Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 sierpnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Wiesława Szulczewska

Protokolant: st. sekr. sądowy Katarzyna Busz

po rozpoznaniu w dniu 21 sierpnia 2018 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy D. A. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o należności z tytułu nieopłaconych składek

na skutek odwołania D. A. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 20 grudnia 2017r. nr znak:100000/421/5833032050/2016/RKS/OM

I. oddala odwołanie,

II. zasądza od D. A. (2) 5400zł ( pięć tysięcy czterysta złotych ) na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VII U 642/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 20 grudnia 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. stwierdził, iż D. A. (1) jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek, w łącznej kwocie 58.004,83 zł, w tym:

1) na ubezpieczenia społeczne za okres od sierpnia 2012 roku do lipca 2016 roku w kwocie 30.329,65 zł i odsetek za zwłokę w kwocie 7.948,00 zł,

2) na ubezpieczenie zdrowotne za okres od sierpnia 2012 roku do lipca 2016 roku w kwocie 13.033,88 zł i odsetek za zwłokę w kwocie 3.576,00 zł,

3) na Fundusz Pracy za okres od grudnia 2012 roku do lipca 2016 roku w kwocie 2.483,30 zł i odsetek za zwłokę w kwocie 634,00 zł.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony D. A. (1) domagał się jej uchylenia podnosząc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, tj. niezgodne z rzeczywistym stanem faktycznym ustalenia, iż prowadził działalność gospodarczą w okresie od sierpnia 2012 roku do lipca 2016 roku.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony D. A. (1) w dniu 10 listopada 2010 roku rozpoczął wykonywanie działalności gospodarczej pod firmą (...) D. A. (1), której przedmiotem jest malowanie i szklenie.

Ubezpieczony nie zawiesił wykonywania tej działalności oraz nie zaprzestał jej wykonywania.

Nie dokonał wykreślenia wpisu działalności z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Status działalności gospodarczej ubezpieczonego na stronie internetowej Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej jest aktywny.

Dowód: (...)

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej D. A. (1) zgłosił się do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.

Okoliczności bezsporne.

Od sierpnia 2012 roku ubezpieczony zaprzestał uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy.

Jest dłużnikiem pozwanego z tytułu nieopłaconych składek w łącznej kwocie 58.004,83 zł, w tym:

- na ubezpieczenia społeczne za okres od sierpnia 2012 roku do lipca 2016 roku w kwocie 30.329,65 zł i odsetek za zwłokę w kwocie 7.948,00 zł,

- na ubezpieczenie zdrowotne za okres od sierpnia 2012 roku do lipca 2016 roku w kwocie 13.033,88 zł i odsetek za zwłokę w kwocie 3.576,00 zł,

- na Fundusz Pracy za okres od grudnia 2012 roku do lipca 2016 roku w kwocie 2.483,30 zł i odsetek za zwłokę w kwocie 634,00 zł.

Dowód: szczegółowe zestawienie należności – k. 1 – 2, 7 – 8 akt ZUS.

Pismem z 18 sierpnia 2016 roku pozwany zawiadomił ubezpieczonego o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy.

Jednocześnie pozwany wezwał ubezpieczonego do złożenia w terminie 7 dni pisemnych wyjaśnień w sprawie przyczyn nieopłacania składek, pod rygorem wydania decyzji w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy.

W dniu 30 sierpnia 2016 roku ubezpieczonemu zostało doręczone ww. pismo.

Ubezpieczony nie złożył pisemnych wyjaśnień, zgodnie z doręczonym zobowiązaniem.

Pismem z 6 września 2016 roku pozwany zawiadomił ubezpieczonego o zakończeniu postępowania dowodowego.

Nadto, w piśmie tym poinformował ubezpieczonego o możliwości zapoznania się i wypowiedzenia w sprawie zebranych dowodów i materiału, w terminie 7 dni od doręczenia pisma.

Ww. pismo zostało ubezpieczonemu doręczone w dniu 14 września 2016 roku.

Ubezpieczony nie zajął stanowiska w sprawie w wyznaczonym terminie.

Dowód: pisma pozwanego – k. 3, 5 akt ZUS, potwierdzenia odbioru – k. 4, 6 akt ZUS.

W związku z powyższym pozwany w dniu 20 grudnia 2017 roku wydał zaskarżoną decyzję.

Okoliczność bezsporna.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ubezpieczeniowych, których prawdziwość nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do kwestionowania ich wiarygodności z urzędu.

Sąd pominął dowód z przesłuchania w charakterze świadków E. W., P. B., B. A., na mocy art. 217 § 3 k.p.c.

Sąd pominął dowód z przesłuchania w charakterze strony ubezpieczonego D. A. (1), bowiem – prawidłowo wezwany – nie stawił się na rozprawie w dniu 21 sierpnia 2018 roku. Dowód z przesłuchania stron ma charakter dobrowolny, a nadto subsydiarny i fakultatywny (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 16 czerwca 2016 r., I ACa 1215/15). Skoro więc strona nie stawiła się, choć była wezwana w celu przesłuchania (z oznaczeniem rygoru w postaci pominięcia dowodu z przesłuchania stron), niestawiennictwo strony skutkowało pominięciem dowodu, zgodnie z art. 217 § 3 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie należało oddalić.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz.U. z 2017 roku, poz. 1778 ze zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą.

Stosownie do art. 8 ust. 6 pkt 1 cytowanej ustawy za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Z treści tego przepisu wynika, że należy odnieść się do definicji działalności gospodarczej zawartej w obowiązującej w dacie zaskarżonej decyzji ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1829). Zgodnie z art. 2 tejże ustawy działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Prowadzenie działalności jest przy tym kategorią obiektywną, występującą niezależnie od tego, jak ocenia ją sam przedsiębiorca oraz bez względu na to, czy dopełnia on – czy też nie – ciążących na nim obowiązków związanych z jej prowadzeniem. Należy zwrócić uwagę, iż definicja legalna działalności gospodarczej, zamieszczona w przepisie art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oznacza, że działalność ta ma być z założenia działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły i winna być nastawiona na z góry nieokreślony okres czasu. Z rozpoczęciem działalności gospodarczej łączy się ściśle obowiązek wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, statuowany przez art. 14 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wpis ten ma charakter deklaratoryjny, legalizuje wykonywanie działalności gospodarczej i wyznacza czasowe granice bycia przedsiębiorcą.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Natomiast stosownie do art. 13 pkt 4 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach - osoby prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy systemowej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60 % prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. W myśl art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3.

Stosownie do art. 32 cyt. ustawy, do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Stosownie zaś do treści art. 46 ust. 1 ww. ustawy, płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

W myśl art. 81 ust. 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Zgodnie z poglądem utrwalonym w judykaturze istnienie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nie przesądza wprawdzie o faktycznym prowadzeniu tej działalności, ale prowadzi do domniemania prawnego (art. 234 k.p.c.), według którego osoba wpisana do ewidencji jest traktowana jako prowadząca działalność gospodarczą. Tezę tę wzmacnia zresztą zmiana art. 13 pkt 4 ustawy systemowej dokonana z dniem 20 września 2008 r. przez art. 7 pkt 1 ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 141, poz. 888), zgodnie z którą wskazany przepis ma obecnie następującą treść: „obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej”. Domniemanie takie może być obalone, ale wymaga to przeprowadzenia przeciwdowodu, z tym jednakże zastrzeżeniem, że faktyczne niewykonywanie działalności w okresie oczekiwania na kolejne zamówienia lub w czasie ich poszukiwania nie jest przerwą w prowadzeniu tej działalności równoznaczną z okresem zaprzestania jej wykonywania i nie powoduje ustania przymusu ubezpieczenia. Nie wymaga przeciwdowodu jedynie sytuacja, w której przedsiębiorca dokonał stosownego zgłoszenia w organie prowadzącym ewidencję działalności gospodarczej. Ciężar udowodnienia, że mimo wpisu działalność gospodarcza nie jest prowadzona, spoczywa na przedsiębiorcy, jako osobie, która z faktu tego wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne. Brak dochodów z działalności gospodarczej nie świadczy jednak o zakończeniu czy zawieszeniu jej prowadzenia (m.in. wyroki SN z dnia 13 lipca 2011 r. I UK 11/11, Legalis nr 447337 i z dnia 25 listopada 2005 r. I UK 80/05, Legalis 77731; wyrok SA w Krakowie z dnia 26 czerwca 2013 r. III AUa 1722/12, Legalis nr 736524; wyroki SA w Gdańsku z dnia 25 lutego 2015 r. III AUa 1648/14, Legalis nr 1241299 i z dnia 3 lutego 2016 r. III AUa 1447/15, Legalis nr 1428794; wyrok NSA z dnia 29 maja 2014 r. II GSK 394/13, Legalis nr 1042936).

Wskazać również należy, iż w świetle ustawy kodeks postępowania cywilnego to na stronach spoczywa obowiązek przytaczania faktów, jak i obowiązek przedstawiania dowodów, (czego normatywnym wyrazem jest art. 232 k.p.c. zdanie pierwsze w zw. z art. 3 k.p.c. i art. 6 § 2 k.p.c.), natomiast Sąd swoją aktywnością winien czuwać nad prawidłowym wykonaniem tychże powinności procesowych. Strony są też obarczone skutkami niewykazania swoich twierdzeń w świetle przepisów prawa materialnego (art. 6 k.c.).

Przypomnieć należy, że w orzecznictwie, na tle wykładni obowiązków procesowych stron, wyrażono pogląd, iż przecząc stanowisku drugiej strony nie można poprzestawać na twierdzeniu o niewykazaniu faktów, lecz fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi się strona nie zgadza powinna ona wykazać.

Przenosząc powyższe rozważania na realia niniejszej sprawy wskazać należy, iż ubezpieczony, podnosząc zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, tj. niezgodne z rzeczywistym stanem faktycznym ustalenia, iż prowadził działalność gospodarczą w okresie od sierpnia 2012 roku do lipca 2016 roku, powinien tę okoliczność udowodnić.

W ocenie Sądu, w niniejszym postępowaniu ubezpieczony nie obalił domniemania prowadzenia działalności gospodarczej w związku z dokonanym wpisem do ewidencji działalności gospodarczej.

W odwołaniu ubezpieczony wywodził, iż do listopada 2011 roku przebywał w Danii, a po powrocie do Polski podjął zatrudnienie w (...) Sp. z o.o. – do ok. połowy 2012 roku, kolejno podjął zatrudnienie w W., następnie w P. w (...) Sp. z o.o. w G., a od listopada 2015 roku do czerwca 2016 roku ponownie w W..

Powyższe twierdzenia ubezpieczonego są gołosłowne, nie zostały wykazane żadnym dowodem. Nadto, podkreślenia wymaga, iż ubezpieczony jest reprezentowany w sprawie przez radcę prawnego, a więc profesjonalnego pełnomocnika, posiadającego wiedzę o przepisach art. 232 k.p.c. w zw. z art. 3 k.p.c. i art. 6 § 2 k.p.c. oraz art. 6 k.c. Pełnomocnik ubezpieczonego zarówno w odwołaniu, jak i w piśmie procesowym z 9 maja 2018 roku, szeroko, powołując się na orzecznictwo, wskazuje, iż figurowanie w rejestrze przedsiębiorców nie decyduje o fakcie prowadzenia działalności gospodarczej. Jednocześnie, wywodów prawnych nie przenosi na realia niniejszej sprawy. Powtarza jedynie, iż ubezpieczony nie prowadził (nie podjął) działalności gospodarczej, a fakt jego wpisu w ewidencji jest skutkiem niefrasobliwości. Powołuje się na dowód z „akt podatkowych”, nie przedstawiając żadnego dowodu z tych akt w toku postępowania. Również ubezpieczony nie podejmuje aktywności procesowej. Jak powyżej zostało wskazane, ubezpieczony (prawidłowo wezwany) nie stawił się na rozprawę w dniu 21 sierpnia 2018 roku, a zatem uniemożliwił przeprowadzenie dowodu z przesłuchania strony.

Nadto, pełnomocnik ubezpieczonego, w toku postępowania sądowego, nie złożył dowodów ani załączników, które wskazuje w sporządzonych przez siebie pismach – k. 8 – 10, 13 akt sprawy. Już w trakcie postępowania przed organem rentowym ubezpieczony (jego pełnomocnik) powinien podjąć aktywność i przedstawić powoływane dowody i załączniki. W aktach ubezpieczeniowych pozwanego nie ma jakichkolwiek pism ubezpieczonego stanowiących odpowiedź na zawiadomienie o wszczęciu postepowania oraz zawiadomienie o zakończeniu postępowania. Takie pisma pojawiły się dopiero na etapie postępowania sądowego (k. 8 – 10, 13 akt sprawy). Ale, jak już zostało wskazane, są gołosłowne. Ubezpieczony zaprzecza jedynie faktowi prowadzenia działalności gospodarczej i jednocześnie nie załącza dowodów na jej nieprowadzenie. A przede wszystkim działalności gospodarczej nie wyrejestrowuje z ewidencji , ani jej nie zawiesza .

Reasumując wskazać należy, iż ubezpieczony nie przedstawił dowodów, które podważałyby prawidłowość wydanej przez organ rentowy decyzji z 20 grudnia 2017 roku.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, iż decyzja pozwanego jest prawidłowa i zgodna z prawem i dlatego, na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., w pkt I wyroku, oddalił odwołanie ubezpieczonego jako nieuzasadnione.

Mając na uwadze powyższe, Sąd, na podstawie art. 108 § 1 k.p.c., art. 98 § 1 k.p.c. i § 2 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. (Dz. U. z 2015 roku, poz. 1804) w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 27 października 2016 r., w punkcie II wyroku zasądził od ubezpieczonego na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Wiesława Szulczewska