Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Gdańsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 sierpnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Bożena Bojko-Szczegiecka

SSO Leszek Jantowski (spr.)

SSO Agata Wojciszke

Protokolant: stażysta Iwona Gorząd

po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2015 r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa K. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kartuzach

z dnia 15 kwietnia 2015r., sygnatura akt I C 213/14

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda K. S. kwotę 600zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSO Agata Wojciszke SSO Bożena Bojko-Szczegiecka SSO Leszek Jantowski

Sygn. akt III Ca 470/15

UZASADNIENIE

Powód K. S. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej V. (...) w W. kwoty 10.260 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz z kosztami procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 3 kwietnia 2013 r. doszło do kolizji komunikacyjnej z udziałem samochodu marki S. (...) o nr rej. (...), będącego własnością M. P.. Sprawca szkody posiadał aktualną polisę ubezpieczenia OC wystawioną przez pozwanego. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i przyznał odszkodowanie nieuwzględniające jednak kosztów najmu pojazdu zastępczego. Powód wyjaśnił, że jest nabywcą przedmiotowej wierzytelności na podstawie umowy cesji.

Nakazem zapłaty z dnia 10 marca 2014 r. wydanym w postępowaniu upominawczym, Sąd Rejonowy w Kartuzach uwzględnił powództwo w całości.

Pozwany wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości. Przyznając zasadę swojej odpowiedzialności za przedmiotową kolizję, zarzucił, iż roszczenie powoda o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego jest bezzasadne z uwagi na brak konieczności najmu pojazdu zastępczego, oraz zawyżenie roszczenia z tego tytułu co do wysokości. Ponadto pozwany zarzucił, że umowa przelewu jest nieważna z powodu braku kauzy, zaś wynajęty pojazd nie stanowił własności powoda.

Wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2015r., wydanym w sprawie o sygn. akt I C 213/14, Sąd Rejonowy w Kartuzach: w punkcie I zasądził od pozwanego (...) S.A. V. (...) w W. na rzecz powoda K. S. kwotę 7.661,35zł z ustawowymi odsetkami od dnia 19 lipca 2013r. do dnia zapłaty; w punkcie II oddalił powództwo w pozostałym zakresie; w punkcie III zasądził od pozwanego (...) S.A. V. (...) na rzecz powoda K. S. kwotę 2.218,15zł tytułem zwrotu kosztów procesu; w punkcie IV zwrócił powodowi K. S. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kartuzach kwotę 666,80zł.

Powyższe orzeczenie oparte zostało na następujących ustaleniach i rozważaniach:

W dniu 3 kwietnia 2013 r. doszło do kolizji komunikacyjnej z udziałem samochodu marki S. (...) o nr rej. (...), będącego własnością M. P.. Sprawca kolizji posiadał aktualną polisę ubezpieczeniową u pozwanego (...) Spółce Akcyjnej V. (...) w W. w ramach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

W dniu 5 kwietnia 2013r. poszkodowany zgłosił powyższą szkodę pozwanemu zakładowi ubezpieczeń. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność za szkodę co do zasady, odmówił jednak zapłaty odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

Poszkodowany M. P. wykorzystywał przedmiotowy pojazd S. (...) w celu dojazdu do pracy w G., z miejsca zamieszkania w K. – pięć dni w tygodniu. W ramach pracy poszkodowany wykorzystywał własny pojazd do rozważenia towarów. Ponadto na co dzień poszkodowany korzystał z tego pojazdu w celu podróży osobistych do rodziny. Wobec powyższego poszkodowany był zmuszony do wynajęcia pojazdu zastępczego od dnia 5 kwietnia 2013 r. Pojazd zastępczy poszkodowany wynajął od powoda. Przy najmie pojazdu zastępczego poszkodowanemu zależało, aby nie uiszczać żadnej kaucji. Dziennie poszkodowany pokonywał pojazdem zastępczym około 100 km.

Powód nie był właścicielem tego pojazdu. Pojazd zastępczy został zwrócony po zakończeniu najmu, co miało miejsce w dniu 14 maja 2013 r.

Czas niezbędny i konieczny do naprawy przedmiotowego pojazdu, uwzględniając proces technologiczny naprawy z zakupem części zamiennych oraz długość prowadzonego przez pozwanego procesu decyzyjnego w zakresie sposobu likwidacji szkody - wynosił w niniejszej sprawie 39 dni kalendarzowych.

Rynkowa wysokość stawki dziennej za wynajem pojazdu zastępczego tej samej klasy, co pojazd poszkodowanego wynosi 192 zł brutto za dobę. Umową z dnia 4 kwietnia 2013 r. poszkodowany przelał na powoda wszelkie prawa przysługujące mu z tytułu ubezpieczenia OC związane z likwidacją przedmiotowej szkody. Podstawę przelewu stanowiła umowa zlecenia powierniczego pod tytułem darmym, zawarta ustnie w dnu 4 kwietnia 2013 r., potwierdzona następnie na piśmie.

Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd I instancji dał wiarę dokumentom zgromadzonym w toku postępowania, albowiem ich autentyczność i rzetelność nie była kwestionowana. Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom świadka M. P., albowiem były one logiczne i spójne. Sąd podzielił także sporządzona przez biegłego sądowego B. S. opinię pisemną, zważywszy, że sporządzona została przez osobę posiadającą do tego niezbędną wiedzę i kwalifikacje, a jej wnioski i wywody były logicznie umotywowane. Opinia biegłego nie była też kwestionowana przez żadną ze stron.

Przechodząc do oceny zasadności żądań powoda Sąd Rejonowy podkreślił przede wszystkim, że pomiędzy stronami niesporna była okoliczność uszkodzenia pojazdu w kolizji, jak również okoliczność odpowiedzialności pozwanego za doznaną przez pokrzywdzonego szkodę. Sąd I instancji zważył, iż sporna była w niniejszej sprawie kwestia zasadności najmu pojazdu zastępczego, długości jego trwania i wysokości czynszu najmu, a także kwestia ważności umowy przelewu i tego, że pojazd zastępczy nie był własnością wynajmującego (powoda).

Sąd Rejonowy wskazał, iż zgodnie z treścią przepisu art. 805§1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. W myśl § 2 pkt 1 powoływanego przepisu świadczenie zakładu ubezpieczeń polega w szczególności na zapłacie przy ubezpieczeniu majątkowym odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku, przy czym w przypadku obowiązkowego ubezpieczenia OC okolicznością istotną jest fakt, że przez tego rodzaju umowę zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do spłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia (art. 822 k.c.). Adresatem tego świadczenia odszkodowawczego jest więc osoba trzecia, która doznała uszczerbku majątkowego lub niemajątkowego, jakkolwiek samo zdarzenie wyrządzające szkodę obciąża ubezpieczonego, a nie ubezpieczyciela. Ubezpieczyciel staje się zatem zobowiązanym wobec poszkodowanego z racji wiążącej go umowy z ubezpieczającym.

W ocenie Sądu Rejonowego konieczność najmu pojazdu zastępczego była spowodowana zaistniałym zdarzeniem i koniecznością codziennego posiadania pojazdu przez poszkodowanego na dojazd do pracy z K. do G. i codziennego życia. Sąd Rejonowy wskazał, iż dziennie poszkodowany przejeżdżał zarówno swoim pojazdem, jak i pojazdem zastępczym około 100 km. W ocenie Sądu I instancji nie sposób było przyjąć, aby koszt najmu pojazdu zastępczego nie był objęty zakresem szkody, jakiej doznał poszkodowany, w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. W ocenie Sądu jest to szkoda i jako taka podlegała naprawieniu przez pozwanego. Długość okresu najmu determinowana była w niniejszej sprawie nie tylko technologicznym czasem naprawy uszkodzonego pojazdu, lecz przede wszystkim faktem długości procesu decyzyjnego pozwanego zakładu ubezpieczeń w zakresie sposobu rozliczenia szkody, jako całkowitej lub częściowej. Ponadto długość tego okresu Sąd ustalił także w oparciu o opinię biegłego, której strony nie kwestionowały.

Wobec powyższego najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego przez okres 39 dni, zdaniem Sądu Rejonowego, był uzasadniony. Wypłata odszkodowania przez pozwanego ma na celu kompensacyjny charakter i powinna prowadzić do przywrócenia stanu sprzed zdarzenia wywołującego szkodę.

W niniejszej sprawie pozwany nie udowodnił także, aby wskutek najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego, poszkodowany lub powód miał wzbogacić się kosztem pozwanego. Jednocześnie stawka określona przez biegłego na kwotę 192 zł brutto za dobę jest średnią stawką najmu pojazdu zastępczego, stosowaną na lokalnym rynku. Również w ocenie Sądu Rejonowego stawka ta nie była zawyżona. Sąd I instancji podkreślił, że tej stawki – ustalonej na podstawie opinii biegłego żadna ze stron ostatecznie nie kwestionowała.

Mając powyższe na względzie Sąd Rejonowy wskazał, iż za 39 dni najmu pojazdu zastępczego należne było odszkodowanie w kwocie 7.488 zł.

W ocenie Sądu Rejonowego dla niniejszej sprawy bez znaczenia pozostawała podnoszona przez pozwanego okoliczność, że powód nie był właścicielem wynajętego poszkodowanemu pojazdu zastępczego. Dla ważności i skuteczności umowy najmu żaden przepis prawa nie wymaga, aby wynajmujący był właścicielem wynajmowanej rzeczy. Fakt ten nie miał też żadnego znaczenia dla skuteczności umowy przelewu wierzytelności dochodzonej pozwem.

Jednocześnie w ocenie Sądu I instancji powód skutecznie nabył wierzytelność o przedmiotowe odszkodowane na podstawie umowy przelewu. W ocenie Sądu załączone do akt umowy przelewu wierzytelności oraz pisemne potwierdzenie umowy zlecenia powierniczego pod tytułem darmym, jednoznacznie przekonywały, że poszkodowany skutecznie przelał na powoda wszelkie prawa przysługujące mu z tytułu ubezpieczenia OC związane z likwidacją przedmiotowej szkody. Umowa przelewu posiadała też ważną podstawę (...)). K. tę stanowiła umowa zlecenia powierniczego pod tytułem darmym. Sąd Rejonowy podkreślił, że umowy takie zostały niewątpliwie zawarte, a brak było podstaw do uznania, że są one pozorne, bądź nieważne z innych przyczyn. Nie mogło być żadnych wątpliwości, że (...) nieodpłatna (darma) jest równie ważna, jak każda inna. Jest ona jednocześnie wystarczająca dla skuteczności i ważności przelewu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy stwierdził, iż z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego powodowi należna była kwota 7.488 zł.

Powód dochodził także skapitalizowanych odsetek od tej kwoty od dnia 6 maja 2013 r. do dnia wniesienia pozwu. W ocenie Sądu Rejonowego odszkodowanie w zakresie czynszu najmu pojazdu zastępczego powinno być wypłacone nie w terminie 30 dni od zgłoszenia szkody, lecz w dacie zakończenia najmu – w niniejszej sprawie w dniu 15.05.2013 r. Pozwany pozostawał zatem w zwłoce z zapłatą kwoty 7.488 zł od dnia 15.05.2013 r. i skapitalizowane odsetki ustawowe należne są od tej daty do dnia wniesienia pozwu, to jest 19 lipca 2013 r. wynosiły łącznie 173,35 zł.

Z tych też względów na podstawie art. 822 § 4 k.c. w zw. z art. 415 k.c., 363 k.c. oraz art. 442 § 1 k.c., a także art. 509 k.c. i art. 510 k.c. – Sąd Rejonowy zasądził w punkcie pierwszym wyroku od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.661,35 zł, oddalając w punkcie drugim wyroku powództwo w pozostałym zakresie.

O kosztach postępowania Sąd I instancji orzekł w punkcie trzecim wyroku, działając w oparciu o art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. i art. 100 k.p.c. oraz § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349) tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i stosunkowego rozdzielenia kosztów. Sąd zważył, iż powództwo zostało uwzględnione w 75%. W takim też stosunku strony powinny ponieść koszty niniejszej sprawy.

W rezultacie powodowi należały się tytułem zwrotu kosztów procesu od pozwanego poniesione przez niego koszty w wysokości 75%: opłaty sądowej, która wynosiła 513 zł i poniesionych przez powoda kosztów opinii w wysokości 833,20 zł oraz zwrot kosztów zastępstwa procesowego (przy stawce minimalnej 2.400 zł i 17 zł opłaty skarbowej) – łącznie 2.822,40 zł. Pozwanemu należna jest kwota 604,25 zł tytułem zwrotu 25% kosztów zastępstwa procesowego. Po wzajemnym potrąceniu powyższych kwot pozostała do zasądzenia na rzecz powoda kwota 2.218,15 zł. W punkcie czwartym wyroku Sąd Rejonowy nakazał zwrócić powodowi od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kartuzach kwotę 666,80 zł tytułem nadpłaconej przez niego zaliczki na poczet wydatków sądowych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w części uwzględniającej powództwo. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1.  sprzeczność wyroku z treścią zebranego przez Sąd materiału dowodowego,

2.  naruszenie prawa materialnego, tj. przepisu art. 659 § 1 k.c. poprzez uznanie, że powód, nie będący właścicielem rzeczy, a także nie posiadający jakiegokolwiek tytułu prawnego do władania rzeczą, mógł być stroną ważnej umowy najmu pojazdu zastępczego,

3.  naruszenie prawa materialnego, tj. przepisu art. 361 § 1 i 2 k.c. poprzez uznanie, że roszczenie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego znajduje uzasadnienie w okolicznościach niniejszej sprawy w okresie 39 kolejnych dni,

4.  naruszenie prawa materialnego oraz procesowego, tj. przepisu art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c. poprzez uznanie, iż powód w należytym stopniu wykazał zasadność swojego roszczenia zarówno co do wysokości, jak i samej zasady,

5.  dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów w postaci opinii biegłego,

6.  błędne ustalenie stanu faktycznego niniejszej sprawy poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów,

7.  nierozpoznanie sprawy, co do istoty.

Wskazując na powyższe, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych, bądź ewentualnie, w razie nieuwzględnienie takiego wniosku, o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu wraz z rozstrzygnięciem o kosztach instancji odwoławczej.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż powód nie wykazał zasadności roszczenia. Zakwestionował ważność i skuteczność umowy najmu pojazdu, zaś powód nie wykazał, aby dysponował jakimkolwiek tytułem do pojazdu, który wynajmował.

Skarżący zarzucił, iż jego odpowiedzialność obejmuje tylko normalne następstwa szkody, co oznacza, że okres najmu powinien być uzasadniony technologicznym czasem naprawy pojazdu. Do okresu tego nie można zaliczać okresu, w którym, co prawda pojazd był w warsztacie, ale żadne prace naprawcze nie były podejmowane. Błędnie zatem uznał Sąd, że okres ten zaliczał się do uzasadnionego technologicznie czasu naprawy pojazdu. Nie ma żadnych podstaw, aby pozwany odpowiadał za najem pojazdu zastępczego przez 39 dni. Przedłużający czas naprawy pojazdu wynikał z winy warsztatu. Strona powodowa nie wykazała, że wskazany przez nią okres naprawy był uzasadniony.

Nadto błędnie Sąd dokonał ustalenia ceny najmu pojazdu. Z opinii biegłego Sąd wyprowadził błędne wnioski, przyjmując stawkę najmu na poziomie 192 zł. brutto. W przypadku najmu pojazdu na okres dłuższy stawka winna zostać ustalona w sposób indywidualny, uwzględniający wszelkie okoliczności faktyczne sprawy.

W odpowiedzi na apelację pozwanej powód wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie była uzasadniona.

Na wstępie wskazać należy, iż Sąd Rejonowy dokonał wszechstronnego rozważenia zebranego w analizowanej sprawie materiału dowodowego i poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego. Ustalenia stanu faktycznego dokonane przez Sąd Rejonowy, Sąd Okręgowy w pełni podziela, co czyni zbędnym ich ponowne przytaczanie.

W pierwszej kolejności odnieść się należy do braku legitymacji powoda do wystąpienia z roszczeniem określonym w pozwie. Skarżący podnosił, iż powód nie wykazał, aby był właścicielem pojazdu zastępczego, udostępnionego pozwanemu w ramach umowy najmu, a zatem nie może posiadać przymiotu wynajmującego i skutecznie zawrzeć umowy najmu, a co za tym idzie, nie mógł być stroną umowy cesji i nie jest legitymowany do bycia stroną niniejszego procesu. Słuszność miał Sąd I instancji, że aby skutecznie została zawarta umowa najmu, wynajmujący nie musi być właścicielem rzeczy. Z prawidłowo ustalonego stanu faktycznego wynika, iż wynajmujący był posiadaczem rzeczy, a nadto, że rzecz – pojazd zastępczy został wydany poszkodowanemu M. P. (zeznania k. 77), a następnie zwrócony powodowi (adnotacja o zwrocie pojazdu – k. 13 v). Z faktu posiadania rzeczy wynika zaś domniemanie samoistności posiadania (art. 339 k.c.) oraz jego zgodności ze stanem prawnym (art. 341 k.c.). Pośrednio fakt, że powód był posiadaczem rzeczy wynikał właśnie z faktu wydania poszkodowanemu pojazdu zastępczego. Dla przyjęcia, że między stronami funkcjonował obligacyjny stosunek najmu pojazdu zastępczego, nie ma znaczenia to, czy wynajmujący był właścicielem rzeczy a nawet to, czy legitymował się jakimkolwiek do niej prawem. Dla spełnienia zobowiązania najemcy wystarczyło, aby powód wydał rzecz poszkodowanemu, co niewątpliwie w przedmiotowej sprawie miało miejsce. Nie było żadnych podstaw do przyjęcia, że powód nie może być wynajmującym, a co za tym idzie, że strony nie zawarły skutecznie umowy najmu pojazdu. Nadto wbrew stanowisku pozwanego istniała causa umowy cesji wierzytelności. Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Celem i skutkiem przelewu jest przejście uprawnień na nabywcę. W wyniku przelewu na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego jaki go wiązał z dłużnikiem. Reguła jest, że każda wierzytelność może być przedmiotem przelewu – chyba że zakazuje tego ustawa, umowa bądź sprzeciwia się temu właściwość zobowiązania. Nie ulega wątpliwości, że wierzytelność poszkodowanego wobec ubezpieczyciela z tytułu poniesionej szkody może być przeniesiona na osobą trzecią bez zgody dłużnika (por. uzasadnienie uchwały Sadu Najwyższego z dnia 14 września 2006 .r, III CZP 65/06, OSNC 2007/6/83, LEX nr 191908). W razie dokonania takiego przelewu dochodzi do szczególnego następstwa prawnomaterialnego po stronie wierzyciela, przy czym wierzytelność przechodzi na nabywcę w niezmienionym stanie i zakresie. Przelew stanowi czynność kauzalną a praktyka wskazuje, że przyczynę prawną stanowią najczęściej umowy wzajemne, odpłatane lub mające na celu zabezpieczenie innej wierzytelności.

Z okoliczności przedmiotowej sprawy wynika, iż powód z poszkodowanym M. P. zawarli umowę zlecenia powierniczego (k. 69 akt), na mocy, której powód zobowiązał się do podjęcia wszelkich czynności mających na celu wyegzekwowanie od pozwanego wierzytelności, która stanowi należne poszkodowanemu M. P. w związku ze szkodą z dnia 3 kwietnia 2013 r. W § 4 umowy wskazano, iż celem wykonania niniejszego zlecenia Zleceniodawca zobowiązuje się zawrzeć ze Zleceniobiorcą umowę cesji, której przedmiotem będzie wierzytelność opisana w § 1 pkt. 1. W aneksie do powyższej umowy wskazano, iż poszkodowany – zleceniodawca poleca zleceniobiorcy przeznaczenie wyegzekwowanego odszkodowania na uregulowanie należności w związku z naprawą uszkodzonego pojazdu oraz wynajmem pojazdu zastępczego. W przedmiotowej sprawie umowa cesji była zawarta w wykonaniu istniejącego w tym zakresie zobowiązania wynikającego z innej umowy. Powód podjął się bowiem naprawy uszkodzonego pojazdu M. P., nadto wynajął poszkodowanemu samochód zastępczy, strony ustaliły zaś, że rozliczenie kosztów naprawy oraz wynajmu pojazdu zastępczego nastąpi bezgotówkowo. W wyniku tego właśnie rozliczenia poszkodowany przelał na powoda wierzytelność, która przysługiwała mu od pozwanego z tytułu odszkodowania za szkodę poniesioną w wyniku zdarzenia z dnia 3 kwietnia 2013 r.

Z powyższego wynika, iż powód mógł w niniejszym postępowaniu dochodzić zapłaty odszkodowania za szkodę z tytułu wydatków poniesionych na najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego. Wskazać należy, iż pozwany w toku postępowania likwidacyjnego nie kwestionował legitymacji powoda do dochodzenia odszkodowania z tytułu naprawy pojazdu, prowadząc z nim korespondencję (akta szkodowe).

W ocenie Sądu Okręgowego nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut błędu w ustaleniu stanu faktycznego, które w ocenie skarżącego miało miejsce wskutek naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. Ustalenia stanu faktycznego są prawidłowe, zostały poczynione przez Sąd I instancji w oparciu o dowody ocenione zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów. Należy mieć na uwadze, iż skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2005 r., sygn. akt III CK 314/05, LEX 172176; wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 21 maja 2008r., sygn. akt I ACa 953/07, LEX nr 4664400). Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ona ostać choćby na podstawie tego samego materiału dowodowego dawały się wysnuć wnioski odmienne.

Pozwany w apelacji nie wskazał, jakie kryteria oceny dowodów naruszył Sąd I instancji. W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, każdorazowo powołując się na dowody, które posłużyły do takich ustaleń, wyrażając oceny, które nie pozostają w sprzeczności z zasadami logiki rozumowania czy doświadczenia życiowego i nie wykazują błędów natury faktycznej. Wbrew stanowisku pozwanego Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny opinii biegłego sądowego, opinia biegłego podlega bowiem, jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2002 r., sygn. akt V CKN 1354/00, LEX 77046). Szczególne znaczenie dla tej oceny ma kryterium wiedzy biegłego. Sąd Rejonowy w sposób szczegółowy uzasadnił, jakie kryteria miał na uwadze dokonując oceny opinii biegłego sądowego oraz dlaczego uznał ją z wiarygodną. Prawidłowo na podstawie opinii biegłego przyjął Sąd, że technologiczny czas naprawy pojazdu wyniósł 39 dni (k. 83 akt), zaś wysokość czynszu najmu wyniosła 192 zł brutto. Biegły jednoznacznie wskazał, że określając wysokość stawki miał na uwadze to, że pojazd zastępczy wynajęto bez opłaty kaucji. Wbrew stanowisku pozwanego biegły w swej opinii uwzględnił również fakt wynajęcia pojazdu na określony okres – 39 dni, wskazując, iż rynkowa wartość czynszu najmu została ustalona dla warunków najmu. Należy mieć również na względzie, że w toku postepowania przed Sądem I instancji pozwany nie kwestionował wniosków zawartych w opinii biegłego.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia prawa materialnego, wskazać należy, iż naruszenie prawa materialnego może nastąpić w dwojaki sposób: przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Pierwszy sposób naruszenia prawa materialnego polega na mylnym zrozumieniu treści zastosowanego przepisu. Naruszenie prawa przez niewłaściwe jego zastosowanie, to kwestia prawidłowego odniesienia normy prawa materialnego do ustalonego stanu faktycznego, sprawa właściwego skonfrontowania okoliczności stanu faktycznego z hipotezą odnośnej normy prawnej i poddanie tego stanu ocenie prawnej na podstawie treści tej normy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 02 kwietnia 2003 r., sygn. sprawy I CKN 160/01, LEX 78813). W niniejszej sprawie Sąd właściwie zastosował określone normy prawne do ustalonego stanu faktycznego oraz poddał go właściwej ocenie na podstawie treści tych norm.

Jak wskazano powyżej, chybiony był zarzut naruszenia przepisu art. 659 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Umowa najmu ma charakter zobowiązujący, w związku z czym decydująca jest możliwość wykonania przez wynajmującego swojego obowiązku. Z zawarciem najmu nie wiąże się żadna czynność rozporządzająca rzeczą, a tym samym nie jest niezbędne istnienie po stronie wynajmującego tytułu uprawniającego go do rozporządzania rzeczą. Jak wskazano powyżej, brak po stronie powoda tytułu prawnego do rzeczy, wchodzących w skład przedmiotu najmu, a także domaganie się przez właściciela zwrotu tych składników, nie ma wpływu na ważność umowy najmu zawartej między stronami (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 19 grudnia 2012 r., I ACa 739/12, LEX nr 1289397).

W ocenie Sądu Okręgowego prawidłowo także Sąd Rejonowy przyjął okres, za który powodowi należy się zwrot kosztów najmu pojazdu. Niewątpliwym jest, że utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia, czy uszkodzenia stanowi szkodę majątkową. Niemożność korzystania z rzeczy, np. z samochodu, który został uszkodzony i wymaga naprawy jest normalnym następstwem szkody, o której mowa w art. 361 § 1 k.c., powodującym obowiązek wypłaty odszkodowania, w szczególności, gdy zastąpienie rzeczy uszkodzonej w okresie jej naprawy wymagało wydatków. Szkodę należy ujmować zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania z art. 361 § 2 k.c. obejmującego ekonomicznie uzasadnione wydatki potrzebne do przywrócenia stanu poprzedniego. Odpowiedzialność cywilna posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego, nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011r., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468). Koszty najmu przez poszkodowanego samochodu zastępczego obejmować mogą tylko okres konieczny (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2004 r., sygn. akt II CK 494/03, Biul. SN 2005/3/11, LEX nr 145121, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2002 r., sygn. akt V CKN 1397/00, LEX nr 77057). Okresem koniecznym jest niewątpliwie okres potrzebny do naprawy pojazdu, przy czym czas naprawy obejmuje nie tylko czynności naprawcze, ale także sporządzenie kalkulacji naprawy oraz jej zatwierdzenie przez ubezpieczyciela (por. wyrok Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 16 października 2013 r., XII Ga 301/13, LEX nr 1715405). Należyte wykonanie zobowiązania z umowy ubezpieczenia wymaga bowiem sprawnego przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego. Nie można zatem przyjąć, iż brak zatwierdzenia sporządzonej przez powoda kalkulacji naprawy, a przez to niemożność przystąpienia do naprawy pojazdu winna rodzić negatywne skutki dla powoda. W okolicznościach przedmiotowej sprawy przyjąć należało, iż okres 39 dni był okresem koniecznym i uzasadnionym. W tym czasie bowiem samochód został poddany naprawie, co jednak było poprzedzone oczekiwaniem przez powoda na zatwierdzenie przez pozwanego kalkulacji naprawy. Nie można powodowi czynić zarzutu co do tego, że celowo spowodował zwiększenie szkody, bowiem nie przystąpił do naprawy natychmiast, a nadto pozwany nie miał świadomości co do wynajmu samochodu zastępczego przez poszkodowanego. Z akt sprawy wynika, iż powód w e-mailach kierowanych do pozwanego w dniu 16 kwietnia 2013 r. (k. 16), w dniu 19 kwietnia 2013 r. (k. 17), w dniu 26 kwietnia 2013 r. (k. 19) wzywał pozwanego do akceptacji kalkulacji naprawy, wskazując jednocześnie, że brak akceptacji powoduje powiększenie szkody, gdyż poszkodowany użytkuje pojazd zastępczy. Pozwany miał zatem świadomość tego, że poszkodowany korzysta z samochodu zastępczego, a koszty wynajmu tego pojazdu będą miały wpływ na wysokość szkody, do której naprawienia jest zobowiązany. Nie można także przyjąć za skarżącym, iż powód winien niezwłocznie przystąpić do naprawy pojazdu, skoro w przedmiotowej sprawie zachodziła możliwość zaistnienia szkody całkowitej, co powodowałoby brak konieczności przystąpienia do naprawy.

Konkludując wskazać należy, iż pozwany w apelacji nie wykazał naruszenia przepisów postępowania i prawa materialnego, a Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił rozmiar szkody z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego. W ocenie Sądu Okręgowego nie można również czynić Sądowi I instancji zarzutu nierozpoznania sprawy co do istoty. Do nierozpoznania istoty sprawy dochodzi wtedy, gdy rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji nie odnosi się do tego, co było przedmiotem sprawy, gdy zaniechał on zbadania materialnej podstawy żądania albo merytorycznych zarzutów strony, bezpodstawnie przyjmując, że istnieje przesłanka materialnoprawna lub procesowa unicestwiająca roszczenie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2013 r., I CZ 186/12, LEX nr 1308014). W nn. sprawie Sąd niewątpliwie odniósł się do tego co było przedmiotem sprawy, zbadał materialną podstawę żądania, a nadto szczegółowo odniósł się do zarzutów stron, w tym m.in. zarzutu pozwanego braku legitymacji czynnej powoda, co wynika z treści uzasadnienia wyroku.

Z tych też względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu obciążył nimi pozwanego, jako stronę przegrywającą spór.

Wysokość kosztów zastępstwa procesowego Sąd ustalił, na podstawie § 2 ust. 1, § 3 ust. 1, § 13 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 6 pkt. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U z 2013 r., poz. 461).