu 23 stycznia 2023 r. sąd umorzył postepowanie zażaleniowe. Natomiast w lutym 2023 r. w odpowiedzi na wniosek w sprawie o uregulowanie kontaktów już nie powoływał się na bezprawność zatrzymania dziecka w Polsce.

Należy w tym miejscu wspomnieć art. 17 konwencji haskiej z 1980 r. który stanowi iż okoliczność, że orzeczenie dotyczące opieki zostało wydane w państwie wezwanym, nie może sama w sobie uzasadniać odmowy zwrotu dziecka, jednakże władze sądowe lub administracyjne państwa wezwanego mogą wziąć pod uwagę, przy stosowaniu niniejszej konwencji przyczyny wydania takiego orzeczenia. Oznacza to, iż sąd orzekający w niniejszej sprawie nie jest związany postanowieniami sądu rejonowego wydanymi w postępowaniu zabezpieczającym, jednakże dla rozstrzygnięcia o żądaniu zgłoszonym w niniejszej sprawie stanowisko wnioskodawcy, jakie zajmował w tamtych postępowaniach ma znaczenie pod kątem oceny, czy nie doszło do późniejszej akceptacji zatrzymania dziecka w Polsce. Zważywszy na chronologię wydarzeń wykazaną w niniejszym postępowaniu, zdaniem Sądu, zasadne jest przyjęcie, iż wnioskodawca zaakceptował pobyt małoletniej w Polsce w rozumieniu art. 13 a konwencji.

W tych warunkach mając na uwadze powyższe rozważania orzeczono jak na wstępie wobec zaistnienia przesłanki przewidzianej w art. 13 a konwencji z dnia 25 października 1980 r. o cywilnych aspektach uprowadzenia dziecka za granicę (Dz. U. z 1995r. Nr 108, poz. 528).

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 kpc

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Iwona Mrajska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Gdańsku
Data wytworzenia informacji: